Otomotiv canlandı deprem illeri ayrıştı
Bu yıl belirgin bir yükseliş ivmesi yakalamış olan otomotiv piyasası, şubatta Kahramanmaraş merkezli depremlerden kısmen de olsa olumsuz etkilendi, depremzede iller ülke genelinden ayrıştı.
2023’le birlikte ülke genelinde yükseliş ivmesi yakalamış olan otomotiv piyasası, şubat ayında merkez üssü Kahramanmaraş olan depremlerden olumsuz etkilendi. Depremzede iller genel trendden ayrıştı. Meydana geldiği 6 Şubattan itibaren 11 ilde yaşamı derinden etkileyen depremler nedeniyle Adıyaman, Malatya, Hatay, Kahramanmaraş’ta sıfır araç satışları, Diyarbakır dışındaki tüm depremzede illerde ise ikinci el devir sayıları geçen yıla göre önemli düşüşler kaydetti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı şubat ayı motorlu taşıt istatistikleri, ayın son 22 gününü etkileyen depremlerin otomotiv piyasasına etkisini ortaya koydu. Depremlerin sektöre etkisi, depremzede illerin nüfus büyüklüğü ve depremden etkilenme oranına göre değişkenlik gösterdi.
Buna göre, trafiğe yapılan kayıtlar bazında büyük bölümü otomobil olmak üzere sıfır motorlu taşıt satışları geçen yılın aynı ayına göre Adıyaman’da yüzde 56,1 düşüşle 161 adede, Malatya’da yüzde 53 düşüşle 162 adede, Hatay’da yüzde 28,8 düşüşle 784 adede, Kahramanmaraş’ta yüzde 9,9 düşüşle 373 adede geriledi.
Buna karşılık satışlar geçen yıl aynı aya göre Şanlıurfa’da yüzde 5,2, Elazığ’da yüzde 8,8, Diyarbakır’da yüzde 12,4, Gaziantep’te yüzde 27,9, Osmaniye’de yüzde 54, Adana’da yüzde 56,4, Kilis’te ise yüzde 57,8 arttı. Depremzede iller arasında şubatta en çok sıfır taşıt satışı yapılan il 2 bin 503 adetle Adana oldu.
Şubat ayında diğer iller toplamında sıfır araç satışları geçen yıla göre yüzde 69,9 artışla 101 bin 154 adet olurken, depremzede 11 il toplamında yüzde 11,7’lik bir artışla 7 bin 865 adet olarak gerçekleşti. Buna göre taşıt piyasasında belirgin bir canlanma yaşanan şubat ayında afetzede 11 il ülke genelinden ayrıştı.
Türkiye toplamında ise aylık satışlar yüzde 63,8 artarak 109 bin 19 adet düzeyinde gerçekleşti. Noter verilerinden yapılan belirlemeye göre diğer 70 il toplamında 2’nci el motorlu araç devirleri şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31 artarak, 645 bin 953 adet olurken, son 22 gününe deprem travmasının damgasını vurduğu 11 il toplamında ise yüzde 24,7 düşüşle 59 bin 1 adede geriledi.
Böylece 2’nci el devir sayışı Türkiye genelinde yüzde 23,4’lük bir artışla 704 bin 954 adet oldu. Geçen yılın aynı ayına göre 2’nci el taşıt satışları depremzede illerden Diyarbakır’da geçen yılki düzeyini korurken, diğer depremzede illerde yüzde 50’ye yaklaşan düşüşler kaydetti.
Devirler, özellikle Hatay’da yüzde 47,9, Kahramanmaraş’ta yüzde 46,3, Adıyaman’da yüzde 41,4, Malatya’da yüzde 39,6, Osmaniye’de yüzde 31, Kilis’te yüzde 24,7, Gaziantep’te yüzde 22,5, Şanlıurfa’da yüzde 17,5, Adana’da yüzde 2,7, Elazığ’da yüzde 1,3 düşüş kaydetti, Diyarbakır’da ise sadece yüzde 0,2 arttı.
Ülke genelinde canlılık
Depremzede illerdeki özel durum dışında, ülke geneli olarak bakıldığında, otomotiv piyasasında 2022 sonlarından itibaren başlayan canlılığın devam ettiği görüldü.
Büyük bölümü otomobil olmak üzere trafiğe kaydı yapılan taşıt (sıfır araç) sayısı, ocak-şubat döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 89’luk bir artışla 269 bin 181 adede ulaşırken, trafikten kaydı silinen taşıt sayısı yüzde 43,4 azalarak 3 bin 516 adet oldu. Böylece iki ayda trafikteki toplam taşıt sayısında 265 bin 665 adet artış yaşandı.
Ocak-Şubat döneminde trafiğe kaydı yapılan araçların 128 bin 315 adedini otomobiller, bunların da yüzde 66,4’ünü benzinli, yüzde 21,5’ini dizel, yüzde 7,6’sını hibrit, yüzde 2,3’ünü LPG’li ve yüzde 2,2’sini elektrikli araçlar oluşturdu. Türkiye’de trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı şubat sonu itibarıyla 26 milyon 748 bin 508 adede ulaştı.
2’nci el araç devirlerinde de ülke genelinde canlılık devam etti. Noterlerden devri yapılarak el değiştiren toplam araç sayısı ocak-şubat döneminde 11 ildeki kayba rağmen Türkiye genelinde yüzde 56,6 artarak 1 milyon 626 bin 341 adede ulaştı. Bunun 1 milyon 140 bin 837 adedini geçene yıla göre yüzde 68,9 artan otomobiller oluşturdu.