Ödemeler dengesi kur baskısını artırıyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Londra seyahati öncesinde faizlere müdahaleye yönelik sözlerinin de etkisiyle dolar kuru yeniden 4.30’un üzerine fırlarken, dün açıklanan mart ayı cari işlemler verileri, kurlar üzerinde ödemeler dengesindeki bozulmaya bağlı baskının daha da artmakta olduğunu ortaya koydu.

Cari açıkta alarm verici artış sürerken, finansman tarafında sıcak para girişinin martta durması ve çıkışa yönelmesi kritik bir gelişme. Mart verilerinin ortaya koyduğu sıkıntılı manzarada öne çıkan noktaları şöyle sıralayabiliriz:

● Martta aylık cari açık geçen yıla göre yüzde 54.4 artarak 4.81 milyar dolara, üç aylık cari açık yüzde 95.5 artarak 16.39 milyar dolara, yıllık cari açık ise yüzde 65.5 artarak 55.38 milyar dolara ulaştı.

● Geçen yıl cari açık artışına üç aşağı beş yukarı paralel bir şekilde artan portföy yatırımı ağırlıklı sıcak para girişi, cari açık finansmanında önemli bir rol oynamıştı. Mart ayında bu akım net bir şekilde tersine dönmüş gözüküyor. Mart ayında portföy yatırımlara ve yabancı mevduatından oluşan sıcak parada 1.84 milyar dolarlık çıkış yaşandı.

● 1.09 milyar dolarlık doğrudan yatırım girişini de hesaba kattığımızda net 749 milyon dolarlık net yabancı sermaye çıkışı var. Buna yabancıların temettü, portföy ve faiz gelirleri transferlerini de eklersek bir aylık yabancı kaynak çıkışı 1.7 milyar doları buluyor.

● Durumu dış kredilerde alınan yeni kredilerden 1.64 milyar dolar daha fazla kredi geri ödemesi yapılmış olması biraz daha ağırlaştırıyor.

●Bu arada yerlilerin dışarıya verdikleri kredilerin de 1.88 milyar doları bulması da içerideki döviz sıkıntısını artıran bir gelişme olarak dikkat çekiyor.

● Sonuç olarak mart ayındaki 4.81 milyar dolarlık cari açık, tamamen döviz rezervlerindeki erime ile finanse edilmiş. Döviz rezervlerindeki bir aylık erime 4.84 milyar doları buluyor.

● Döviz rezervlerindeki yüksek erimenin 2.92 milyar dolara yaklaşan kaynağı belirsiz döviz girişine rağmen ortaya çıkmış olması da not edilmesi gereken bir gelişme.

● Finansman tarafındaki bu bozulma 12 aylık toplam değerlere de yansıyor. Grafiklerde görüldüğü gibi yıllık cari açık artışı sürüyor. Buna karşın doğrudan yatırımlar azalmaya devam ediyor. Sıcak parada hızlı gerilemeye yabancı kredi girişindeki düşüş eşlik ediyor.