OECD, verginin 2024 Oscarları’nı açıkladı

Türkiye’nin de üyesi olduğu Ekonomik Kal­kınma ve İş Birliği Teşkilatı (OECD), 15 Kasım 2024 tarihinde, vergi günü etkinlikle­ri kapsamında 2023 Karşılıklı Anlaşma Usu­lü (KAU) ve Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları (PFS) Ödüllerini istatistiklerle birlikte kamu­oyuyla paylaştı*.

KAU istatistikleri* dünya ge­nelindeki neredeyse tüm KAU uyuşmazlıkları­nı kapsayan 140 yetki bölgesini içeriyor. Bu yıl aynı zamanda yetki bölgelerinin ilk defa PFS İstatistiklerini sunduğu ve Uyuşmazlık Önle­meye Odaklanma konulu KAU ödülünün veril­diği ilk yıl oldu.

KAU ve PFS nedir?

Karşılıklı Anlaşma Usulü (KAU), iki taraf devletin yetkili makamlarının bir araya gele­rek, Uluslararası Çifte Vergilendirmeyi Önle­me Anlaşması’nın uygulamasından doğan so­runları iç hukukta yer alan mekanizmalardan bağımsız biçimde gidermeye yönelik çözüm aradığı yargı dışı bir uyuşmazlık çözüm yönte­midir. Diplomatik usullere ve bir sonuç taah­hüdüne bağlı olmaksızın gerçekleştirilir.

Tür­kiye’nin taraf olduğu yürürlükteki vergi anlaş­malarının tamamında bu usul bulunmaktadır. VUK Ek madde 14-18 aralığında düzenlenmek­tedir. PFS ise ilişkili kişilerle yapılan mal ve­ya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemler üzerinde Maliye Bakanlığı ile mükellefin an­laşmasıdır. Bu şekilde belirlenen yöntem, üç yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik taşır. KVK, m.13(5)’de düzenlenmektedir.

İstatistiklerin dayanağı nedir?

Bu istatistikler, BEPS Eylem 14 Asgari Stan­dardı ve vergi ile ilgili uyuşmazlık çözüm me­kanizmalarının etkinliğini ve hızını artırma­ya yönelik G20/OECD gündeminin bir parça­sını oluşturmaktadır. KAU İstatistikleri, hem objektif ve küresel bir referans çerçevesi hem de ülke bazında bir bakış sunarak ilerlemeyi ölçmeye olanak tanırken PFS istatistikleri ise paydaşların transfer fiyatlandırması uyuşmaz­lıklarını önleme alanındaki durumu değerlen­dirmelerine yardımcı olur.

2023 rakamlarından satırbaşları

KAU uyuşmazlıklarında azalma eğilimi: Yıl sonu itibarıyla vakalar %3,8 oranında azalmış­tır. Yeni transfer fiyatlandırması KAU vakala­rı %16 oranında düşerken, diğer vakalar %2,8 oranında bir artış göstermiştir.

Uyuşmazlık tamamlanma süresinde rekor: Kapanan KAU dosyalarının sayısı rekor kıra­rak transfer fiyatlandırması davalarında %7,4, diğer davalarda ise %15,8 artış göstermiştir. Bu ilerleme, birçok idarede eğitilmiş personel sa­yısının artmasıyla ilişkilendirilmektedir.

Ortalama çözüm süresi: KAU konularının ortalama çözüm süresi 27,3 aya çıkmış, trans­fer fiyatlandırması davaları ortalama 32 ay, di­ğer davalar ise 23,4 ay sürmüştür. 2023 yılında KAU davalarının yaklaşık %74’ü tam çözüme ulaşmış olup, bu oran 2022 ile tutarlı bir gö­rünüm taşımaktadır. Sadece %4’lük bir bölüm anlaşmaya varılmadan kapatılmıştır.

2023 KAU İstatistiklerine eklenen yeni bir veri, açık KAU konularının %52’sinin iki yıldan kısa sü­redir devam ettiğini, %24’ünün ise dört yılı aş­tığını göstermektedir. Bu da daha eski uyuş­mazlıkların önce ele alınması gerektiğine işaret etmektedir. İlk kez, iki taraflı PFS prog­ramına sahip 46 yetki bölgesi KAU istatistikle­rini raporlamış olup, toplamda 4000’den fazla vaka bulunduğu, ortalama kapanma oranının %25 civarında olduğu ve bir KAU’nın ortalama olarak 36,8 ayda sona erdiği görülmüştür.

Bu yılki KAU & PFS Ödüllerini kazananlar şu şekildedir; Transfer fiyatlandırması vaka­larını en kısa sürede kapatan ülke Hollanda ve diğer vakalar için Avustralya olmuştur. 2016 öncesi davaların en az orana sahip olduğu ül­ke olarak Kanada; en etkili dava yükü yönetimi için Hollanda ve Norveç ödüle hak kazanmış­tır. Ortak dava yüklerini en etkili şekilde ele alan yetki bölgeleri arasındaki ödül ise trans­fer fiyatlandırması vakalarında Kanada-Fran­sa’ya, diğer vakalarda ise Avusturya-İsviçre’ye verilmiştir. En fazla ilerleme kaydeden yetki bölgesi ödülü, transfer fiyatlandırması ve diğer davalarda 2022’ye göre 212 ek davayı olumlu sonuçlarla kapatan Fransa’ya verilmiştir.

Transfer fiyatlandırması uyuşmazlıkları­nın %84,7’sini PFS ile ele alan Japonya, Trans­fer Fiyatlandırması KAU vakalarına kıyasla PFS’leri önceliklendirmesi nedeniyle Uyuş­mazlık Önlemeye Odaklanma konulu ilk PFS ödülünü almıştır.

Türkiye konusunu ve raporun detaylı incele­mesini diğer yazımızda ele alacağız.

*https://www.oecd.org/en/about/news/announ­cements/2024/11/oecd-releases-informati­on-and-statistics-on-mutual-agreement-procedu­res-and-advance-pricing-arrangements.html