ÖTV tebliğleri birleştiriliyor

KEMAL OKTAR

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın vergi kanunlarına ilişkin tebliğleri birleştirme çalışmaları devam ediyor. Hatırlanacağı üzere süreç, kurumlar vergisi ve KDV genel tebliğlerinin birleştirilmesi ile başlamıştı. Mükellefl er ve meslek mensupları tarafından çok olumlu karşılanan bu çalışmalardan biri daha hayata geçiriliyor. 5 Mart 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim vergisi (ÖTV) (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ile ÖTV tebliğlerinin birleştirilmesindeki ilk adım atıldı. Tahmin edileceği gibi ÖTV tebliğleri, kanuna ekli listeler gibi dört adet olacak. Çünkü ÖTV Kanunu ekindeki dört ayrı listede toplanan mallar için vergiyi doğuran olay, verginin mükellefi, beyan ve ödeme süreleri çok farklı. Bu nedenle ÖTV tebliğlerinin dört farklı metinde toplanması bize göre de çok isabetli olmuş. 

5 Mart’ta yayımlanan (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’ni, (II), (III) ve (IV) sayılı listelerle ilgili uygulama genel tebliğleri izleyecek. 

ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği, bugüne kadar yayımlanmış olan ÖTV tebliğlerinde yer alan (I) sayılı listedeki petrol ürünleri, doğalgaz, LPG, biodizel, madeni yağ, solvent gibi malların vergilendirilmesine yönelik dağınık düzenlemeleri bir çatıda topladığı gibi, aşağıdaki yeni düzenlemeleri de içeriyor. 

1- Vergisiz hava yakıtlarında teminat uygulaması 

Uçak benzini, jet yakıtı gibi ÖTV’si sıfır olarak uygulanan hava yakıtları için vergi dairesine litrede 2.5 lira tutarında teminat verilmesi öngörülmektedir. 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girerek bu uygulamada teslim edilen yakıtın hava araçlarında kullanıldığının tespiti üzerine teminat çözülecektir. Rafineriler ile 3 yıldan beri EPDK lisansına sahip olup vergi borcu bulunmayan ve 10 milyon lira karşılığı teminat veren dağıtıcı firmalar bu uygulamadan muaf tutulacaktır. 

2- ÖTV tevkifatı kapsamının genişletilmesi 

Daha önce 38.11 tarife pozisyonundaki madeni yağ katıklarının, rafineri haricindeki satıcılardan alımında hesaplanan ÖTV’nin sanayi sicil belgeli alıcılar tarafından satıcılara ödenmeyip, kendi vergi dairelerine sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi şeklinde uygulanan ÖTV tevkifatı kapsamına bazı solvent türevleri ve madeni yağlar da dahil edilmiştir. Vergi güvenlik önlemi olarak getirilen bu uygulamanın kapsamının zamanla genişleyeceği tahmin edilmektedir. 

3- Askeri kuruluşlar ile petrol arama faaliyetinde ÖTV istisnası 

ÖTV Kanunu’nda düzenleme olmasına rağmen, uygulama esasları belirlenmediği için istisna kapsamında işlem yapılmasında tereddütler olan askeri kuruluşların doğalgaz alımları ile petrol arama faaliyetinde bulunan kuruluşların, dağıtım şirketlerinden yakıt ve yağ alımlarında yapılacak işlemler açıklanmış ve belirsizlik giderilmiştir. 

4- Belli miktarın altındaki ithalatlarda beyanname verilmesi 

(I) sayılı listedeki malları ithal edenlerin, en geç ithalat tarihinde vergi dairesine mükellefiyet tesis ettirerek, 15’er günlük dönemler halinde boş da olsa ÖTV beyannamesi vermesi gerekmektedir. Tebliğle, ithalatçıların her bir gümrük beyannamesi kapsamında ithal ettikleri mal miktarının 1 kilogramı veya 1 litreyi geçmemesi halinde, sadece bu malların satıldığı ya da kullanıldığı dönem için ÖTV beyannamesi verilmesi, diğer dönemler için beyanname verilmemesi öngörülmektedir. 

5- Müteselsil sorumluluk 

ÖTV istisnasına tabi olan veya indirimli ÖTV uygulanan mallarla ilgili olarak, malları istisnadan yararlananlara teslim eden veya kullanan bazı kişiler de ÖTV mükellefleri ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmaktadır. 

6- ÖTV’li mal satın alanların müteselsil sorumluluğu 

Vergi Usul Kanunu’nun 11. maddesi dayanak alınarak, (I) sayılı listedeki malları ÖTV mükelleflerinden teslim alanlar, ÖTV’nin hazineye intikal ettirilmediğinin tespiti halinde ÖTV mükellefi olan satıcılarla birlikte müteselsilen sorumlu tutulmaktaydı. Bu konuda KDV Genel Uygulama Tebliğindeki düzenleme örnek alınarak, ÖTV mükelleflerinden mal teslim alanların ÖTV dâhil toplam işlem bedelini tebliğde belirtilen şekillerde ödediğini ispat etmeleri halinde, müteselsil sorumluluktan kurtulabilecekleri açıklanmıştır. 

Tebliğde, yukarıda sayılan yeni düzenlemelerin yanı sıra ihraç edilecek elektrik üretiminde kullanılacak fuel-oil teslimi ile etilen üretiminde kullanılacak LPG tesliminde sıfır vergi uygulamasına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. 

Ayrıca ÖTV uygulamasında serbest bölgelere teslimin ihracat sayılamayacağı, yolcu beraberi eşya ihracında ÖTV istisnası uygulanamayacağı, ÖTV’li malların aynen ihraç edilmemesi halinde ÖTV iadesi yapılamayacağı gibi hususlar hatırlatılmaktadır. Tebliğ ekinde yer alan bildirim formlarını süresinde göndermeyenler hakkında özel usulsüzlük cezası uygulanacağı da belirtilmektedir. 

ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin 16 Mart 2015 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Ancak daha önce de belirtildiği gibi hava yakıtları için teminat uygulaması 1 Temmuz 2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.