Organik tarımın zor yılları…

Organik tarım son yılların gözde konusu. Övmeyeni neredeyse dövüyorlar! Ancak Avrupa Sayıştayı’nın (ECA) son denetim ra­poruna göre, AB’nin organik tarım politikası fena halde çatırdıyor. Rapora göre, AB fonla­rı üye ülkeler tarafından tutarsız bir şekilde uygulanıyor ve gidişat parlak değil.

Fonlar denetlenemiyor

2014’ten bu yana AB, organik tarıma yak­laşık 12 milyar euro aktardı. Ama 2030’a dek hedeflenen yüzde 25’lik orana ulaşmak hayal görünüyor. 2022 yılı itibarıyla AB’de­ki organik tarım alanları, toplam tarım ara­zilerinin yüzde 10,4’ünü oluşturuyor. AB gıda pazarındaki pay yalnızca yüzde 4. AB 2027’ye kadar 15 milyar euro daha yatırım yapmayı planlıyor, ama fonların çoklukla “kara deliklere” gittiği kanısı yaygın.

Başarısızlığın nedenleri sıralanırken yük­sek üretim maliyetleri, verimlilik sorunları, fonların denetimsizliği, pazarın doygunlu­ğu, küçük ölçekli çiftçilerin organik sertifi­kalandırma süreçlerinde yaşadığı zorluklar öne çıkıyor.

AB içinde bu alanda ilerleme de dengesiz. Örneğin, Avusturya’da organik tarım alan­larının oranı yüzde 27,5 ile hedefi çoktan aş­tı. Estonya’da bu oran yüzde 23, İsveç’te ise yüzde 20 civarında. Ama Bulgaristan (yüz­de 1,7) ve Malta (yüzde 0,6) gibi, bu oranı hayli aşağı çeken ülkeler var.

Türkiye’de sadece yüzde 2-3

Türkiye’ye gelirsek, 2022 verilerine gö­re organik tarım yapılan alanlar yüzde 2-3’ü zor buluyor. Yaklaşık 600 bin hektar alanda yapılıyor. Özellikle Ege ve Akdeniz bölgele­rinden pamuk, incir, zeytin, üzüm ve tıbbi aromatik bitkiler gibi ürünlerde akışı hak eden “başarı öyküsü” haberleri geliyor, ama ne fonlar yeterli ne piyasa dinamikleri uy­gun. Uzmanlara göre, Türkiye’nin organik tarım macerası biraz “saldım çayıra, Mev­lam kayıra” düzleminde yalap şalap ilerliyor.

Enflasyon furyası talebi sınırlıyor

Son dönemde tüm dünyayı kasıp kavuran enflasyon furyası da organik ürünlere olan talebi sınırlıyor. Paranın bol olduğu zaman­da herkes daha sağlıklı, organik ürün peşin­de; ama ne zaman ki gelirler eriyor, ister is­temez herkes “ekmek derdine” düşüyor. Velhasıl Avrupa’daki tablo, organik tarımın Mehter yürüyüşünde olduğunu söylüyor.