Para Nerde?

Şirket yönetimi aslında belirsizlikle­rin yönetimidir. Belirsizliği yönete­bilmek ise iyi bir veri ağına sahip ol­mak, matematiğe dayalı analizler ya­pabilmek, doğru zamanda doğru kararlar verebilmek olsa gerek.

Bizleri nakit yönetiminin her zamankin­den daha önemli olacağı bir dönem bekli­yor. Nakit yönetiminin önemini Rahmetli Üzeyir Garih Bey’i anarak, O’nun anlattığı bir hikaye ile vurgulamak isterim.

Yönetici, elinde üç top ile hokkabazlık yapan bir cambaz gibidir. Bu üç toptan iki­si lastik diğeri camdır. Toplardan lastik olanlar arada sırada yere düşse de zıplar ve oyun devam eder. Bu iki top, şirket karı ve aktif büyüklüğüdür. Şirketler makul bir süre zarar etseler bile tolere edilebilir. Şir­ketlerin aktif büyüklüğü de belli bir zaman süresince negatif yönde gelişebilir. Bu du­rum şirketin battığı anlamına gelmez. Ge­rekli tedbirler alınarak yola devam edilir.

Son top yani cam olanı nakittir. Nak­di yönetemediğinizde, nakit darboğazı­na girdiğinizde kar ederken, belli bir aktif büyüklüğünüz varsa bile batarsınız. Nakit olan cam top yere düşmüşse oyun bitmiş demektir.

Şirketlerin iyi bir nakit yönetimlerinin, samimiyetle hazırlanmış nakit bütçeleri­nin olması ve sürekli yenilenmesi gerekir. Nakit bütçesi hazırlanırken bazı can alıcı noktaların özellikle takip edilmelidir.

-Yıl içinde ödenmesi gereken rotatif kre­dileriniz var ve bunların vadesinde ye­nilenmesi gerekiyor mu? Piyasa koşulla­rı bunların yenilenmesine olanak tanıyor mu? Yenilendiklerinde faiz oranlarına yö­nelik beklentiniz nedir? Kısmen veya ta­mamen yenilenmemeleri halinde aksiyo­nunuz var mı?

-Uzun vadeli kredilerinizden yıl için­de ödeneceklerle ilgili hazırlıklarınız tam mı?

-Enflasyon nedeniyle artan işletme ser­mayesi ihtiyacınız ne kadar? Bu tutarı na­sıl karşılayacaksınız?

-Satış vadeleriniz kontrol altıda mı? Fi­ili vadenin uzamaması için gerekli önlem­leri aldınız mı?

-Tahsilat yöntemleriniz değişiyor mu?

-Satın alma vadelerinizi, fiyat artışına neden olmaksızın veya kredi faiz oranla­rından kaynaklanacak maliyet artışların­dan daha düşük maliyetler ile uzatma im­kanınız var mı?

-Yakın zamanda gerçekleşmesi olası üc­ret artışlarına karşı nakit akışınız hazır­lıklı mı?

-Yıl içi yatırım ödemeleriniz için yeterli kaynak ayrıldı mı?

-Stoklarınız kontrol altında mı? Nakit sarfiyatına neden olan gereksiz hammad­de ve mamul stoklarınız var mı?

Kuşkusuz bu be benzeri soruları samimi verilerle cevaplamanız ve fazlasıyla iyim­ser bir nakit bütçesi hazırlamaktan kaçın­manız gerekir.Nakit ile ilgili belirsizlik­lerin olduğu dönemde yatırımlarınızı da kontrol altında tutulmalıdır. Optimal va­dede nakde dönüşmeyecek yatırımlarınız için mevcut nakit stokunun tüketilmeme­si gerekir. Kredi ile yapılacak yatırımlarda da kredi vadesinin, yıllık ödeme tutarları­nın yatırımın nakit (kardan daha öte) dö­nüşleri ile uyumlu halde olması planlan­malıdır. Kur değişimlerinin yukarıya ve­ya tersine dalgalanmalar gösterebileceği durumlar için, alış ve satışlarınızın farklı para birimlerinden olması halinde, ortaya çıkabilecek riskleri bertaraf edebilecek fi­nansal enstrümanlardan yararlanılmalı­dır.İyi bir nakit bütçesinin temel taşı pa­ranın nerede olduğunun takibidir. Yıl için­de oluşan karlarınızın bilançonuz içinde hangi kalemlerde stoklandığının tespiti çok önemlidir. Karın stoklanış biçimin­de yaşanan olumsuzlukların önceden tes­pit edilmesi ve gerekli önlemlerin derhal alınması gerekir.İyi bir nakit yönetiminin varlığı önemlidir. En kötü olanı sadece ka­ra odaklanılıp nakdin takip edilmemesi ve bir nakit bütçesinin olmamasıdır.

Aman dikkat….