Orta öğretimde iş dünyasına hazırlık
Geçen yazılarımda, dünyada yeniden alevlenen ticaret savaşlarına Türkiye’nin ayak uydurabilmesi, hatta bu krizden fırsatlar yaratabilmesi ve dünya ile rekabette avantaj sağlayabilmesi için, önce aile içinde ebeveynlerin çocuklarına olan davranışları ile ilgili önerilerimi yazmıştım.
Bu yazımda ise, başta orta öğretim ve lise öğrencilerine ilerideki iş dünyasına yarayacak bazı önerilerde bulunacağım. Sonraki yazılarımda üniversite öğrencilerine önerilerim olacak.
Orta öğretim ve lise öğrencileri;
• Okullarda okuduğunuz her ders ve işlediğiniz her konu önemlidir. “Ben ileride fen ve matematik seçeceğim, Türkçe veya tarih önemli değil” diye asla düşünmeyiniz. Başarılı üniversitelerde makine mühendislerine felsefe dersleri de verilmektedir. Özetle her derse ilgi gösteriniz ve unutmayınız ki, orta öğretim ve lisede öğrendiğiniz her konu ileriki yaşamınızda karşınıza çıkacaktır.
• Okuldan döndükten hemen sonra sadece 1 saat gün içinde işlediğiniz dersleri gözden geçirirseniz, tüm konular belleğinize daha iyi yerleşecektir. Sınav haftaları geldiğinde sadece 1-2 tekrarla başarılı olacaksınız. Bence bunu bir alışkanlık haline getiriniz.
• Türkçemizi çok iyi öğreniniz ve yazınız. Türkçe’mizi hatalı yazmanız size ileride problemler oluşturacaktır. Whatsapp veya SMS yazar gibi iş hayatında yazamazsınız. Üniversitede de hocaların en çok dikkat ettiği konuların başında dil bilgisi kuralları ve düzgün Türkçe gelmektedir.
• El yazınız çok düzgün olsun. Özellikle güzel yazmak için gayret ediniz. Bilgisayarlar hayatımıza çok fazla girdi, ne yazık ki el yazısı çok az kullanılıyor, ama yine de iş ve özel hayatımızda güzel yazı yazmak çok değerlidir. Bazı şirketlerin iş başvurularında elle yazılmış CV talep ettiklerini duymaya başladım. (Sınav kâğıtlarında güzel ve okunaklı yazan öğrencilerin sınav kâğıtlarını değerlendirirken, istemsiz olarak birazcık daha yüksek puan vermekte olduğumu itiraf ediyorum.)
• Başta İngilizce olmak üzere, mutlaka bir veya iki dili çok iyi derecede konuşunuz ve yazınız. Yabancı dil, genç yaşta daha çabuk ve kolay öğrenilir. Okullarımızdaki yabancı dil ders saatleri kısıtlıdır. Onun içi okullardaki yabancı dil deresleri ile yetinmeyiniz. Özellikle yaz aylarında yabancı dilinizi gelişterecek kurslara devam ediniz veya etkinliklere katılınız.
• Başta Excel, Word, Powerpoint, Prezi, Photoshop olmak üzere bazı programları ileri derecede öğreniniz. Bunun için belediyelerin açtığı ücretsiz kurslar bile bulunmaktadır.
• Coğrafya dersine ve özellikle de ülkelerle ilgili konulara (Yönetim şekilleri, başkentler, para birimleri, ekonomik durumları…vs.) özel ilgi gösterin, ileride yabancılarla karşılaştığınızda veya iş yaptığınızda ne kadar çok işinize yarayacağını tahmin bile edemezsiniz.
• Ekonomi ve iş dünyasına kayıtsız kalmayınız, internette veya gazetelerdeki ekonomi haberlerini takip ediniz. Yılların ne kadar çabuk geçip, bu konuların hayatınızı kısa zamanda ne kadar çok etkileyeceğine şaşıracaksınız.
• Okuldaki başarılar asla yeterli değildir. Sosyal hayatta da başarılı olmak çok önemlidir, bunun için hobileriniz olsun. Hobilerle ilgili (Maket yapmak, koleksiyon sahibi olmak, resim yapmak…) konferanslara, atölye çalışmalara, kulüplere katılınız.
• Okul kitapları dışında mutlaka roman, hikâye kitapları veya bilimsel kitaplar okuyunuz. Tabii klasik romanları ve tarih kitapları okumanız çok faydalıdır. Okuduğunuz kitapların minin bir özetini çıkarınız ve bu özetleri bir deftere yazınız. Özetlere tarih atmayı unutmayınız.
• Mutlaka bir spor yapınız ve bu sporu ilerletiniz. Bu sporun bir takım sporu olması daha da iyi olacaktır. Ama bireysel sporlar da yapabilirsiniz.
• Başarılı iş insanlarının biyografilerini okuyunuz ve bulabildiğiniz konuşmalarını internetten izleyiniz, söyleşilerini okuyunuz.
• Sanat, edebiyat, müzik, tarih, sosyoloji, psikoloji ve iletişim konuları geleceğin meslekleri arasındadır. Bunlardan bir beya bir kaçını derinlemesine inceleyiniz. Çok ilginizi çekeceğine eminim ve bir topluluğa girdiğinizde, bu konular hakkında bilgi sahibi olmanız size önemli avantajlar kazandıracaktır.
• Başarılı girişimcilerin hikâyelerini okuyunuz, hem çok ilginç, hem bilgilendirici, hem de sizi ileride girişimci olmak konusunda ilham verecektir.
• Yaz aylarında tanıdığınız bir işverenin yanında ne iş olursa olsun, 1 hafta ve 2 hafta çalışınız veya staj yapınız. İş hayatını öğrenmenin en güzel yollarından biri de budur.
• Uyku düzeninize, ağız ve diş bakımına dikkat ediniz ve zararlı gıdalardan uzak durunuz, aksi takdirde hem sağlığınızdan olursunuz, hem de aşırı kilo alırsınız. İş hayatında dış görünüşün de çok önemli olduğunu bilmenizi isterim.
• Orta öğrenim ve lise dönemi, üniversite için önemli bir hazırlık dönemidir, tabii ki son iki yıl, üniversite hazırlık kurslarına gidecek veya özel ders alacaksınız, bu çok doğaldır. Ama hayat sadece lise veya üniversite giriş sınavlarından oluşmamaktadır. İyi bir lise veya üniversite kazanmak adına, sosyal olmayan, içine kapanık, dünyadan kopmuş bir birey olmayınız. Esas başarı, tüm bunları belirli ölçülerde ve iyi bir zamanlama ile yapmaktır.
Bu makalem, daha önce yayımlanmış olan iki makalemin devamı şeklinde değerlendirilmelidir.