Para Ligi, Premier Lig'e dönüştü
Deloitte Football Money League (Deloitte Para Ligi) geçen hafta 18.kez yeniden yayınlandı.
Her sene Deloitte Sport Business Group, Avrupalı kulüplerin denetlenmiş konsolide finansal tabloları üzerinden maç günü, naklen yayın ve ticari gelirlerinden oluşan toplam gelirlerini baz alarak bir sıralama yapıyor ve en yüksek gelire ulaşan ilk 20 kulübü Money League (Para Ligi) ismi verdikleri bir sıralama listeyle yayınlıyor. Son yıllarda ilk 20’nin dışında yer alan 10 kulübü de ayrıca sıralayan Deloitte, bu kulüpleri de Para Ligi 21-30 başlığıyla ayrıca yayınlıyor. Bu seneki Para Ligi’ne giren ilk 20 kulüp ve bu 20 kulübün dışındaki diğer 10 Kulübün de yer aldığı Para Ligi sıralaması tablo 1'de yer alıyor.
Genel olarak rapor
• Bu yıl 18.kez düzenlenen Para Ligi raporuna giren kulüplerin gelirleri bir önceki yıla göre %14 artış kaydetti. Bu artışta özellikle kulüplerin naklen yayın hakları satışından elde ettikleri gelirler ile ticari gelirlerindeki artışlar önemli rol oynadı.
• Raporda yer alan 30 kulüpten 14’ü, Premier Lig’den geliyor. Premier Lig’in naklen yayın gelirlerindeki önemli artış, İngiliz kulüplerinin Para Ligi’ne daha fazla takım göndermesine neden oldu.
• Diğer liglerden bu rapora en fazla kulüp sokan ikinci Lig ise, 5 Kulüple İtalyan Serie-A.
• Para Ligi’nin lideri geçen yıl olduğu gibi yine Real Madrid. İspanyol devi 2004-05 sezonundan bu yana tam 10 senedir Para Ligi’nin liderliğini kimseye bırakmıyor. Real Madrid’in bu seneki konsolide geliri 549,5 Milyon Euro’ya ulaştı. Real Madrid son on yılda gelirlerini %50 artırma başarısı gösterdi.
• Para Ligi’nde ülkemizi 161,9 milyon euroluk geliriyle Galatasaray temsil ediyor. Galatasaray bu listeye üçüncü kez girme başarısı gösterdi. Galatasaray’ın gelirleri bu sene %3,1’lik bir artış gösterdi.
• Para Ligi’nde ilk 20’de yer alan kulüplerin toplam gelirleri 6,1 Milyar Euro’ya ulaşıyor. İlk 20’nin dışındaki diğer 10 kulübün toplam gelirleri ise 1.262 milyon euro. Buna göre Para Ligi’ndeki 30 kulübün toplam gelirleri 7.4 milyon euro civarında…Bu tutar, 19.4 milyon euro büyüklüğündeki Avrupa futbol gelirinin %38’ini oluşturuyor.
• Geçen sene ilk 20 kulübün toplam gelirleri 5.4 milyon euro’ydu. Bu sene bu kulüplerin gelirleri yaklaşık %14’lük bir artış gösterdi.
• Bu Lig’de İngiliz Premier Lig’den 14, İtalyan Serie-A’dan 5, Alman Bundesliga’dan 4, İspanyol La Liga’dan 3, Fransız Lig1’den 2, Tükiye ve Portekiz Liglerinden de birer takım bulunuyor.
• 14 İngiliz kulübünün toplam geliri 3.258 milyon euroya ulaşıyor. Bu tutar, toplam Para Ligi gelirlerin %44’ünü oluşturuyor.
• İlk 20 Kulübün gelir ortalaması 308 milyon euroya ulaşırken, diğer 10 kulübün ortalama geliriyse 126.2 milyon euro. Buna göre, ilk 20 ile diğer 10 kulüp ortalama gelirleri arasında ortalama gelir farkı ise 181,9 milyon euro.
• Para Ligi’nde en yüksek maç günü gelirine sahip kulüp 129,3 milyon euro ile Manchester United olurken, en yüksek naklen yayın gelirine sahip kulüp 204 milyon euroluk geliriyle Real Madrid; en yüksek ticari gelire sahip kulüp te 291.8 milyon euroluk geliriyle Bayern Münih oldu.
• Bu ligde yer alan kulüplerden sosyal medyada en beğenilen kulüp Facebook’ta 81.4 milyon beğeni alan Barcelona olurken, Real Madrid de 14.4 milyon izleyicisiyle Twitter’da ilk sırada yer alıyor. Galatasaray’ın ise 13.3 milyon Facebook ve 4.8 milyon Twitter’da takipçisi bulunuyor Para Ligi’ni Premier Lig domine ediyor! Bu seneki Para Ligi’nde yer alan 30 kulübün 14’ü Premier Lig’den 14, İtalyan Serie-A’dan 5, Alman Bundesliga’dan 4, İspanyol La Liga’dan 3, Fransız Lig1’den 2, Tükiye ve Portekiz Liglerinden de birer takım bulunuyor.
• 14 İngiliz kulübünün toplam geliri 3.258 milyon euroya ulaşıyor. Bu tutar, toplam Para Ligi gelirlerin %44’ünü oluşturuyor.
• İlk 20 Kulübün gelir ortalaması 308 milyon euroya ulaşırken, diğer 10 kulübün ortalama geliriyse 126.2 milyon euro. Buna göre, ilk 20 ile diğer 10 kulüp ortalama gelirleri arasında ortalama gelir farkı ise 181,9 milyon euro.
• Para Ligi’nde en yüksek maç günü gelirine sahip kulüp 129,3 milyon euro ile Manchester United olurken, en yüksek naklen yayın gelirine sahip kulüp 204 milyon euroluk geliriyle Real Madrid; en yüksek ticari gelire sahip kulüp te 291.8 milyon euroluk geliriyle Bayern Münih oldu.
• Bu ligde yer alan kulüplerden sosyal medyada en beğenilen kulüp Facebook’ta 81.4 milyon beğeni alan Barcelona olurken, Real Madrid de 14.4 milyon izleyicisiyle Twitter’da ilk sırada yer alıyor. Galatasaray’ın ise 13.3 milyon Facebook ve 4.8 milyon Twitter’da takipçisi bulunuyor
Para Ligi’ni Premier Lig domine ediyor!
Bu seneki Para Ligi’nde yer alan 30 kulübün 14’ü Premier Lig’den geliyor. Buna göre bu ligdeki kulüplerin yaklaşık %47’si Premier lig’den gelirken, aynı zamanda bu ligin toplam gelirinin yaklaşık %44’ünü de İngiliz kulüpler oluşturuyor. Yani, hem kulüp sayısı, hem de gelir bakımından Premier Lig’in, Para Ligi’nde yıkılmaz bir üstünlüğü bulunuyor.
Rekor naklen yayın geliri, İngilizleri ihya etti
Premier Lig’in 2013 ila 2016 sezonları arasında, 3 yıllık yayın hakları, özet görüntüleri ve İngiltere dışı yayınları Kasım 2012’de 5 milyar sterline yakın (4 milyar 978 milyon sterlin) bir bedelle (yaklaşık 6.1 milyar euro)satılmıştı. Bu sAtış sonrası Premier Lig’in yıllık yayın geliri 2 milyar 65 milyon euroya yükseldi.
5 milyar sterlin bariyerine yaklaşan naklen yayın hakları sonucunda sezon sonunda Premier Lig’i şampiyon olarak tamamlayacak kulübün kasasına havuz gelirlerinden 100 milyon sterline yakın para giriyor… Anımsanacağı üzere, Premier Lig’in 2010-13 sezonları arasında yurtdışı yayın hakları yaklaşık 650 milyon sterline satılmıştı. Bu sözleşmeye bağlı olarak Premier Lig kulüplerin kasasına yıllık ilaveten 249 milyon sterlin daha fazla para girmiş oldu.
Sonuç
Deloitte’un her sene geleneksel olarak düzenlediği Para Ligi’ne yine Beş büyük Lig dışından çok az takım girdi. İlk 20’de Türkiye Süper Ligi sürpriz yapmaya devam ediyor. 30 takım içinde ise sadece Portekiz’den bir takım ancak Para Ligi’ne girme başarısı gösterdi. Para Ligi bir tür zenginler kulübü… Bu Lig’e girebilmek için bu sene de olduğu gibi 100 milyon euronun üzerinde bir gelire ulaşmak gerekiyor. İlk 20’ye girebilmek içinse, bu tutar 140 milyon euronun üzerine çıkıyor. Ancak, bu ligde yer alan takımlar, aynı zamanda Avrupa’nın en borçlu kulüpleri konumunda. Bu takımların yer aldığı ligler de yine, Avrupa’nın en borçlu ligleri durumunda.
Diğer taraftan, İngiliz kulüplerinin sahip oldukları yüksek gelir, onlara mali ve sportif olarak önemli bir rekabet üstünlüğü sağlıyor. İngiliz kulüplerinin gerek Şampiyonlar Ligi, gerekse Avrupa Ligi’ndeki sayısal fazlalık ve sportif üstünlükleri, mevcut finansal futbol yapılanması sürdüğü sürece, devam edeceğe benziyor. Oysa, Finansal Fair Play kuralları baz alınarak yapılacak bir Para Ligi sıralamasına girecek İngiliz kulübü sayısı beşi geçemez.
Ne var ki, UEFA bu haksız rekabet yapısının sürmesine, parasal gelirini artırabilmek için izin veriyor, göz yumuyor… Bu da, merkez ligler ve çevre ligler arasında haksı z rekabetin giderek artmasına ve futbolun krize girmesine neden oluyor. Bir yandan krizdeki futbolu kurtarmak için Finansal Fair Play uygulamasıyla UEFA soruna çözüm aramaya çalışırken, diğer taraftan kriz üreten yapıya da izin veriyor olmasını, UEFA’nın ve finansal futbolun en büyük çelişkisi olarak nitelendiriyorum.
