Oldukları gibi görünmekten kaçınanların son oyunu
Aralık ayının son haftalarında küresel piyasalarda etkili olan olumsuz eğilimler ile son bir hafta genelinde yaşananlar arasındaki büyük farklılıklar pek çok kesimin kafasını karıştırmış olabilir. Bu durumu sadece ABD para otoritesi yetkililerinden gelen ılımlı söylem ve değerlendirmeler ile açıklamak pek mantıklı görünmüyor. Ne olup bittiğini anlamak için konuya daha geniş açıdan bakmak gerekiyor.
Geride bıraktığımız 2018 yılı, yüksek kaldıraçlı risk taşıyanlar ile bunları finanse edenler ve beklentilerin olumsuzlaşmasından yıprananlar açısından çok kötü bir dönem oldu. Riskten kaçınma eğilimi dalgalı bir şekilde belirleyici oldukça, faaliyet dışı gelir yaratmak amacı ile alınmış pozisyonlar ciddi zararlar üretti ve bilançolar kısmen yıprandı. Yapay da olsa bu olumsuzlukları bir süre için durdurmak, genel havayı değiştirerek riskleri azaltma yönünde son bir fırsat yaratmak etkili ve yetkili kesimler açısından acil ihtiyaç haline geldi!
2018’de tatsız sürprizler çeşitlendi
2018 yılı genelinde olumsuzlukları tetikleyen tatsız sürprizler çeşitlenmişti! Önceki yıllarda en önemli endişe ABD para otoritesinin normalleşme yönündeki tercihleri idi; fakat ticaret savaşları ve İran yaptırımları konularının devreye girmesi ile birlikte ortalık düzeltilemeyecek biçimde karışmaya başlamış, dolar faizlerine ilişkin endişeler tehlike sıralamasında geri plana kaymıştı. Böyle olmayacağı varsayımına göre üretilmiş senaryolar ve bunlara dayalı stratejiler çuvallar olmuştu; asıl önemlisi bunları değiştirmek fırsatı bulunamıyor ve beklentilerin olumsuzlaşması önlenemiyordu!
Kasım ayı başındaki ABD seçimlerinin hemen öncesinde İran’a yönelik yaptırımların altı aylık bir süre için bazı muafiyetler yolu ile ertelenmesi, Aralık ayı başında ise ticaret savaşlarında üç aylık bir ateşkese başvurmak zorunda kalınması sıkıntı yaşayan kesimleri heyecanlandırdı ve yeni bir fırsat yaratmak üzere arayışlara itti. ABD içindeki çekişmeleri ve Hükümetin kapanmasına neden olan açmazları bile görmezden geldiler. Dolar faizleri konusunu ön plana çıkarıp ABD para otoritesini söylem değiştirmeye zorladılar; Aralık ayının ikinci yarısındaki sert satışlar bu süreçte yaşandı ve bilançoları olduğundan iyi gösterme sevdasından bile uzaklaştılar.
ABD para otoritesinin yetkilileri bu ortamdaki kırılganlığı görünce inatlaşmaktan kaçındılar; söylemlerini yumuşattılar ve her zaman olduğu gibi veri bağımlısı olduklarını tekrarlayarak politika tepkilerinin fiili duruma göre ayarlanabileceği mesajını verdiler. ABD ekonomisine ilişkin abartılan durgunluk endişeleri, Aralık ayı istihdam verilerindeki güçlü görünümün de katkısı ile iyimserliğe dönüştürülmeye çalışıldı. Tüm olumsuz faktörler rafta iken risk alma tercihini pazarlamak üzere göle maya çalmaya giriştiler! Bu tuzağı kuranlar mevcut durumun kalıcı olamayacağını biliyor, fakat hedefledikleri kesimlerin şüphe duymadan ağlarına düşmesi için her yolu zorluyorlar!
Ticaret görüşmelerine dair iyimser haberler abartılıyor!
Sermaye piyasalarının yükseliyor, doların diğer paralara karşı değer kaybediyor ve güvenli liman olarak bilinen değişkenlerden uzaklaşılıyor görüntüsü eşliğinde eller ovuşturuluyor! Çin ile ABD heyetleri arasındaki ticaret görüşmelerine ilişkin iyimser haberler ise, hedef kitleleri tuzağa çekmek için abartılıyor. Suriye’den asker çekilmesine ilişkin gündem dikkatlerin dağılmasına yardım ediyor. 2017 yılının ikinci ve üçüncü çeyreklerinde yaşanana benzer türde bir manipülasyon sahneye konuyor. Beklenenden iyi çıkan Aralık ayı ABD istihdam verilerinin dolar faizleri üzerindeki etkisini veya ateşkesler ile ılımlı söylemlerin geçici olduğunu dile getirmek tuzakçıların işine gelmiyor!
Zor bir dönemden geçiyoruz! Kısa vadede bulunabilecek avlar, muhtemelen avcılara yetmeyecek ve güvensizlik derinleşmeye devam edecek! Yeni olumsuzluklar devreye girdikçe eskileri de hatırlanacak, avcıların birbirlerini avlayarak yıpratır olması sürpriz sayılmayacak. Durumun farkında olanlar, erken kalkan yol alır diyerek hazırlanmasına katkı yapmadıkları son fırsatı kendi lehine değerlendirmeye çalışacak! Orta vadede çıkar çatışmaları derinleşecek, gerginlikler dalgalı bir şekilde tırmanmayı ve beklentiler olumsuzlaşmayı sürdürecek! Küreselleşme hayaline göre alınan riskler, taşıyanları daha çok yıpratmaya devam edecek!