Para 2.0

Hayatımızdaki değişimler hep yavaş yavaş olurdu. Yalnızca teknoloji değil, günlük alışkanlıklarımız ve yaşam biçimimizdeki değişimlerin onlarca yıla yayıldığı dönemler olmuştur. Şimdi, muhakkak ki içinde teknolojinin de parmağı olduğunu bilerek söylüyorum ki, tüm değişimler aniden gerçekleşiyor. Ve tuhaftır yaşam biçimimizi kökten sallayan bu değişimleri, sanki olağanmış gibi bir anda kanıksayıp, kabulleniyoruz. Mesela cp telefonlarının bakalım. Şu anda ekonomik sınıf farkı gözetmeksizin herkeste var olmakla beraber, bir sonraki nesle yani akıllı cep telefonlarına doğruda da hızlı bir geçiş var. Sokakta, evde, siyasette, eğitimde veya birbirimizi algılayış biçimimizdeki değişimler inanılmaz.

Peki, aynı değişimlerin para birimlerinde olmayacağının öngörmek pek safça olmaz mı? Yani bugün alışık olduğumuz, Lidyalı’lardan bu yana dokunduğumuz, bir mal karşılığı birbirimize verdiğimiz paradan farklı, fiziksel olarak var olmayan ancak yaşamımızı idame ettiren bir başka forma bürünebilir mi?

Geçtiğimiz hafta bu köşede Bitcoin’in ne kadar tutarsız olduğundan ve son zamanlarda artan sahtekârlıklardan bahsetmiştim. Görünen o ki tüm bunlara rağmen Bitcoin üzerindeki efsane artarak büyümeye devam ediyor. Ve şimdilik internetin alt sokaklarında illegal işler yapmak için yoğun bir şekilde kullanılsa da, yakında yukarıdaki temiz caddelere girmek için etrafı kolluyor.

Bitcoin meselesini bir kenara bırakın, günümüzde fiziksel olarak para taşımanın gittikçe anlamsızlaştığını görmek mümkün. Farklı dijital ödeme seçenekleri arttıkça, paranın biriminin ne olduğu da önemsizleşmeye başlıyor. Eğer yeterince kredim varsa, Microsoft Live hesabımdan oyun almak, Apple Store veya Google Play’den uygulama indirmek, iTunes’da müzik satın almak veya Amazon’dan yeni bir kitap sipariş etmek benim için yeterlidir.

Bir zamanlar müşteriler sadakat programı için başlatılan puan veya kredi biriktirme hevesi, bir anda müşteri gözünde sanal paraya dönüşebilir.

Şimdi asıl sorulması gereken soru, bu sanal para biriminin veya kredilerin hangi değerden işlem göreceği, nereden ve kim tarafından yönetileceğidir. Dijital müşterisi çok olanın elbette şansı da daha fazla olacaktır. Ancak yine de sürpriz oyuncular için geleceğin yeni nesil parasını belirleyen bambaşka biri olabilir. Asıl o zaman küresel ekonomide yepyeni bir çığır açılacak ve günümüz para politikaları baştan yazılacaktır.