Otomatik BES’ te detaylar ortaya çıkmaya başladı!
Bir süredir gündemde olan ve 2017 yılbaşı itibariyle başlayacak olan Otomatik BES uygulamasına ilişkin “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 25.08.2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanmıştı.
Yeni sistemde Türk vatandaşı veya mavi kartlı olan ve 45 yaşını doldurmamış olanlardan 4/a ve 4/c kapsamında çalışmaya başlayanlar, işverenin bu düzenlediği bir emeklilik sözleşmesiyle emeklilik planına dâhil edilecek.
Yapılan değerlendirmelere göre ilk etapta 100 kişi ve üzerinde çalışanı olan işyerleri kapsama alınacak. Burada da işyerindeki işçi sayısının mı yoksa tüm işyerlerindeki çalışan sayısının mı dikkate alınacağının netleştirilmesi gerekiyor.
Özel sektör çalışanları bağlı bulundukları işyerinin büyüklüğü göz önünde bulundurularak, Bakanlar Kurulu Kararı ile tedrici olarak sisteme dahil edileceği belirtilmektedir. Ancak ilk başlangıç uygulaması için henüz işyerindeki çalışan sayısı belirlenmemiştir. Çalışanların otomatik katılıma dahil olma şartlarını taşıyıp taşımadıklarına bakılmaksızın (45 yaş altı ve üstü çalışan sayısı ayrımı yapılmaksızın) işverene bağlı tüm çalışan sayısı dikkate alınacaktır.
Tabi ki, bu sistem her ne kadar “zorunlu” olarak bilinse de cayma hakkı var. Çalışan, emeklilik planına dâhil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki ay içinde sözleşmeden cayabilir. Cayma hâlinde, ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte on iş günü içinde çalışana iade edilecek. Şirket, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumludur. 2 ay içinde cayma hakkını kullanmayan çalışan Müsteşarlıkça belirlenen hâllerde katkı payı ödemesine ara verilmesini talep edebilecek.
***
BES’te devlet katkısı
BES’te %25 oranındaki Devlet katkısı ile iki ay içinde cayma hakkını kullanmayanlara 1.000 TL’lik teşvik verilecek.
Ayrıca %25 oranındaki devlet katkısına hak kazanma süreleri de aynı olacak. Sistemde 3 yıldan fazla kalanlar, devlet katkısına artan süreye orantılı olarak hak kazanacak.
Sistemde tamamlanan yıl sayısı Devlet katkısı hak ediş oranı
***
Prime esas kazanç üst sınırı artıyor!
5510 sayılı Kanun’un 82. maddesine göre “Bu kanun gereğince alınacak prim ve verilecek ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, sigortalıların yaşlarına uygun asgarî ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 16 yaşından büyük sigortalıların günlük kazanç alt sınırının 6,5 katı, ancak sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri için 3 katıdır”
27 Ekim 2016 tarihinde TBMM’de sunulan tasarıda,yukarıda belirtilen 6,5 kat üst sınırın değiştirilerek, sigorta primine esas günlük kazanç üst sınırının günlük brüt asgari ücretin 7,5 katı olarak belirleneceğine dair düzenleme yer almaktadır. Bu düzenlemenin 01.01.2017 tarihi itibariyle yürürlüğe gireceği hedeflenmektedir.
Bu düzenleme henüz tasarı aşamasında olup, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeler tamamlandıktan sonda TBMM gündeminde yer edinecek.
Bu düzenleme yasalaşırsa, sadece SGK prime esas kazancın 6,5 katının üzerinde olan çalışanlar adına; işveren için ek maliyet, çalışan için ek kesinti anlamına gelecektir. Yine uzun vadede emekli aylıkları da yüksek ücretli çalışanlar için fazla prim ödendiğinden artış anlamına gelecektir.
Ülkemizin bulunduğu ekonomik şartlar ve işyerlerinin mevcut durumu dikkate alındığında istihdam yüklerinin artmasına ve istihdamda azalmaya neden olacağı, ekonomiye zarar vereceği, işletmeleri zor durumda bırakacağı açıktır. Dolayısıyla sigorta primine esas günlük kazanç üst sınırının günlük brüt asgari ücretin 7.5 katı olarak belirleneceğine ilişkin düzenlemenin ekonomiye zarar vereceği, işletmeleri zor durumda bırakacağı dikkate alınarak bu artış yapılmamalıdır.