Öngörüsüzlere göre maaş öngörüsü…
Cuma günü Merkez Bankası enflasyon hedeflerini yeniledi. Daha 3 ay önce teyit ettiği hedeflerinin tutmayacağını bir kez daha ilan etti. Gelin Merkez Bankası’nın ne dediğine 3’er ay ara ile bakalım:
Mayıs seçimlerinden sonra yeni kabine kurulduğu için öncesine hiç bakmıyoruz… (Parantez içi o ayki yıllık enflasyonlar)
27 Temmuz 2023 (%47,83):
Enflasyon 2023 sonunda yüzde 58 olacak. (%64,77 oldu.)
Enflasyon 2024 sonunda yüzde 33 olacak… (Şimdi %44 olacak diyorlar.)
Enflasyon 2025 sonunda yüzde 15 olacak… (Şimdi %21 olacak diyorlar.)
2 Kasım 2023 (%61,98):
Enflasyonda 2023 yılsonu hedefi yüzde 58’den yüzde 65’e çıkartıldı. 2024 sonu hedefi ise yüzde 33’ten yüzde 36’ya yükseltildi. 2025 hedefi ise yüzde 15’ten yüzde 14’e çekildi…
8 Şubat 2024 (%67,07):
Enflasyonda 2024 sonu hedefi yüzde 36 olarak korundu. 2025 hedefi de yüzde 14 olarak yine aynı seviyede tahmin edildi.
9 Mayıs 2024 (%75,45):
Temmuz 2023’te 2024 sonu için yüzde 33 olarak ilan edilen enflasyon hedefi Kasım 2023’te yüzde 36’ya yükseltilmiş ama Şubat 2024’de sabit tutulmuştu. Tutmayacağı anlaşılan 2024 enflasyon hedefi ikinci kez revize edilerek bu sefer yüzde 36’dan yüzde 38’e revize edildi. 2025 için yüzde 14 inadı yine devam etti.
8 Ağustos 2024 (%51,97):
Enflasyon hedeflerinde hiçbir değişikliğe gidilmedi. 2024 için yüzde 38; 2025 için ise yüzde 14 tahmini korundu.
8 Kasım 2024 (%48,58):
Bir kez daha 2024 hedefi revize edildi. Ama bu sefer şöyle 2-3 puan değil. Bu sefer dediler ki, 2024 yılsonu enflasyonu yüzde 38 değil yüzde 44 olacak. Yılın bitmesine 2 ay kala 2024 enflasyon hedefini yılbaşına göre 36’dan 44’e çıkarttılar.
Enflasyonu bir endeks olarak düşünürseniz yılbaşına göre enflasyon hedefi yüzde 22,2 revize edilmiş oldu.
Beklentilere göre ücret…
Şimdi 2024 yılında beklentilere göre maaş verilmiş olduğunu düşünelim. Önceki sene sonunda 11 bin 402 lira olan asgari ücrete yüzde 36 zam yapılacaktı. Yani asgari ücret 17 bin 2 lira değil tam olarak 15 bin 507 lira olacaktı.
Böylece 2024 yılında asgari ücretli 12 aylık toplamda 204 bin lira yerine 186 bin lira alacaktı. Yani beklentilere göre asgari ücrete zam yapılmış olsaydı çalışanlara 1 aylık maaş verilmemiş olacaktı.
Gelelim 2025 yılına…
Şimdi yılbaşına yaklaşıyoruz ve onların öngörüsüne göre 2025 yılsonu enflasyonu yüzde 21 olacak. Bakınız daha 3 ay önce yüzde 14 diye teyit ettikleri enflasyona şimdi yüzde 21 diyorlar.
Yine enflasyonu endeks olarak düşünürseniz sapma oranı yüzde 50…
Hadi bunu geçelim… Acaba bu yeni dedikleri yüzde enflasyon hedefi 21 tutar mı?
Önce kamunun kendi bütçesini nasıl yaptığına bakalım. Acaba kendi bütçelerini yaparken 2025 enflasyon tahminlerine göre uyumlu mu yapmışlar?
Merkez yönetim bütçe verilerine göre yılın 9 ayında 5,1 trilyon vergi olmak üzere toplamda 6,1 trilyon lira gelir elde edilmiş.
2024 yılında toplanması beklenen vergi geliri 7 trilyon 688 milyar lira. (OVP)
Diyorlar ki, 2025 yılında vergi gelirleri 11 trilyon 242 milyar lira olacak.
Yani Hükümet diyor ki, ben vergi gelirlerimi 2025 yılında %46,2 artıracağım.
Hükümet kendi kasası olunca öyle enflasyon hedefi yüzde 21’e vs bakmıyor. Yeniden değerleme oranını 43,93 yaparken vergi hedefinin de yüzde 46,2 yapmış.
Ama iş ücretlilerin maaşlarına gelince gerçekleşen enflasyona göre değil, beklenen enflasyona göre zam yapılsa iyi olur diyorlar…
Tahvil faizleri farklı diyor…
Merkez Bankası 2025 sonu enflasyonunu yüzde 21 diyor ama acaba piyasalar ne diyor?
Piyasalar ve enflasyon konusunda en somut veri tahvil faizleridir.
Şu anda 2 yıllık tahvil faizi yüzde 42,8’de seyrediyor. Buna reel faiz eklesiniz de 2 yıl ortalamasında enflasyonun yüzde 35’lere düşmeyeceği kesin. (Bakın yılsonu demiyoruz, ortalama diyoruz; yılsonu 30’un birazcık altı olabilir.)
5 yıllık tahvil faizinin bile yüzde 34,7 olduğu yerde kim diyebilir ki 2025 sonunda enflasyon yüzde 21 olacak diye…
Şimdi gelelim Merkez Bankası tahminlerine… Orada nerede ise her 3 ayda bir değişen tahminler yapılıyor. Ve nerede ise tahminler de hiç tutmuyor…
O zaman nasıl ve neden ve de ne cüretle ücretlilerin maaşlarını beklentilere göre yapabilirmişiz?
Önce bir koca kurum olarak bir kez tahminini tuttur; sonra gel beklentilere göre maaş işini konuşalım… Başarısızlıklarımızın faturasını Türk Halkına yüklemeyelim.