OSB’ler kamulaştırma için 4 kurumdan birinin kapısını çalacak
Türkiye’de tam 273 organize sanayi bölgesi (OSB) var. Eylül 2012’den bu yana devrede olan Yeni Teşvik Yasası ile birlikte OSB’lerde yatırım daha cazip hale getirildi. Hatırlayacağımız gibi Türkiye yatırım teşvikleri açısından bölgelerarası gelişmişlik farklarına göre 6 bölgeye ayrılmıştı. OSB’lere yatırım yapanlar hangi bölgede yer alıyorlarsa, kendilerinden sonra gelen ve daha fazla teşvik alan bölgenin imkanlarından yararlanabiliyorlardı. Örneğin 3. Bölge’de OSB’ye yatırım yapan bir sanayici 4. Bölge teşviklerinden faydalanıyordu. Böylece uzun süredir, şikayet konusu olan plansız sanayileşmeye ‘dur’ demek için bir adım atılmış oldu.
En çok teşviki alan 6. Bölge’de OSB’ler adeta yatırımcı akınına uğradı. Geçen 2 yıllık süreçte bölgenin OSB’lerine yatırımcı talebi 6 kat arttı. Bölgenin yatırım şampiyonu Şanlıurfa’daki 2. OSB Türkiye’nin büyük holdinglerini çekti. Diyarbakır, boş parseli kalmayan OSB’sine genişleterek, 100 işletmeye daha yer açtı. Batman 2. OSB için kollarını sıvarken, Bingöl de genişleme alanı için çalışma başlattı..
Ancak 4 ay önce Anayasa Mahkemesi’ne kadar ulaşan bir yasal düzenleme OSB’ler üzerinde soğuk duş etkisi yaptı. OSB’lerin doğrudan kendilerinin kamulaştırma yapma yetkisi Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmişti. Karar sonrası Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Yönetim Kurulu Başkanı Cahit Nakıboğlu, yönetimi olağanüstü toplantıya çağırmış ve ortak bir görüş kaleme alınmıştı. “İptal kararı sonrası 4562 Sayılı Kanun’un 5/1 maddesine bakıldığında OSB’lerin kamulaştırma yetkisi kaldırılmış, ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın vereceği kamu yararı kararı çerçevesinde yaptırma yetkisi saklı tutulmuştur. Bu durum; kamulaştırma yapacak OSB’lerin, kamu yararı kararı sonrası, 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 5’nci maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlara başvurarak kamulaştırmamızı yapabilir misiniz ricasında bulunmalarını gerektirmektedir” şeklinde açıklama yapılmıştı. OSB’ler tabir yerindeyse yatırımda “tek durak ofis” durumunda. Sanayici bu durumun çeşitli kurumların araya girmesiyle zedeleneceği endişesi yaşıyordu.
YİKOB ismini daha çok duyacağız
Geçtiğimiz hafta torba kanun olarak anılan kanun değişikliklerinin içinde 4562 sayılı OSB Kanunu da vardı. Kanunda yapılan ‘finansal kiralama’ leasing işi dikkat çektiği için yasanın içinde kalan ‘kamulaştırma’ ile ilgili gelişme biraz gölgede kaldı. Yeni değişikliğe göre “il özel idaresi, il özel idaresi bulunmayan kentlerde Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB), belediyeler ve Valilik” kamulaştırmayı OSB adına yapabilecek. Bir de yasaya geçici bir madde eklenmiş durumda. Bu maddeye göre özetle “12 Kasım 2012 tarihli değişiklikle büyükşehirlerde 6330 sayılı 14 ilde Büyükşehir Belediyesi ve 27 İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1. maddesinin 5. fıkrası uyarınca tüzel kişiliği kaldırılan il özel idarelerinin OSB’lerinde sahip olduğu hak ve mükellefiyetler, Yİ- KOB başkanlıklarına devredilir” ibaresi yer alıyor.
Özetle, OSB’ler kamulaştırma için başka kurumlara başvurmak zorunda kalacaklar. Bir de bundan sonra iş dünyası YİKOB ismini daha fazla duyacak.