Pandemi sonrasında değişen yatırım tercihleri

Yurtiçi yerleşiklerin sahip olduğu fi­nansal varlıklar içinde 2020 yılın­dan bu yana payı en fazla artan enstrü­man hisse senedi oldu. Hisse senedinin toplam finansal varlıklar içindeki payı 4.5 yılda 6.88 puan artarak yüzde 14.09’a çıktı. KKM’nin de etkisiyle Döviz He­sapları’nın payı 12.54 puan azalırken TL mevduatın payı 8.18 puan yükseldi.

Ekonomi yönetiminin aldığı kararlar ve küresel konjonktürdeki değişimler yatırım tercihlerini doğrudan etkiliyor. Tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi sonrasında küresel çapta hisse senetle­rine yönelim artarken içeride uygulanan düşük faiz politikası Türk Lirası enstrü­manlardan kaçışa neden olmuştu. Yine yüksek enflasyonist ortam her dönem ta­sarruf sahiplerinin varlıklarının değerini koruma içgüdüsünü öne çıkarıyor. Türki­ye Sermaye Piyasaları (TSPB) verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de yurtiçi yer­leşiklerin sahip oldukları finansal varlık­ların toplam değeri 5.3 trilyon TL seviye­sindeydi. Bu rakam mayıs ayı itibarıyla 25.3 trilyon TL’ye çıktı.

Varlıklar 4.5 yılda 5 kat arttı

Yurtiçi yerleşiklerin finansal varlık­larında son 4.5 yılda 5 kat artış olurken yatırım araçları arasındaki geçişler son­rası yaşanan değişim de oldukça dikkat çekici. 2020 yılında yurtiçi yerleşikle­rin finansal varlıkları içerisinde en bü­yük payı yüzde 33.88 ile Döviz Tevdiat Hesapları (DTH) alıyordu. İkinci sırada yüzde 28.37’lik payı ile TL mevduat ge­liyor.

Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin finansal varlıklar içerisindeki oranı yüz­de 21.89 iken hisse senetleri sadece yüz­de 7.21 paya sahipti. Hem pandemi hem sonrasında uygulanan düşük faiz poli­tikası hisse senedine olan ilgiyi artırdı. Yeni halka arz edilen şirket hisselerinin gösterdiği yüksek performans da yine borsadaki yatırımcı sayısını tarihi zirve­lerine taşıdı.

KKM dengeleri değiştirdi

Son 4.5 yılda finansal araçlar arasında DTH’ların payında 12.54 puan düşüş, TL mevduatların payında 8.18 puanlık artış gözükse de bu değişimlerde 2021 yılı so­nunda dövize yönelik artan talebin önüne geçebilmek için çıkarılan Kur Kurumalı Mevduat (KKM) ürününün etkisi büyük. KKM’deki birikimlerin döviz mi yoksa TL varlıklar kapsamına girip girmediği hala tartışma konusu. Devletin çıkardığı tahvil ve bonolara ilgi geçmiş yıllara göre hala düşük seviyelerde.

2020 yılında top­lam varlıklar içerisinde DİBS’lerin payı yüzde 21.89 seviyesindeyken söz konu­su oran mayıs itibarıyla yüzde 17.61. Tüm yatırım araçları arasında payı tartışma­sız en fazla artan enstrüman hisse sene­di oldu. 4.5 yılda hisse senedinin toplam finansal araçlar içerisindeki payı 6.88 puan artarak yüzde 14.09’a tırmandı. Dö­viz riskini almak istemeyip faiz geliri elde etmek isteyenlerin hem kamunun hem de özel sektörün çıkardığı eurobondlara ar­tan talebi bu ürünlerin toplam içerisinde aldıkları payı artırdı.

Yabancıların favori yatırım aracı hisse

Yabancıların Türkiye’de toplam 3.7 trilyon TL’lik finansal varlığı bulunuyor. Her dönem yurtdışı yerleşiklerin toplam varlıkları içerisinde en büyük payı hisse senedi alıyor. 2020 yılında yabancıların Türkiye’deki finansal varlıklarının yüz­de 58.77’si hisse senedinden oluşuyor­du. Söz konusu oran mayıs ayı itibarıy­la yüzde 62’ye dayanmış durumda. Yeni ekonomi yönetiminin faiz artışlarının ardından tahvil piyasasındaki yaptıkla­rı alımlar, yabancıların varlıkları içesi­deki DİBS oranını yüzde 8.68’e çıkardı. Bu oran 2020 yılında yüzde 10.23 sevi­yesindeyken düşük faiz politikası nede­niyle 2022’de yüzde 1.73’e kadar inmişti. Yurtdışı yerleşiklerin finansal varlıkları arasında TL mevduatın payı yüzde 11.06, DTH’nın payı ise yüzde 17.22 düzeyinde.