Olmayan evin sayacı!
Çifte depremin ilk günlerinde göç başlamıştı. İnsanlar ilk günlerin şokunu atlatmak için ülkenin herhangi bir yerindeki, eş dost akrabanın yanına gidiyorlardı. Hepimizi acıya boğan trajediler yaşanıyordu. Türkiye kamusuyla özeliyle vatandaşı ile birlik olmuş deprem bölgesindeki insanlara sahip çıkmaya çalışıyordu.
Depremin yıkıcılığı gün geçtikçe netleşiyor, hayatını kaybedenler on binlerle, yıkılan konutlar yüz binlerle ifade ediliyordu. O günlerde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu bir açıklama yaptı ve depremzedelerin bulundukları ya da zorunlu olarak gittikleri illerde elektrik ve doğalgaz için güvence bedeli ödemeyeceklerini açıkladı. O günlerin duygu durumu içinde önemsemesem de, şaşırdığımı ifade etmeliyim.
Depremden önce yaklaşık 6 milyon elektrik, 1 milyon 700 bin de doğal gaz abonesi bulunan afet bölgesinde depremden 10 gün sonra yapılan bu açıklamada tam olarak ifade edemesem de rahatsız edici bir şey vardı. Üstelik deprem bölgesinde elektriklerin ve doğal gazın hemen verilemediğini, Hatay’da bunun daha uzun sürdüğünü biliyorken.
EPDK 50 gün sonra açıklama yaptı
Yine de empati kurarak, mutlaka bir anlamı olması gerektiğini düşünürken bir yandan da söz ettiğim rahatsızlığın nereden kaynaklandığını anlamaya çalıştım. Ama kendime sormadan edemedim; varsayalım ki depremzedeyim. Depremin üstünden henüz 11 gün geçmişken elektrik ya da gaz aboneliği mi açtıracağım.
Ya da başka bir şehre geldim; henüz gazı ya da elektriği olmayan bir binaya mı yerleşeceğim? Öyle ya bir tanıdığın evinde de kalabildiğimi düşünelim; gaz ya da elektrik aboneliği mi yok? Yoksa olanı iptal edip üzerime mi alacağım? Çözemedim. Derken bir süre sonra yeni bir EPDK kararı daha geldi.
Aslında bu beklediğim karardı ancak depremden neredeyse 50 gün sonra gelmesini beklemiyordum! EPDK bu kez deprem bölgesindeki ‘bazı’ tüketicilerin elektrik ve doğal gaz sayaçlarının okunmasını 31 Mayıs’a kadar durdurduğunu açıkladı.
Ayrıca fatura tahakkuk ve tahsilat işlemlerinin 31 Mayıs 2023’e kadar ve bu tarih de dahil olmak üzere ertelenmesine, bu süredeki toplam elektrik ve doğal gaz tüketimine esas (6 Şubat öncesine ait) fatura bedelinin, 2023 yılı haziran ayı fatura döneminden itibaren gecikme zammı olmaksızın eşit taksitlerle 6 ayda tahsil edilmesine karar verildi.
Tahakkuk ve tahsilat kararları tüm bölgeyi kapsamıyor
Konuyu daha da özetleyecek olursak deprem gününe kadar olan gaz ve elektrik borçları ertelendiği gibi, 31 Mayıs’a kadar tahakkuk ve tahsilat işlemleri yapılmayacak, eski borçlar 6 eşit taksitte haziran’dan itibaren alınacakmış.
Bu kararın Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya illerinin tamamı ile Gaziantep›in İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki tüketicilerle sınırlı olduğunu, deprem yaşanan tüm illeri kapsamadığını hatırlatmakta fayda var.
Tahakkuk ve tahsilat işlemlerinin durdurulması, borçların ertelenmesi, vadesi gelince 6 taksitte alınacak olması, bu işlemlerin afet bölgesinin tamamı için değil 4 il ve 2 ilçe için uygulanacak olmasını anladık diyelim de açıkça ifade edilmediği için yine de anlayamadığımız bir şey var. Bu ertelemeler, borcu 6 taksite bölmeler, yıkılan 700 bin kadar konut için de geçerli mi?
Öte yandan, 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremler nedeniyle OHAL kararı alınan veya afet bölgesi ilan edilen yerlerde faaliyet gösteren doğal gaz ve elektrik dağıtım şirketlerinin, ilgili mevzuatlarından kaynaklanan süreli yükümlülükleri de OHAL süresince ertelenmiş olduğunu hatırlatalım.