Öngörüsüzlere göre maaş öngörüsü…

İbrahim KAHVECİ
İbrahim KAHVECİ Rakamlarla [email protected]

Cuma günü Merkez Bankası enflasyon hedeflerini yenile­di. Daha 3 ay önce teyit ettiği he­deflerinin tutmayacağını bir kez daha ilan etti. Gelin Merkez Bankası’nın ne dediğine 3’er ay ara ile bakalım:

Mayıs seçimlerinden sonra ye­ni kabine kurulduğu için öncesi­ne hiç bakmıyoruz… (Parantez içi o ayki yıllık enflasyonlar)

27 Temmuz 2023 (%47,83):

Enflasyon 2023 sonunda yüzde 58 olacak. (%64,77 oldu.)

Enflasyon 2024 sonunda yüzde 33 olacak… (Şimdi %44 olacak di­yorlar.)

Enflasyon 2025 sonunda yüzde 15 olacak… (Şimdi %21 olacak di­yorlar.)

2 Kasım 2023 (%61,98):

Enflasyonda 2023 yılsonu he­defi yüzde 58’den yüzde 65’e çı­kartıldı. 2024 sonu hedefi ise yüzde 33’ten yüzde 36’ya yüksel­tildi. 2025 hedefi ise yüzde 15’ten yüzde 14’e çekildi…

8 Şubat 2024 (%67,07):

Enflasyonda 2024 so­nu hedefi yüzde 36 ola­rak korundu. 2025 he­defi de yüzde 14 olarak yine aynı seviyede tah­min edildi.

9 Mayıs 2024 (%75,45):

Temmuz 2023’te 2024 sonu için yüz­de 33 olarak ilan edilen enflasyon hedefi Kasım 2023’te yüzde 36’ya yükseltil­miş ama Şubat 2024’de sabit tu­tulmuştu. Tutmayacağı anlaşı­lan 2024 enflasyon hedefi ikinci kez revize edilerek bu sefer yüz­de 36’dan yüzde 38’e revize edil­di. 2025 için yüzde 14 inadı yine devam etti.

8 Ağustos 2024 (%51,97):

Enflasyon hedeflerinde hiçbir değişikliğe gidilmedi. 2024 için yüzde 38; 2025 için ise yüzde 14 tahmini korundu.

8 Kasım 2024 (%48,58):

Bir kez daha 2024 hedefi revize edildi. Ama bu sefer şöyle 2-3 pu­an değil. Bu sefer dediler ki, 2024 yılsonu enflasyonu yüzde 38 de­ğil yüzde 44 olacak. Yılın bitme­sine 2 ay kala 2024 enflasyon he­defini yılbaşına göre 36’dan 44’e çıkarttılar.

Enflasyonu bir endeks olarak düşünürseniz yılbaşına göre enf­lasyon hedefi yüzde 22,2 revize edilmiş oldu.

Beklentilere göre ücret…

Şimdi 2024 yılında beklentile­re göre maaş verilmiş olduğunu düşünelim. Önceki sene sonunda 11 bin 402 lira olan asgari ücre­te yüzde 36 zam yapılacaktı. Yani asgari ücret 17 bin 2 lira değil tam olarak 15 bin 507 lira olacaktı.

Böylece 2024 yılında asgari üc­retli 12 aylık toplamda 204 bin li­ra yerine 186 bin lira alacaktı. Ya­ni beklentilere göre asgari ücrete zam yapılmış olsaydı çalışanlara 1 aylık maaş verilmemiş olacaktı.

Gelelim 2025 yılına…

Şimdi yılbaşına yaklaşıyoruz ve onların öngörüsüne göre 2025 yılsonu enflasyonu yüzde 21 ola­cak. Bakınız daha 3 ay önce yüzde 14 diye teyit ettikleri enflasyona şimdi yüzde 21 diyorlar.

Yine enflasyonu endeks olarak düşünürseniz sapma oranı yüz­de 50…

Hadi bunu geçelim… Acaba bu yeni dedikleri yüzde enflasyon hedefi 21 tutar mı?

Önce kamunun kendi bütçesini nasıl yaptığına bakalım. Acaba kendi bütçelerini yaparken 2025 enflasyon tahminlerine göre uyumlu mu yapmışlar?

Merkez yönetim bütçe verileri­ne göre yılın 9 ayında 5,1 trilyon vergi olmak üzere toplamda 6,1 trilyon lira gelir elde edilmiş.

2024 yılında toplanması bekle­nen vergi geliri 7 trilyon 688 mil­yar lira. (OVP)

Diyorlar ki, 2025 yılında vergi gelirleri 11 trilyon 242 milyar li­ra olacak.

Yani Hükümet diyor ki, ben vergi gelirlerimi 2025 yılında %46,2 artıracağım.

Hükümet kendi kasası olun­ca öyle enflasyon hedefi yüzde 21’e vs bakmıyor. Yeniden de­ğerleme oranını 43,93 yapar­ken vergi hedefinin de yüzde 46,2 yapmış.

Ama iş ücretlilerin maaşlarına gelince gerçekleşen enflasyona göre değil, beklenen enflasyona göre zam yapılsa iyi olur diyor­lar…

Tahvil faizleri farklı diyor…

Merkez Bankası 2025 sonu enflasyonunu yüzde 21 diyor ama acaba piyasalar ne diyor?

Piyasalar ve enflasyon konu­sunda en somut veri tahvil faiz­leridir.

Şu anda 2 yıllık tahvil faizi yüz­de 42,8’de seyrediyor. Buna reel faiz eklesiniz de 2 yıl ortalamasın­da enflasyonun yüzde 35’lere düş­meyeceği kesin. (Bakın yılsonu demiyoruz, ortalama diyoruz; yıl­sonu 30’un birazcık altı olabilir.)

5 yıllık tahvil faizinin bile yüz­de 34,7 olduğu yerde kim diye­bilir ki 2025 sonunda enflasyon yüzde 21 olacak diye…

Şimdi gelelim Merkez Bankası tahminlerine… Orada nerede ise her 3 ayda bir değişen tahminler yapılıyor. Ve nerede ise tahmin­ler de hiç tutmuyor…

O zaman nasıl ve neden ve de ne cüretle ücretlilerin maaşla­rını beklentilere göre yapabi­lirmişiz?

Önce bir koca kurum olarak bir kez tahminini tuttur; sonra gel beklentilere göre maaş işini ko­nuşalım… Başarısızlıklarımızın faturasını Türk Halkına yükle­meyelim.

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Ücretler nasıl artar? 20 Kasım 2024
Zenginler durdurulamıyor 04 Kasım 2024