Organik değil, inorganik büyüme (Şirket satın alma) zamanı
Zaman zor zaman. Ancak herkes açısından değil. Bu sıralarda sık sık, "bu zamanda yatırım yapılır mı?" "hangi sahalara girelim?" sorusuyla karşı karşıya kalıyorum. Zaman yatırım zamanı. Benim tavsiye ettiğim öncelikli alanlardan bir tanesi kurulu / operasyonel şirketlere yatırım.
Dünya ekonomisi 2009 yılında dar bir geçitten geçti. Batı ekonomilerinde talep yavaşladı; şirketler zor duruma düştü. Bu ekonomilere ihracat yapan (hesap değil, bazı) ekonomiler ve şirketler, kendi ülkelerindeki iç talep de daraldığı için büyük sıkıntıya girdiler. Özellikle sene başında, finansmana erişim zorlaştığı için firmalar ilave sıkıntı yaşadılar. ABD'de GM gibi değişen piyasa şartlarına adaptasyon ve rekabet gücü problemi yaşayan şirketlerin sorunları krizde daha da büyüdü. Sonuçta, 2009 şirketler açısından tüm dünyada genel olarak zor bir yıldı. Bu da, temelleri güçlü de olsa bir çok şirketi sıkıntıya soktu.
Bu tür bir kriz dünya jeolojik yapısındaki tektonik değişiklikler gibi sektörlerin iç yapılarının hızla değiştiği dönemlerdir. Bu değişimin farkında olup fırsata çevirenler süreçten çok karlı çıkacaklar.
Organik büyüme imkanlarının azaldığı bu yıl, önünüze inorganik büyüme fırsatları çıkacak. Çıkmazsa sizin aramanız gerekiyor. Kriz, nakit sahibi veya borçlanma kapasitesine sahip olan şirketler için inorganik büyüme açısından altın fırsatlar ortaya çıkartır. Zira ekonomik konjonktürün iyi olduğu dönemlerde devralmak için yanına bile yaklaşamayacağınız şirketleri bu dönemlerde portföyünüze katabilirsiniz. Bu, satın alınan firmalar için de olumlu bir süreçtir. Sıkıntılı firmaların hissedarları, alıcı piyasası olursa şirketlerini yok pahasına satmaktan kurtululurlar; elde ettikleri sermayeyi doğru zamanda kullanabilirler. Şirketler devralınırsa "işleyen teşebbüs" olarak satılmış okur. Aksi takdirde, batma noktasına geldikleri takdirde, varlık satışı / likidasyon mantığıyla fiyatlanırlar ve hissedarları açısından büyük değer kaybı yaşanır.
Sözün özü: sermayeniz ve/veya borçlanma kapasiteniz varsa zaman şirket alma zamanı. Zaman sadece stratejik motifle şirket satın alma işlemi zamanı değil. Zaman, güçlerini artırmak için şirketleri birleştirme, sermaye katkısı yaparak finansal ortak olma, şirketleri semaye katkısı yaparak ya da yapmadan reforme etme zamanı aynı zamanda.
Kitap Tavsiyeleri
Dünya Gazetesi yazarı Alaattin Aktaş ile Ömer Faruk Çolak'ın birlikte yazdıkları Makroekonomik Göstergelerin Yorumlanması (Eflatun Yayınevi, 2009) başlıklı kitap, hem içeriği hem formatı açısından başarılı. Türkiye'deki makroekonomik göstergelerin takibi ve yorumlanması konusunda el kitabı olarak kullanabilirsiniz.
Krizde önce bankalar battı. Sonrasında, ABD'den Avrupa'ya mali genişlemenin borç krizine sebep olma ihtimali tartışılıyor ya, Bilkent Universitesi'nden Prof. Dr. Sübidey Togan'ın tavsiyesi önem kazanıyor: Ken Rogoff ile Carmen Reinhard'ın birlikte yazdıkları This Time is Different: Eight Centuries of Financial Folly (Princeton University Press, 2009). Kitapta, iki önemli iktisatçı borç krizlerinin tarihini inceliyorlar. Kitap, yakın geleceği okumanızda yardımcı olabilir. Kitabı edinemezseniz, aynı kitabın ilk verisyonunu NBER web sitesinden indirebilirsiniz.
TAIB Yatırım Bank Genel Müdürü Sanjeev Kathpalia ise hararetle Malcolm Gladwell'in Outliers (Little, Brown Young Readers, 2008) adlı kitabını tavsiye etti geçen hafta. Gladwell yeni kitabında başarı öykülerini ayrıntısıyla analiz ederek, genel geçer olanları değil, tesadüfler dahil az sayıdaki kritik başarı faktörünü belirlemeye çalışıyor. Ben de okuyacağım!