Para aranıyor
Türkiye’nin içine düştüğü ekonomik krizin işaretleri gittikçe güçleniyor. Bundan olsa gerek geçtiğimiz hafta, özel sektörün bazı temsilcileri cesaret bulup, sonunda özellikle KOBİ’lerin durumunun her geçen gün kötüye gittiğini ifade etti. Geç kaldılar, hatta iş işten geçti.
Hükümet de bu arada para bulmanın derdine düştü. Hep eleştirdikleri yüksek faiz oranı tuzağına bir kere daha düştüler. Son yapılan yurtdışı borçlanmada faiz oranı %7,5 oldu ve 2 milyar dolarlık bir kaynak elde edildi. Bu faizin bedeli elbette bu ülkenin yurttaşları tarafından ödenecek. Üstelik vadesi yakın, 2023. Hazine bununla da yetinmedi ve 23 Ekim de %26,14 faiz oranından 1.859 milyon TL daha borçlandı.
Hazine yüksek faizle borçlanmaya devam ederken, özel sektör ve hanehalkı krediye ulaşmakta ciddi zorluklar içinde. Kredi hacminde en önemli sahibi mevduat bankalarının kredi plasmanı 12 Ekim itibari ile yıl başına göre %6,60, geçen yılın Ekim ayına göre %9,38 arttı. Kredi dağılımına baktığımızda tüketici kredileri %6,92 artarken, bu kredinin alt kalemi olan taşıt kredilerinin geçen yıla göre %5,64 azaldığını görüyoruz. Taksitli ticari krediler de artış oranı ise ancak %8,96 olurken, bu kredilerde tasfiyeye dönüşme %46,14 düzeyinde arttı.
Kredi hacmindeki gelişmelerin sonuçlarını kabaca şu şekilde özetleyebiliriz:
-Enflasyon oranı %24,5 iken, kredi hacmi %9,38 arttı. Yani reel kredi arzı ciddi oranda düşmüştür.
-Kamu sahip olduğu gücü kullanarak yüksek faizle de olsa borçlanmakta.
-Kamu borçlanmasındaki artış faizlerin daha da yükselmesine fon piyasasının özel sektör ve hanehalkı için daralmasına neden olmakta.
-Yeni bütçe verileri 2019 yılında da kamunun tüketimini artmaktan vazgeçmeyeceğini, üstelik bunda denetimsizliğin de devam edeceğini göstermekte.
- Bu yapı kamunun ekonomi de piyasayı düzenleyici değil, bozucu bir işlev yüklendiğini göstermekte.
Kamu tercihlerin bu yönde devamı halinde, 2019 yılının özel sektör ve hanehalkı için acılarla dolu olacağını söyleyebiliriz.
29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız Kutlu Olsun. Ulu Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün önünde saygıyla sevgiyle eğilirim.