Panama Kanalı’na zam, ekmeğe zam
Dünyanın en önemli lojistik devleri MSC, CMA artan maliyetleri telafi etmek için Panama kanalı gibi bazı ticaret hatlarındaki kargo fiyatlarına zam yaptı. Zamlar Güneydoğu Asya ile ABD arasındaki ticaret yollarını ve Güney Amerika ile Kanada arasındaki hatları etkileyecek. ABD’den Doğu Asya’ya giden en uygun fiyatlı ticari yol.
2023 yılında ABD soya fasulyesinin yüzde 29’u, mısırın yüzde 18’i, sorgumun yüzde 91’i Panama Kanalı’ndan taşındı. Panama Kanalı’nda düşük su seviyeleri yüzünden gemi sayısı azaltıldı, bazı ürünler başka yollara yönlendirildi. Kanal, Uzun Vadeli Slot Tahsili (LOTSA) adı verilen yeni bir rezervasyon sistemine geçti. Sisteme göre vaktinden önce giden kargolar için indirim gibi çeşitli yeni düzenlemeler var. Panama Kanalı’na gelen zamlar Türkiye’nin ABD’den aldığı soya, mısır gibi pek çok tarım ürününde zam anlamına geliyor.
İngiltere Una Folik Asit Katarak Bebek Hastalıklarını Önleyecek
İngiltere, 2026 yılına kadar tam tahıllar dışındaki unlara folik asit takviyesini zorunlu kılarak annedeki folik asit eksikliği nedeniyle bebeklerde ortaya çıkan hastalıkları yüzde 20 düşürmeyi ve 20 milyon Sterlinlik sağlık harcamasında tasarruf etmeyi planlıyor. Hamilelikte folik asit eksikliği bebeklerde beyin ve omurgada gelişim sorunlarına yol açıyor.
Aldi, Atık Ekmeklerden Bira Yaptı
Dünyanın önemli süpermarket zincirlerinden Aldi, satılamayan ekmekler ve kusurlu meyvelerden geri dönüşüm bira yaptı. İsraf edilen gıdalar hayvan yemi olmaktan kurtarılırken atıklar değerli gıdaya dönüştürüldü. Ekmek Türkiye gibi İngiltere’de de en çok israf edilen gıdalardan. Aldi, 2030’a kadar gıda israfını yüzde 50 azaltmayı hedefliyor.
EFSA, Fazla Dozda Kahve Öldürür
AB Gıda Otoritesi EFSA, Kafein Kontrol Kılavuzu yayınladı. Amaç, kahve, çay gibi içeceklerde doğal olarak bulunan kafeinin dozu konusunda bilgilendirme yapmak. Yetişkin biri günde maksimum 400 mg, hamileler 200mg’a kadar kafein tüketebilir. Bu, iki kupa hazır kahve veya bir kupa filtre kahveye eşdeğer. İngiltere’de geçtiğimiz günlerde günde 200 fincan kahve tüketen biri hayatını kaybetmişti.
Un Kurdu Proteini Diyabeti, Kanseri Önlüyor
Seul Üniversitesi bilim insanları, 2015’de AB’de ilk defa gıda olarak onaylanan karbon ayak izi düşük, proteince zengin un kurdunun proteininin ayrıştırılma yöntemlerini incelendi.
Alkali ekstraksiyonu ile elde edilen konsantrelerin et ikameleri ve protein barlarında kullanılabileceği. Ekstraksiyon sırasında un kurtlarının besin değeri artarken aynı zamanda antioksidan kapasitesinin de arttığı, kalp hastalığı ve kanser gibi pek çok kronik hastalığa karşı etkili olabileceği ortaya çıktı. Tuz destekli ekstraksiyon yöntemi ile de un kurdundan elde edilen proteinin kardiyovasküler hastalıklarda, diyabetik rahatsızlıklarda kullanılabileceği ortaya çıktı. Dr. Yookyung Kim, “benzer yöntemlerin diğer yenilebilir böcekler için de uygulanması durumunda geleneksel yöntemlere göre protein elde etmede çığır açıcı bir gelişme yaşanacağını” vurguluyor.
Güneş Panelleriyle Çöl Yeşerecek
Çinlilerin alametifarikası Çin Seddi’nin yüzyıllardır ayakta kalmasını sağlayan ve onu yaşayan bir deri gibi koruyan biyokabuk tabakası son yıllarda çölleri onarmak için kullanılıyor. Biyokabuk, “toprak yüzeyinde ince, yapışkan bir tabaka oluşturan siyonabakteriler, alg gibi canlı organizmalardan oluşan bir karışım. Araştırmaya göre Çöllere kurulacak güneş panelleri altında biyokabuklar üretilebilir, ekosisteme, halk sağlığına ve güneş enerjisinin verimli kullanılmasına katkı sağlanabilir.
Biyokabuklar aynı zamanda toprağı gübreler onu aşınmaktan korur. Biyokabuklardan olan mikroalgler evrendeki en yoğun proteine sahip canlılardan, güneş panelleri altında yetişmesi çok kolay. Arizona Üniversitesi aştırmasına göre; güneş panelleri altındaki biyokabuklar açık alandaki biyokabuklara göre üç kat daha hızlı çoğalıyor. Güneş panelleri altında büyüyen biyokabuklar taşınarak çöller de restore edilip, ekosistem onarılabilir.
Ezcümle; yumurtanın fiyatı tavan yapmış, ekmeğe zam gelmiş, tarım ihracatı riske girmiş, ahlaksız ticaret yapanlar maaşlara yapılan zamları beklemeden etiketleri değiştirmiş, pestisit dezenformasyonlarıyla halk galeyana getirilmiş kimin umurunda bilim hala umut dolu.