Önceliklerinizi biliyor musunuz?
Muhammed SATILMIŞ - Yönetim Danışmanı
Bir şirketin gelişimi için yapması gereken pek çok faaliyet vardır. Kaynaklar sınırlı olduğu için hepsini aynı zaman diliminde gerçekleştirme imkânı yoktur. Bu yüzden kaynakların verimli kullanımı ve rekabette doğru adımlar atabilmek için önceliklendirmeye ihtiyaç duyulur.
Önceliklendirme olmazsa, geçen her saat başka şeylere, sıklıkla da öncelikli olmayanlara ayrılacak demektir. Alınan kararların bir kısmı “başkaları yapıyor” diye alınabilir veya dönemsel olarak yaygınlaşmış bir uygulamaya sahip olmak için faaliyetler projelendirilebilir. Sonuç, israf ve rekabette güç kaybıdır. Bazı örnekler verelim. Öncelikler belli değilse:
- Girilmemesi gereken sektörlere girilir.
- Marka sayısı artırılır.
- Yanlış alanlara yatırım yapılır.
- Teknolojik yatırımlara bütçe ayrılmaz.
- Yalın yönetim, OPEX, TPM gibi dönüşüm programlarına başlanmaz.
- Ürün çeşitliliği anlamsız şekilde artar.
- İnsana yatırım listenin alt sıralarına düşer.
- Odakta olmadığı için çalışanların memnuniyeti düşmeye başlar veya devam eder.
- Kârlılığı artırmayan ürünlere bütçe ayırmaya devam edilir.
- Kârlılığı artırmayan ancak stratejik öneme sahip, gelecek vaad eden ürünlerden vazgeçilir.
- Ve diğerleri…
Pek, şirketinizin önceliklerini biliyor musunuz?
Öncelikler şu anda yaptığınız önemli işler, çözmeye çalıştığınız problemler olmayabilir. Öncelikler sıralanmaya çalışıldığında ilk akla gelenler, buna benzer gündemi meşgul eden önemli konular olabilir. Bir konunun önemli olması her zaman öncelikli olmasının ön şartı değildir. Sağlıklı bir önceliklendirme için ilk yapılması gereken ise stratejik planlamadır. Stratejiye dayanmayan “önceliklendirmeler” hataya son derece açık ve “olsa iyi olur” türünden genel intibaya dayalı yapılacaklar listesinden ibaret olabilmektedir. Önceliklerin tayini için “öncelikle” stratejik planınızın olması gerekir.
Bazı şirket stratejik planlarının bahsettiğimiz "öncelikleri" berrak bir şekilde içermediğine de şahit oldum. Stratejik planların icrası öncesinde, "önceliklerimiz nelerdir?" basit sorusu stratejik planınızı sorgulamanıza da imkan sağlar.
Esasında stratejik plan en detay haliyle öncelikleri içermektedir. Tüm detayları her defasında anlatmanın zorluğu nedeniyle ve şirket içi iletişimi kolaylaştırmak için, şirketlerde stratejik plandan süzülen “İlk 10 Önceliğimiz” veya benzeri bir çalışma da faydalı olmaktadır.
Önceliklerimiz bir pusula gibi, gerçekleştirilecek faaliyetleri değerlendirirken ana çerçeveyi oluşturur. Örneğin pazarlama yönetiminde bir markaya yatırım yapma kararı alınırken, önceliklerimize uygun mu sorgulaması karar alıcıların işini kolaylaştırır. Bir üretim tesisi yatırımı kararı öncesinde, yatırımın karlı, geri ödeme süresinin uygun olması vs. yanında önceliklerimize uygun mu değerlendirmesi daha kritiktir. Çünkü her karlı operasyon stratejik veya öncelikli olmayabilir.
Bireysel seviyeye indiğimizde, kişiler görev ve sorumluluklarına göre önceliklerini ezbere söyleyebilmelidirler. “Bir dakika dosyamda olacaktı”, “Bilgisayarıma bir bakayım” şeklinde cevaplarla karşılaşıyorsanız, bilin ki öncelikleriniz yoktur, çünkü öncelikleriniz içselleşmemiştir.
Şimdi tekrar soralım, önceliklerinizi biliyor musunuz?