Özel bölgelere yeni vergi teşvikleri
Özel bölge diye bir bölge yok elbette. Başlıkta kastettiğim bölgeler; organize sanayi bölgeleri, sanayi siteleri, endüstri bölgeleri, serbest bölgeler ve teknoloji geliştirme bölgeleri.
Her birinin kuruluş amacı, işlevi, yapısı farklı. Ortak nokta, her bir bölge, belli bir amaç için kuruluyor ve buna göre yapılandırılıyor. Örneğin;
- İşletmelerin gelişimine elverişli bir ortam sağlamak ve sanayi kuruluşları için altyapı hazırlamak üzere; büyük ölçekli ve teknoloji teknoloji yoğun yatırımlar için endüstri bölgeleri, orta boy işletmeler için organize sanayi bölgeleri, küçük işletmeler için sanayi siteleri,
- Yüksek teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaları konumlandırmak üzere teknoloji geliştirme bölgeleri,
- İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak ve uluslararası ticareti geliştirmek amacıyla serbest bölgeler,
kuruluyor.
Yukarıda çok özet bilgiler var. Bu bölgelerin özellikleri ve amaçları böyle birkaç cümleyle özetlenebilir değil. Organize sanayi bölgelerinden bahsediyorsak; sanayinin bölgesel dengeli dağılımdan, kümelenme olgusundan, sanayinin şehir merkezlerinin dışına çıkartılması amacından ve uzmanlaşmadan bahsetmemek olmaz. Ancak konumuz bu değil. Yukarıda sayılan bölgelerden bir kısmı öteden beri önemli vergi teşviklerinden de yararlanıyor. Bu bölgelerin bu günkü durumuna gelmesinde vergi teşviklerinin de önemli payı var. Bu çerçevede örneğin serbest bölgelerin ve teknoloji geliştirme bölgelerinin bu günkü büyüklüğe ulaşmasında teşviklerin önemli bir etkisi olduğu düşüncesindeyim.
Buna karşılık organize sanayi bölgelerinin, endüstri bölgelerinin ve küçük sanayi sitelerinin gelişiminde vergi teşviklerinin önemli bir katkısı olmayabilir. Yatırım teşvikleri kapsamında, organize sanayi bölgelerinde ve endüstri bölgelerinde yatırım yapanların bir alt grup illerde yatırım yapanlara verilen teşviklerden yararlanmalarına olanak sağlayan düzenleme öncesinde aslında bu bölgelerde önemli bir teşvik de yoktu. Yatırım teşvikleri kapsamında sağlanan söz konusu olanağın, iyi bir teşvik olduğunu ve bu bölgelere yapılacak yatırımları ciddi anlamda özendireceğini düşünüyorum. 1 Temmuz 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7033 sayılı Kanun'la yukarıda sayılan özel belgelerde faaliyette bulunanlara yeni vergi teşvikleri getirildi. Var olan teşviklerle birlikte, bütün bu bölgelerde yatırımı olanlara sağlanan teşvikler hiç de küçümsenemeyecek bir boyuta ulaştı.
Yeni gelen teşvikleri özetlemek gerekirse şunlar söylenebilir.
Damga vergisi istisnası
Yeni Kanun'la, organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisine ilişkin olarak düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler damga vergisinden müstesna tutuldu.
Tapu ve kadastro harcı istisnası 7033 sayılı Kanun'la;
- Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescili işlemleri ve cins değişikliği işlemleri ile
- Serbest bölgeler ile sanayi sitelerinde yer alan taşınmazların ifraz, taksim veya birleştirme işlemleri, tapu ve kadastro harcından müstesna tutuldu.
Emlak vergisi istisnası
Yeni kanunla, organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan binalar emlak vergisinden müstesna tutuldu.