On Birinci Kalkınma Planı'ndan vergi notları

2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı 23 Temmuz 2019 tarihli mükerrer Resmi Gazetede yayımlandı.

İlgilenenler için, Planda yer alan, vergi düzenleme ve uygulamacılarına ilişkin konuları özetledim.

Temel amaç ve ilkeler

On Birinci Kalkınma Planında, vergilemeye ilişkin olarak vurgulanan aşağıdaki temel ilke ve hedefler dikkate çekiyor.

• Para, maliye ve gelirler politikaları arasında uyumun güçlendirilmesi, iş ve yatırım ortamının daha da geliştirilmesi.

• Vergide öngörülebilirlik ve şeffaflık sağlanması.

• Mükellef hizmetlerinin geliştirilmesi

• Vergi adaletini güçlendirici ve vergi tabanını genişletici revizyonların yapılması.

• Vergi hasılasının artırılmasını sağlayacak şekilde vergi sisteminde revizyonlar yapılması.

Vergide öngörülebilirlik ve şeffaflık sağlanması

Planda, vergide öngörülebilirlik ve şeffaflık başlığı altına konabilecek aşağıdaki hedefler yer alıyor:

• Vergilemede gönüllü uyum, öngörülebilirlik ve şeffaflığın artırılması, vergileme hizmetlerinin etkinleştirilmesi.

• İhtiyaç duyulan vergi istatistiklerinin belirlenmesi ve düzenli olarak kamuoyuyla paylaşılması.

• Dahilde İşleme Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi, Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi ve Belgesiz İhracat Kredileri ile Devlet yardımları uygulamalarına ilişkin tüm süreçlerin otomasyona geçirilmesi.

Mükellef hizmetlerinin geliştirilmesi

Planda, aşağıdaki mükellef hizmetlerinin iyileştirilmesi amaçlanıyor:

• Mükellef haklarının yasal altyapıya kavuşturulması.

• Mükellef Hizmetleri Merkezinin etkinleştirilmesi.

• Uygulamaya geçirilen İnteraktif Vergi Dairesi projesi ile tüm hizmetlerin elektronik ortamda sunulması.

Gelir ve Kurumlar vergisinin tek kanunda birleştirilmesi

Gelir ve kurumlar vergisini tek kanunda birleştiren bir tasarı 2013 ve 2016 yıllarında iki defa TBMM’ye sevk edilmiş ancak yasama süreci tamamlanamamış ve tasarılar kanunlaşmamıştı.
Gelir ve kurumlar vergisinin tek kanunda birleştirilmesi amacının devam ettiği anlaşılıyor. Planda, gelir ve kurumlar vergilerini tek bir kanunda birleştiren, vergi tabanını genişleten, vergiye uyumu kolaylaştıran, öngörülebilirliği artıran, yatırım ve üretimi destekleyen Gelir Vergisi Kanununun yasalaşmasının sağlanacağı belirtiliyor.

Planda, bunun dışında, gelir ve kurumlar vergisiyle ilgili olarak şu hedefler yer alıyor:

• Kapsam, matrah ve vergi oranlarının yeniden düzenlenmesi suretiyle doğrudan vergilerin vergi gelirleri içindeki payında artış sağlanması.

• Ödeme gücüne göre artan oranda vergilendirmeye yönelik mekanizmaların artırılması.

• Gayrimenkul sahipliği üzerinden alınan vergilerin, diğer tasarruf araçlarının vergilendirilmesi dikkate alınmak suretiyle yeniden değerlendirilmesi.

Vergi Usul Kanunu’nun yeniden yazılması

Bir süredir çalışmaları devam ettiği bilinen Vergi Usul Kanunu’nun yeniden yazılması hedefinin de devam ettiği anlaşılıyor.

Kalkınma Planında;

• Vergiye uyum maliyetlerini azaltan,
• Mükellef haklarına ilişkin kapsamlı düzenlemeler barındıran,
• Uyuşmazlıkların kısa surede çözülmesini sağlayan ve
• Vergi cezalarının gönüllü uyumu artıracak şekilde caydırıcı bir yapıya kavuşturulduğu,
yeni bir Vergi Usul Kanununun çıkarılacağı belirtiliyor.
Kayıt dışı ekonomi ile mücadele
Kalkınma Planında, kayıt dışı ekonomiyle daha etkin bir şekilde mücadele edileceği belirtiliyor. Planda, bu kapsamda;
• Gelir İdaresinin kurumsal kapasitesinin artırılacağı,
• Vergi Veri Analiz Merkezinin kurulacağı,
• e-Fatura ve e-defter uygulamalarının sistemsel olarak geliştirilerek sahte belgeyle daha etkin mücadele edileceği, belirtiliyor.

Yerel yönetimlerin mali yapılarının güçlendirilmesi

Kalkınma Planında, yerel yönetimlerce toplanan vergilerle ilgili olarak şu hedefler belirtiliyor:

• Yerel yönetimlerin mali yapılarını güçlendirmek amacıyla öz gelirlerinin artırılması.
• Belediye Gelirleri Kanunu’nun yeniden düzenlenmesi.
Taşınmazlarla ilgili vergiler
Kalkınma Planında;
• İmar değişikliklerinden kaynaklanan değer artışlarının vergilendirilmesine ilişkin mevzuatın ve uygulamanın güçlendirileceği,
• İkinci ve sonraki konut alımlarında vergileme ve kredi kullanımına ilişkin düzenleme ve uygulamaların gözden geçirileceği,
• Gayrimenkullerin vergilendirilmesinde esas alman alım satım değerinin belirlenmesi ve beyanına ilişkin yeni bir sistem devreye sokulmak suretiyle vergide adaleti pekiştirileceği ve vergilemenin etkinleştirileceği, bu çerçevede ilgili bakanlıkların sistemin tasarım ve uygulamasına ilişkin düzenlemeler ile gerekli altyapıyı birlikte oluşturacakları,
• Gayrimenkul sahipliği üzerinden alınan vergilerin, diğer tasarruf araçlarının vergilendirilmesi dikkate alınmak suretiyle yeniden değerlendirileceği,
belirtiliyor.

Diğer Konular

On Birinci Kalkınma Planında, yukarıda özetlenenler dışında, vergi düzenleme ve uygulamalarına ilişkin olarak aşağıdaki hedefler yer alıyor.

• Vergi ve makro ihtiyati düzenlemeler yoluyla, tasarrufların verimli alanlardaki yatırımlara yönlendirilmesi.
• Lüks ve ithal yoğunluğu yüksek ürünlerden ÖTV'ye tabi olmayanların gözden geçirilerek vergi düzenlemesi yapılması.
• Maktu vergiler fiyatlar genel seviyesindeki değişime bağlı olarak artırılması.
(On Birinci Kalkınma Planında yer alan teşvik konuları bir sonraki makalede)