Ödemeler dengesinde ocak şokundan sonra şubat ilaç gibi geldi

Kastettiğimiz cari açık değil. Her ne kadar cari açıkta da önemli bir gerileme varsa da, ancak asıl önem taşıyan finansman hesabındaki iyileşme. 

Revize edilmiş verilere göre ocak ayında 4.9 milyar dolar olan cari açık, şubatta 3.2 milyar dolara indi. Bu elbette olumlu bir gelişme; ama doğrusu pek de şaşırtıcı sayılmaz. Cari açığın nasıl geleceğini zaten dış ticaret verileri üç aşağı beş yukarı ortaya koyuyor. Hem, cari açığın genel olarak bir gerileme eğilimi içinde olması da beklenen bir durum.

Şubat için ilaç gibi değerlendirmesinde bulunmamızı sağlayanın finansman hesabındaki iyileşme olduğunu belirttik. Bakın ocaktan şubata geçişte finans hesabında ne gibi değişiklikler yaşandı:
Ocak ayında finans hesabından giriş olmadığı gibi, şimdiye kadar görülmedik boyutta, tam 3.1 milyar dolarlık bir çıkış yaşanmıştı. Şubata geldik, bu kez 2.6 milyar dolarlık bir giriş var.
Finans hesabında ocak ayında yaşanan 3.1 milyar dolarlık çıkış, ağırlıklı olarak bankacılık kesiminin “diğer yatırımlar” başlığı altında toplanan işlemlerinden kaynaklanmıştı. Diğer yatırımlar kaleminden ocakta tam 4.1 milyar dolarlık çıkış yaşanmıştı. Bu kez söz konusu kalemden şubatta 3.2 milyar dolarlık bir giriş oldu. 

Finans hesabında diğer yatırımlar kaleminde bir iyileşme var; ancak, bu kez de işi portföy yatırımları bozdu. Ocakta 72 milyon dolarlık da olsa giriş gerçekleşen portföy yatırımları kaleminden, şubatta 1.5 milyar dolarlık çıkış yaşandı. 

Doğrudan yatırımlarda ise eğilim değişmedi. Bu kalemden ocakta 917 milyon, şubatta 877 milyon dolarlık giriş gerçekleşti. 

Rezerve katkı bile var! 

Ocak ayında öyle çok büyük bir cari açık vermemiştik. Ama, finans hesabından para gelmediği gibi bir de çıkış yaşanınca, çare olarak Merkez Bankası rezervine başvurmak kaçınılmaz olmuştu. Ocakta, Merkez Bankası’ndan rekor düzeyde, tam 5.8 milyar dolar rezerv kullanmak gerekmişti.
Şubatta ise hem cari açığın daha düşük kalması, hem finans hesabından bu kez 2.6 milyar dolarlık giriş gerçekleşmesi sayesinde Merkez Bankası rezervine katkı bile mümkün hale geldi. Şubatta, Merkez Bankası rezervine 1.6 milyar dolarlık bir ekleme yapıldı. 

Bu arada net hata ve noksan, yine izah edilebilirlik sınırlarını zorlayacak boyutta seyretti. Ocaktaki 2.3 milyar dolardan sonra, şubatta da 2.2 milyar dolarlık pozitif bir net hata ve noksan söz konusu oldu. Böylece, iki aylık net hata ve noksan pozitif 4.5 milyar doları buldu. Oysa geçen yılın aynı döneminde net hata ve noksan negatif 2 milyar dolardı. 

Finans hesabı dalgalanacak

Merkez Bankası verilerinden izlenebildiği kadarıyla mart ayındaki portföy yatırımı da negatif 500 milyon dolar civarında gelecek. Finans hesabının diğer kalemleriyle ilgili tahmin yürütmek ise hiç kolay değil, hatta pek mümkün de değil. Ama en azından finans hesabında dalgalı, zikzak çizen rakamlar izleceğimizi söylemek durumundayız. Geçen hafta da değindik; yabancı yatırımcılar örneğin nisan ayının ilk haftasında nasıl 1.8 milyar dolarlık DİBS ve hisse senedi almışlarsa, bir de bakmışız ona yakın bir tutarda satış gerçekleştirmişler.

Bu dalgalı seyir kendi kendine oluşmuyor tabii ki. Birincisi bizim içinde bulunduğumuz siyasi koşullar var. Bu siyasi koşulların yarattığı belirsizlik ortamında derecelendirme kuruluşlarının not ya da görünüm değiştirme gerçeği var. Şimdi bunlar yetmezmiş gibi, bir de ekonomi bürokrasisinde önemli görevden almaların gündeme geleceği konuşulmaya, en azından iddia edilmeye başlandı. 

Yani gelecek net görünmüyor. Tamam, cari açığımız geçen yıldan daha az olacak. Hem bu da çok doğal. İthalatın azaldığı, büyümenin yavaşladığı bir dönemde cari açığın küçülmesinden doğal ne olabilir ki! Ama, azalmakla birlikte cari açığın finansman kalemlerinde sıkıntı ortaya çıkması hiç şaşırtıcı olmayacak. Aman bu ifadeden, “Cari açığı finanse edemeyecek miyiz acaba” gibi bir anlam çıkarılmasın. Ödemeler dengesinin finansman kaleminde giriş olmazsa, ocaktaki gibi Merkez Bankası rezervine başvuracağız demektir. Kastettiğimiz bu!