Osmaniye’de tarım...

Şubat’ın 23’ü. Uçakla İzmir’den Adana’ya, oradan da Osmaniye’ye gidiyoruz. Hava sıcaklığı 20 derece civarında. Şubat’ta baharı yaşamaktan herkes mutlu görünüyor. Yol kenarındaki ağaçlar da bu yalancı bahara aldanıp çiçek açmış. Bu bahar havasının üzerine yaşanacak aşırı soğuk ve don, ağaçların felaketi olur diye endişeleniyoruz.

Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği böyle bir şey. Bu değişiklik sadece bizde değil dünyada da tarımsal üretimi tehdit ediyor. Bu duygularla Garanti Anadolu Sohbetleri’nin 101. durağı olan Osmaniye’deyiz. 

Başyazarımız Osman S. Arolat’ın yönettiği toplantıda Osmaniye’de tarım ve hayvancılık konusunda neler yapılabileceği konusunda görüşlerimizi dile getirdik. 

Demir-çelik sektörü ve yan sanayi için önemli bir merkez olmasının yanı sıra Osmaniye, tarım ve hayvancılıkta da çok önemli potansiyele sahip. 

Gıda,Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü verilerine göre; Osmaniye’nin 1 milyon 197 bin dekar tarım alanı var. Bu alanın yaklaşık yüzde 84’ünde tarla ziraatı yapılıyor. Yüzde 13’ünde meyvecilik, yüzde 3’ünde sebze üretimi gerçekleştiriliyor. 

Çiftçi Kayıt Sistemi(ÇKS)’ne kayıtlı 9 bin 324 çiftçi var. Kayıtlı arazi varlığı ise 520 bin dekar. 

Osmaniye’nin 66 bin baş büyükbaş ve yaklaşık 230 bin baş küçükbaş hayvan varlığı var. Kentin tarımsal üretim değeri ise 2014 verileri ile 1.5 milyar lira. 

Türkiye’nin birçok yerinde olduğu gibi Osmaniye’de de tarla bitkileri üretiminde ağırlıklı olarak buğday ve mısır ekiliyor. Toplam ekim alanının yüzde 46’sında buğday, yüzde 24.1’inde mısır yetiştiriliyor. 

Üretim değerleri açısından değerlendirildiğinde ise tarla bitkilerinden elde edilen toplam 592 milyon liranın yüzde 44.2’sini mısır, yüzde 26.2’sini buğday ve yüzde 20.7’sini ise yerfıstığı oluşturuyor. Sebzecilikte ise, turp üretimi öne çıkıyor. Türkiye turp üretiminin yaklaşık yüzde 90’ı Osmaniye’de gerçekleştiriliyor. Yetiştirilen diğer önemli sebze ürünleri ise karpuz, biber, ıspanak ve domates.

Son yıllarda bölgedeki gelişmeye paralel olarak ilde zeytincilik yaygınlaşıyor. Meyve ürünleri ekim alanlarının yaklaşık yüzde 75’inde zeytin yetiştiriciliği yapılıyor. Zeytin ağacı varlığı 3 milyonun üzerine çıkarken, yıllık zeytin üretimi ise ortalama 63 bin ton seviyesinde. 

Hayvancılıkta ise daha çok koyun ve keçi yetiştiriciliğinde bir atılım gözleniyor.

Kentle bütünleşen en önemli ürün kuşkusuz yer fıstığı. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü verilerine göre, Türkiye’de toplam 333 bin dekar alanda 123 bin 600 ton yer fıstığı üretiliyor. Bu üretimin yüzde 55’ini oluşturan 71 bin tonu Adana’da, yüzde 29’unu oluşturan 35 bin tonu Osmaniye’de üretiliyor. Adana’da üretim daha çok olmasına rağmen yer fıstığı denilince akla daha çok Osmaniye geliyor. Bunun en önemli nedeni ise, Çukurova’ da üretilen yer fıstığının ticaretinin ve sanayide işlenmesinin Osmaniye’de yapılması. İlde fıstık işleyen 13 fabrika var. 

Dış ticaret açısından bakıldığında Türkiye’nin yer fıstığı ihracatı 200 ton. Buna karşılık ithalatı 8 bin ton seviyelerinde. Son yıllarda ithalat ve çeşitli yollardan ülkeye getirilen düşük fiyatlı, kalitesiz ve yüksek oranda aflatoksin içeren yerfıstıkları üreticileri ve işletmecileri olumsuz etkiliyor . 

Yer fıstığı dünyada en çok Çin ve Hindistan’da üretiliyor.Nijerya ,Amerika, Sudan ise diğer önemli üretici ülkeler. Dünyada yer fıstığı daha çok yağ sektöründe değerlendiriliyor. Amerika’da ise, fıstık ezmesi tüketimi çok yaygın. Kahvaltının değişmez ürünlerinden. 

Türkiye’de ise yer fıstığı daha çok çerezlik olarak tüketiliyor. Osmaniye’de yer fıstığından yağ üretimi ve ezme konusunda butik çalışmalar var. Yağ oranı ve içerdiği antioksidan, oleikasit ile zeytinyağına yakın yağ olarak bilinen yer fıstığından yağ üretimi önümüzdeki yıllarda yaygınlaştırılabilir. Görünen o ki, yer fıstığında iyi bir organizasyonla Osmaniye marka olabilir. 

Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın (DOĞAKA) sektör paydaşlarının desteği ile hazırladığı Osmaniye Tarım Stratejisi 2014- 2018, kentin tarımsal yapısını, uygulanması gereken projeleri bir yol haritası olarak ortaya koyuyor. Strateji’de öngörülenlerin yarısı gerçekleştirilebilse Osmaniye bölgede tarımın yıldızı olur. 

Tarımsal üretim potansiyeli dikkate alındığında yerfıstığı, zeytincilik, süt ve süt ürünleri başta olmak üzere tarımsal sanayi geliştirilebilir. İki komşu il Hatay ve Kahramanmaraş’ın Avrupa Birliği destekli Kırsal Kalkınma Hibe Programı (IPARD) kapsamına alınırken Osmaniye’nin bundan mahrum edilmesi tarımsal sanayinin gelişmesini olumsuz etkiliyor. Osmaniye’nin mutlaka bu destek programı kapsamına alınması gerekir. 

Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı yetkilileri ile sohbetimizde örtü altı sebze yetiştiriciliği konusunda ciddi çalışmalar yapıldığını, bu alanda yatırımların olacağını söyleyebiliriz. 

Özetle, sanayi kenti olarak anılan Osmaniye’nin tarımda çok büyük potansiyeli ve yer fıstığı, turp, zeytin gibi özellikli ürünleri var. Bu potansiyelin değerlendirilmesi kentin çehresini değiştirecektir.