”Özel sağlık sigortası”na prim darbesi
Geçti?imiz haftaya sosyal güvenlik reformu tarty?malary damgasyny vurdu. Reformda yer alan düzenlemeler iyi veya kötü yönleriyle kamuoyunda daha uzun bir süre tarty?ylacak gibi görünüyor.
Sosyal güvenlik reformu olarak adlandyrylan 5510 sayyly kanunun 80. maddesinde; ayni yardymlar ve ölüm, do?um ve evlenme yardymlary, görev yolluklary, seyyar görev tazminaty, kydem tazminaty, i? sonu tazminaty veya kydem tazminaty mahiyetindeki toplu ödeme, ke?if ücreti, ihbar ve kasa tazminatlary ile kurumca tutarlary yyllar itibaryyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlary, i?verenler tarafyndan sigortalylar için özel sa?lyk sigortalaryna ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylyk toplamy asgari ücretin yüzde 30'unu geçmeyen özel sa?lyk sigortasy primi ve bireysel emeklilik katky paylary tutarlary, prime esas dahil edilmeyece?i hükme ba?lanmy?tyr.
Yukaryda belirtilen istisnalar dy?ynda her ne adla yapylyrsa yapylsyn tüm ödemeler ile ayni yardym yerine geçmek üzere yapylan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacak. Di?er kanunlardaki prime tabi tutulmamasy gerekti?ine dair muafiyet ve istisnalar bu kanunun uygulanmasynda dikkate alynmayacak.
Burada özellikle bir konuya dikkatleri çekmek istiyorum. Aylyk toplamy asgari ücretin yüzde 30'unu geçmeyen özel sa?lyk sigortasy primi ve bireysel emeklilik katky paylary tutarlary prime tabi tutulmayacak. Di?er bir deyi?le, çaly?anlarynyn sosyal güvencesini sa?layarak SSK bildirimini yapan ve bununla da yetinmeyerek çaly?anlaryna özel sa?lyk sigortasyndan faydalanma imkany veren, yani i?çilerinin daha iyi ko?ullarda sa?lyk yardymy almasy için fedakarlyk yapan i?verenler cezalandyrylmaktadyr.
Zira, özel sa?lyk sigortalaryna ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylyk toplamy asgari ücretin yüzde 30'unu (bugünkü asgari ücret üzerinden 182,52 YTL) geçen özel sa?lyk sigortasy primi ve bireysel emeklilik katky paylary tutarlaryndan prim alynaca?y öngörülmü?tür.
Bu düzenleme ile çaly?anlaryna özel sa?lyk sigortasy yaptyrarak SSK'nyn sa?lyk harcamalaryny ve sa?lyk kurulu?laryndaki yy?ylmalary azaltan i?verenler adeta cezalandyrylmaktadyr. Bunu anlamak mümkün de?ildir.
Y?veren tarafyndan çaly?anlaryna özel sa?lyk sigortasy yaptyrylmy? olmasyndan dolayy hem sosyal güvenlik kurumunun sa?lyk alanyndaki harcamalarynda azalma olacak, hem kamu sa?lyk kurulu?laryndaki hasta sayysy yükü dü?erek di?er sigortalylaryn sa?lyk hizmetlerinden daha rahat faydalanmalary söz konusu olacak, hem de i?verenlerin personeline sa?lyk sigortasy yaptyrmasy suretiyle moral ve motivasyonlary yükselerek üretim arty?y sa?lanacaktyr.
Çaly?anlara özel sa?lyk sigortasy yaptyrylmasynyn ayni bir yardym oldu?u açyktyr. Zira, personele özel sa?lyk sigortasy yaptyrylmasy halinde herhangi bir ücret arty?y olmamaktadyr. Sadece, sigortalylaryn özel sa?lyk sigortasy imkanlaryndan faydalanmalaryna yönelik ayni bir yardym yapylmaktadyr. Yargytay'a göre somut biçimde belli edilmi? bir ihtiyaca yönelik yardymlar ayni yardym olarak kabul edilir ve prim hesabynda dikkate alynmazlar.
Burada açyklykla söylenmesi gereken bir di?er husus da, özellikle SSK'nyn sa?lyk alanyndaki harcamalaryny azaltacak önlemlerin geli?tirilmesi ve bu ba?lamda özel sa?lyk sigortasy i?veren katky payyndan prim alynmamasy suretiyle i?verenlerin bu yöndeki giri?imlerinin desteklenmesi gerekti?idir. Bu nedenle, asgari ücretin yüzde 30'u olarak synyrlandyrylan özel sa?lyk sigortalaryna ödenen i?veren katky paylary tutarlarynyn tamamyndan prim alynmamalydyr.