Pancar ülkesi Türkiye, şeker kamışı mı ithal edecek?
Şekerpancarı üreticilerinin kurduğu Pankobirlik, pancar üretiminden şekere, şekerden nihai ürünlere kadar sektörün her aşamasında faaliyet gösteriyor.
Şeker sektörünün en önemli aktörlerinden biri olan Pankobirlik'ten son günlerde şeker piyasası ile ilgili dikkat çekici açıklamalar yapıldı.
Pankobirlik Genel Başkanı ve eski AK Parti Karaman Milletvekili Recep Konuk, bir süre önce Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi'nin genel kurulunda şekerde özelleştirme ve ithalata ilişkin endişelerini dile getirmişti.
Tarımla ilgili detaylı açıklamalar yaptıktan sonra, uyarılarına rağmen şeker fabrikalarının özelleştirildiğini vurgulayan Recep Konuk, bu fabrikaları alanlardan bazılarının şeker kamışı ithal edeceklerini iddia ederek endişelerini şu sözlerle dile getirdi: "Yapmayın dedik yapıldı. En başta şunu söyleyeyim, su akar yatağını bulur. Bu özelleştirmede eninde sonunda gerçek mecrasını bulacak ve Türkiye şeker sektöründe üreticinin de içinde olduğu bir modele geçecek. Benim bundan zerre şüphem yok. Çünkü biz doğru modeli burada yaptıklarımızla ispatladık. Buradan, bu salondan Tarım Bakanımızın dikkatini çekmek istiyorum. Sektörde özelleştirilen fabrikaların ham şeker getirip rafine şeker üretmek için çalışma yaptıkları, nabız yokladıkları söylentisi ayyuka çıktı. Bu akıllar akıl değil. Hiç kimse kamış şekerini getirip rafine etme kolaycılığına heveslenmesin. Bir kez daha hatırlatıyorum, siz pancardan vazgeçerseniz ve sizde şeker olmazsa, o şeker dünyanın her tarafında pahalı olur."
Şeker ithal edilmesin
Pankobirlik Yönetim Kurulu, bu açıklamadan sonra istediği sonucu alamamış olacak ki, önceki gün bir basın duyurusu ile konuyu bir kez daha gündeme getirdi. Pankobirlik'ten yapılan basın duyurusunda öne çıkan konuları şöyle özetleyebiliriz:
1- Şeker sektörü gerek yapısal ve gerekse özelleştirme süreci nedeniyle hızlı bir değişim yaşamaktadır. Değişimin ve yeniden yapılanmanın getireceği olumsuz etkilerin bertaraf edilmesi ve sektörde rekabetçi bir yapının ortaya konulabilmesi de pancarın tarlaya ekilmesinden, şekerin sofraya gelinceye kadar ki tüm üretim aşamalarının sıkı takibinin ve denetiminin yapılmasıyla mümkün olacaktır.
2- Özelleştirme ihale şartnamesinde yer alan ve şirketlerin fabrika hinterlandı dışından da pancar alımını mümkün kılan hüküm, pancar çiftçisinin bölgesel pazar güvencesini ortadan kaldırmakta bu durumda tarımsal üretimde sürdürülebilirlik açısından tehdit oluşturmaktadır.
3- Şeker pancarı üretiminde münavebe disiplininin bozulması ciddi sonuçları olan ve sektörde asla istenmeyen bir durumdur. Münavebe disiplinin bozulması demek, toprağın yorulması, pancar üretiminde hastalık ve zararlıların baş göstermesi, geçmiş yıllarda sıralı ekime uyulmadığı için patates üretiminde bazı bölgelerimizde yaşanan ve toprağın hastalanmasına sebep olan olumsuzlukların orta ve uzun vadede şeker pancarında yaşanması demektir ve bu risk ülkemiz açısından göğüslenebilir bir risk değildir.
Denetim yetersiz
4- Sektörün geleceği açısından bir diğer önemli husus ise, üretimin ve pazarın etkin olarak denetlenmesidir. Şirketlere yurt içi ihtiyaç kadar şeker üretim ve pazarlama kotası verilmesine rağmen, pazarlama yılı sonunda şeker stoku oluşması sektörün pazarlama ve denetim ile ilgili önemli sorunlarının olduğunu işaret etmektedir.
5- Özelleştirilen fabrikaların ham kamış şekeri ithal edip, rafine şeker üretme konusunda çalışma yaptıkları yönündeki duyumlar pancar üretimini sekteye uğratacaktır. Durum bu kadar açıkken hiç kimsenin kolaycılığa kaçıp bu tür heveslere kapılmamasını, karar alıcıların ise sektörün hayrına olmayan bu tür talepleri dikkate almamalarını öneriyoruz. Ayrıca sınırlarımızdan kaçak şeker girişinin önlenememesi ve Suriye başta olmak üzere komşu ülkelere ihraç edilmek amacıyla ithal edildiği beyan edilen ve ülkemiz limanlarına indirilen kamış şekerinin, ihraç mı edildiği veya iç piyasaya mı verildiği konusu belirsizliğini korumaktadır.
6- 2017/2018 pazarlama yılında, üretim ve verimin yüksek gerçekleşmesi ve önemli miktarda C şekeri stoku oluşmasına rağmen, aynı zamanda ihracata yönelik üretim yapan sanayicinin de ihtiyacı duyduğu şekerin yerli üretimden karşılanması imkânı varken, 2018 yılı başından bugüne kadar maalesef 140 bin ton civarındaki şeker ithal edilmesi izahı zor olan bu durumdur.
7- Pankobirlik'in uyarıları ve çabaları ile ithalatın engellenmesi ve yerli üretim C şekerinin (ihraç edilmesi gereken şeker) kullanılmasına yönelik bir adım atıldı. Ekim ayı ile sınırlı olmak üzere şeker üreticisi şirketlere 10 bin ton, ihracatçı firmalara ise 2 bin tonu aşmamak kaydıyla şeker ihraç etme” izni verildi.
Özetle, Pankobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Recep Konuk ve yönetimin dikkat çektiği ithalat konusu gerçekten de endişe verici bir durum. Pancar üreticisi yüksek girdi maliyetleri nedeniyle üretim yapmakta zorlanırken, şeker kamışı veya ham şeker ithal edilmesi üretimin de üreticinin de sonu olur.