Özbekistan’ın elektriğini Türk ve Çinli şirket iletecek
Bir trilyon dolarlık yatırımla 65 ülkeyi birbirine bağlayacak olan Bir Kuşak, Bir Yol Projesi, Orta Asya ülkelerinde ilginç bir rekabeti doğurdu. Geleneksel olarak Eski Sovyet Bloku coğrafyasında yer alan Türki Cumhuriyetler, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) ile birlikte Moskova ile derin bağlara sahip. Ancak son dönemde Rusya’nın “ağabey” rolü iki büyük güç olan Türkiye ve Çin’in hakimiyetine doğru kayıyor. Özellikle Çin’in bu coğrafyada artan gücü Rusya’yı tedirgin edici boyutlara ulaşmış durumda. Avrasya Kalkınma Bankası’nın raporuna göre 2022 yılında Rusya, BDT ülkelerine 35.4 milyar dolarlık doğrudan yatırım yaparken, Çin’in yatırımı ise 67.5 milyar doları aştı. Bu yatırım içinde sadece Kazakistan’ın payı yüzde 24. Tıpkı Afrika’da olduğu gibi Orta Asya’da da artan Türk ve Çinli şirketlerin rekabeti enerji iletiminde de kendini gösteriyor. Özbekistan’da son açıklanan proje onlardan biri. Özbekistan Enerji Bakanlığı, ülkedeki Ulusal Elektrik Şebekesi kapsamında Taşkent ile Sirdarya bölgeleri arasında yüksek voltajlı enerji nakil şebekelerinin inşası için ihale açmıştı. Bu uluslar arası ihaleyi Türk ve Çinli şirketler kazandı.
Türk şirketi 213 kilometrelik hat yapacak
İlk ve en büyük ihaleyi kazanan Şa-Ra Enerji İnşaat şirketi oldu. 32 milyon dolarlık teklifle ihaleyi kazanan Türk şirketi Şa-Ra, 213 kilometre uzunluğunda 220 kV enerji nakil hattı inşa edecek. Özbekistan’daki ikinci elektrik nakil ihalesi kazanan ise Pekin merkezli Xian Electric Engineering Co. Adlı şirket oldu. Çinli şirket 72 kilometre uzunluğunda 500 kV enerji nakil hattı işini 14.7 milyon dolarlık teklifle kazandı. Her iki proje de Özbekistan Enerji Bakanlığı’nın açıklamasına göre Dünya Bankası tarafından finanse edilecek. Bakanlık açıklamasına göre bu projenin uygulanması, ülkenin kenti Taşkent başta olmak üzere bazı önemli bölgelerdeki enerji arzının güvenilirliğini artıracak.
Hazır konu enerji nakilinden açılmışken, Romanya’dan da yeni bir gelişmeyi sizlerle paylaşmak isterim. Romanya, ülke genelinde elektriğin doğudan batıya transferini azaltmak için Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya’yı kapsayan BRUA Doğalgaz Boru hattı üzerinde çalışma başlatıyor. Türk şirketinin yapımında yer aldığı BRUA projesi boyunca elektrik ağı kurulacak. Romanya Enerji Bakanı Virgil Popescu, Karadeniz kıyısından BRUA doğal gaz hattına Tuzla-Podisor güzergahı boyunca, ardından doğal gaz boru hattı koridoru boyunca yeşil bir elektrik harcama kablosu faaliyete geçirmeyi planlıyor.
Elektriğin stratejik iletimi
Türk şirketi Kalyon Holding’in yer aldığı BRUA doğal gaz taşıma sistemi 320 milyon Euroluk bütçeyle yapılıyor. Bakan Popescu, “Romanya hem elektrik hem de doğal gaz açısından enerji de sürdürebilir önemli bir merkez haline geliyor. Ortaklarımızla birlikte yatırımları geliştirerek Romanya›nın ve tüm bölge enerji işletmeciliğini yürütüyoruz” dedi.
Rusya’nın Ukrayna işgalinin üzerinden 11 ay geçti. Bu süreçte tarım ve enerji güvenliği küresel anlamda ülkelerin önceliği haline geldi. Özellikle doğalgaz ve petrol kadar elektriğin iletimi daha da öne çıkıyor. Zira Avrupa’yı elektrikle besleyen Ukrayna’daki nükleer santrallerine Moskova Yönetimi tarafından el konulması, üretimin de Rusya’ya aktarılması anlamına geliyor.