Orta Vadeli Plan “vasatı” korurken ne düşündürdü...
Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla düzenlediği basın toplantısında 2016-2018 yıllarını içeren üç yıllık makro ekonomik büyüklükler konusundaki beklentileri içeren Orta Vadeli Program'ın hedef rakamlarını açıkladı. Bilindiği gibi geçen yıl ekim ayında OVP üç yıllık tahminleri ortaya konmuştu. Bu tahminler daha sonra revize edilerek yenilendi. “Vasatı” korumayı içeren OVP beklentilerinin yanına 25 dönüşüm programında belirtilen reformların bir an önce eklemlenmesi gerekir.
Üç yıllık OVP tahminlerinin açıklanması, iş dünyasının orta vadede önünü görmesine yardım eden önemli bir belge olması nedeniyle önem taşıyor. İlki 2006-2008 yıllarını kapsayan OVP’lerin, dün 2016-18 yıllarını içeren 11'incisi yayınlandı. Arada geçen yıl ekim ayında da bir tahmin yayınlanmıştı, o revize edilerek yenilendi. Şimşek, OVP’nin amacının, istikrarlı, kapsayıcı, nitelikli büyümeyi artırmak olduğunu belirterek, “enflasyonu düşürmenin çok öncelikli hedef olduğunu, bunu da cidiye aldıklarını” açıkladı. Şimdi OVP’de açıklanan hedefl eri ele alalım:
BÜYÜME: Geçen yılın OVP büyüme tahmini yüzde 3’e geriletilerek revize edilmişti. Şimdi 2015 yılı tahmini yüzde 1 artışla yüzde 4’e yükseltildi.Açıklanan OVP’de 2016’da da yüzde 4.5 , 2017 ve 18 yıllarında geleneksel büyüme oranımıza yüzde 5’e çıkması öngörülüyor. 1950’den günümüze ortalama yüzde 5 büyüyen ülkemiz AKP iktidarının ilk 6 yılında yüksek büyüme gösterdikten sonra, büyümemiz yüzde 3’ler seviyesine gerilediği için 2002-12 döneminde büyümemiz ortalama yüzde 5.2 seviyesinde gerçekleşmiş oldu. Bu büyüme 2023 hedefl erine ulaşmak için uzmanlarca yeterli görülmüyor.
KİŞİ BAŞINA GELİR: 2015 OVP’sinde 10 bin 936 dolar hasaplanan kişi başına milli gelir, gerilerken Satın Alma Paritesi’ne göre hesaplanarak 2015 yılı için 19 bin 506 dolar olarak yıl sonu tahmininde açıklandı. Yıl sonu 2. OVP tahmininde ise eski hesaplama yöntemiyle 2016 yılı için 9 bin 286 dolara gerilediği ortaya konuldu. 2017 yılında 10 bin 30 dolara 2018 yılında 10 bin 659 dolara yükselmesinin hedefl endiği dünkü açıklamada yer aldı. Bu da bu üç yıllık OVP döneminde de Orta Gelir Tuzağı'ndan kurtulamayacağımız anlamına geliyor.
GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA: OVP’ye göre cari fiyatlarla 2015’te 1 trilyon 963 milyar lira olacak GSYH, 2016’da 2 trilyon 207 milyara, 2017’de 2 trilyon 489 milyara, 2018’de 2 trilyon 770 milyara ulaşacak.
İŞSİZLİK ORANI: Geçen yıl bir ara 10.5 seviyesine yükselen işsizlik 2015 yıl sonu tahmini yüzde 10.2. işsizliğin 2016 yılında da 10.2 seviyesinde seyrettikten sonra, 2017’de 9.9 , 2018’de 9.2 seviyesine gerileyerek yüzde 10’un altına geleceği OVP tahmini olarak ortaya konuluyor.
DIŞ TİCARET: OVP’de 2016 ihracatının 155.5, 2017 ihracatının 175.8, 2018 ihracatının 201.4 milyar dolar olması öngörülürken ithalatın 2016’da 210.7, 2017’de 243.1, 2018’de 273.2 milyar dolar olması bekleniyor. Buna göre, 2016 dış ticaret açığının 55.2, 2017’nin 67.2, 2018’de 71.8 olması OVP’de yer alıyor. Dış ticaret açığının sırasıyla 2016’da 28.6 milyar dolar ile GSMH’nın yüzde 7.6, 2017 yılında 29.3 milyar dolar ile yüzde 7.4, 2018’de 29.9 milyar dolar ile yüzde 6 seviyesinde olacağı hesaplanıyor.
ENFLASYON: 2015 yılında yüzde 8.8 olan enfl asyonun (TÜFE rakkamının), 2016 yılında yüzde 7.5, 2017 yılında yüzde 6 saveyesine inmesi, 2018 yılında son yılların sürekli hedefi yüzde 5 seviyesini görmesi OVP’de öngörülüyor.
Bunların yanı sıra 2015’te yüzde 14 seviyesindeki tasarrufl arın 2018’de yüzde 17.2 seviyesine yükselmesi, yatırım harcamalarında talepte artış beklentisi, bütçe ve cari işlemler dengesinde sağlamlığın sürmesi de OVP beklentileri arasında yer alıyor.
Üç yıllık yeni OVP’nin ortaya koyduğu tablo, bizim önemli sıçrama yapmayacağımızı gösteriyor. Ancak, Mehmet Şimşek, OVP ile mali disiplini, büyüme potansiyelinin artırılmasını, enfl asyonun ve cari açığın düşürülmesini temel aldıklarını ifade ediyor ve reform programıyla, ülkeyi sınıf atlatarak üst gelir grubu ülkeleri arasına sokmayı amaçladıklarını açıklıyor.
Ben de iş dünyasının çoğunluğu gibi, ancak 25 dönüşüm programının uygulanmaya başlanması ve reformların hayata geçirilmesiyle bu vasat toblodan kurtulabileceğimizi düşünüyorum...