Ödemeler dengesi 2018'de 'erken seçim' diyor

2017 yılı ödemeler dengesi verileri açıklandı. Cari açık yüzde 42 artarak 47.1 milyar dolara tırmandı. Bu son 4 yılın en yüksek miktarı. Cari açığın gayrısafi yurtiçi hasılaya oranı, an az yüzde 5.5 gibi tedirgin edici bir düzeye çıkmış bulunuyor. Bu 2017’de borçları şişirerek gerçekleşen büyüme artışının, dış denge tarafındaki faturası. Sorun sadece cari açıktaki artış değil. Sermaye hareketleri cephesinde ortaya çıkan eğilimler, gelecek için çok daha önemli sinyaller veriyor. 2017 ödemeler dengesi gelişmelerini, 2018 yılı için verdikleri mesajlar açısından değerlendirirsek şu noktalar öne çıkıyor:

- 2017’de sermaye hareketlerinin yapısında ve cari açığın finansman kalitesinde ciddi bir bozulma meydana geldi. Bozulma sermaye hareketlerinin bütün ayaklarında birden yaşandı.

- Doğrudan yatırımlar yüzde 18.83 ve 2.51 milyar dolar azaldı. Ekonomi açısından asıl önemli olan gayrımenkul dışındaki doğrudan yatırımlardaki düşüş yüzde 34.55 ve 3.27 milyar doları buldu. İç ve dış siyasi riskler ile ekonomideki kırılganlıklar yüzünden doğrudan yatırımlardaki düşüş eğilimi sürüyor ve 2018’de de sürecek gözüküyor. 

- Kredilerin vade yapısında tam bir terse dönüş oldu. Uzun vadeli krediler hızla azalırken, kısa vadeliler hızla arttı. Vade yapısındaki bu olumsuz gidiş 2018’de de süreceğe benziyor. Borç çevirme işi iyice zorlaşacak. 

- Uzun vadeli kredi ve doğrudan yatırımlardan oluşan uzun vadeli yabancı kaynak girişi yüzde 48.10 azalırken, sıcak para ve kısa vadeli kredilerden oluşan kısa vadeli yabancı kaynak girişi yüzde 273.46’lık bir sıçrama yaptı. Yabancıların ekonomiye ve siyasete güvensizliği, uzun vadeli kaynak bulmayı zorlaştırıyor. Kısa vadeli kaynak yapısı 2018’in yönetimini daha da zorlaştıracak. 

- Buna karşın sıcak para girişi yüzde 123.88’lik patlama yaptı. Sıcak paraya bağımlılık daha da artmış durumda. Bu durum 2018’de de faizleri yüksek tutacak, hatta daha da yükselmeye zorlayacak. Üstelik global piyasalardaki gelişmeler sıcak para girişini azaltacak. Bu da kur ve faiz baskısını iyice artıracak. 

- Sermaye hareketlerindeki mevcut eğilimler çerçevesinde 2018’de cari açığın bu kadar yüksek seyretmesi çok zor. Bu büyüme hızının da 2017’ye göre çok aşağılarda kalacağı anlamına geliyor. 

- Buna rağmen yüksek büyümeyi önceliğe alan bir ekonomi politikası izlenmesi halinde, sermaye hareketlerindeki mevcut eğilimleri değiştirecek iç ve dış gelişmeler olmazsa, ki olması düşük ihtimal, ekonomi çok ciddi sarsıntılara sürüklenebilir.

- Ekonomideki bu sıkışma, siyaset cephesini 2018’de erken seçime zorlayabilir.