Ocak enflasyonu ve faiz tahminleri

Erkin IŞIK
Erkin IŞIK GLOKAL EKONOMİ [email protected]

Önümüzdeki dönemde enflas­yon rakamlarının TCMB'nin kendi tahmin patikası içerisinde kalması durumunda faiz indirim­lerinin devam edecektir.

TCM­B'nin baz senaryosunda yılın ilk çeyreği için oldukça yüksek ay­lık enflasyon oranları öngörmüş olması sebebiyle, kısa vadede fa­iz indirimlerine ara verilmesi ve­ya hızının azaltılması ihtimali ol­dukça düşüktür. 7 Şubat’ta açık­lanacak Enflasyon Raporu’nda revize edilmezse, ikinci çeyrek­ten itibaren aylık enflasyon he­deflerinin daha zorlayıcı hale ge­leceğini hesaplıyoruz.

Ocak ayı fiyat gözlemleri

Öncelikle ocak ayı TÜFE enf­lasyon tahmini ile başlarsak, aylık artışın %4,2 olacağını, yıllık enf­lasyonun ise %44.4’ten %41,0’e gerileyeceğini tahmin ediyoruz. Sebze ve meyve fiyatlarındaki mevsimsel artışlarla aylık gıda enflasyonunun %3,5 seviyesin­de gerçekleşmesini bekliyoruz. Akaryakıt ve şebeke suyu zamla­rıyla enerji grubunda %3,5’lik bir artış öngörüyoruz. Elektrik ve do­ğalgazda yıl başında zam yapılma­ması destekleyici olurken, alkol­lü içki fiyatlarındaki yüksek ÖTV kaynaklı artışın TÜFE’ye etkisi sınırlı olacaktır.

Çekirdek enflasyonda, oto­mobil fiyatları ılımlı artış göste­rirken, elektrikli eşya ve mobil­ya fiyatlarının belirgin şekilde yükseldiğini gözlemledik. Giyim fiyatlarının mevsimsel etkilerle Ocak ayında da gerilemesini bek­liyoruz. Lokanta fiyatlarında iş­gücü maliyetlerine paralel yük­sek artışlar görülse de geçen yılın Ocak ayına kıyasla daha düşük se­viyede kaldı. Şehir içi ve şehirle­rarası taşıma hizmetlerinde yük­sek oranlı artışlar dikkat çekiyor. Tüm bu gelişmeleri dikkate ala­rak, C endeksine göre aylık enf­lasyonun %4,8 olacağını ve önce­ki ay %45,3 olan yıllık çekirdek enflasyonun %41,6’ya gerileyece­ğini tahmin ediyoruz.

TCMB ne tahmin etmişti?

TCMB, 3 ayda bir yayımladığı Enflasyon Raporu'nda yıllık enf­lasyon tahminlerini grafik olarak paylaşmakla birlikte, sadece yıl­sonu değerlerini sayısal olarak da açıklıyor ve bu değerleri ara hedef olarak değerlendiriyor.

Bu yılsonu için belirlenen enf­lasyon hedefi %21 ile oldukça id­dialı bir seviyede olsa da, enflas­yon belirsizlik aralığının üst sı­nırı %26 seviyesinde bulunuyor. TCMB, enflasyonun belirsizlik aralığı içerisinde kalması duru­munda hedefi tutturmuş kabul edildiği için, piyasalar daha çok bu üst sınırı dikkate alıyor.

Grafikteki yıllık enflasyon de­ğerlerini bazı programlar yar­dımıyla tahmin edebiliyoruz. Yıllık değerleri kullanarak enf­lasyon endeks değerlerini ve bu­radan da TCMB’nin aylık enflas­yon için çizdiği patikayı, baz se­naryosu ve tahmin üst sınırıyla birlikte hesaplayabiliyoruz. Ka­sım enflasyonunun, 8 Kasım'da yayınlanan son rapordaki baz tahminin hafif üzerinde ancak üst sınırın altında; Aralık enflas­yonunun ise baz tahminin altın­da kaldığı görülmektedir. Bu yıl Ocak ayı için tahmin %5-5,5 ara­lığında, Şubat ayı için ise %3-3,4 aralığındadır. (Grafik)

TCMB, son PPK toplantısında, öncü verilerin ocak ayında öngö­rülerle uyumlu bir artışa işaret et­tiğini belirtmiştir. Bizim tahmini­miz ise, yukarıda da ifade edildiği gibi, biraz daha düşük seviyede­dir. Ancak ulaştırma, köprü-oto­yol zamları gibi birçok fiyat artı­şı ay ortasında yapılmıştır. Bu ne­denle, aylık ortalama fiyatlardan hesaplanan enflasyon üzerindeki yansımanın hem Ocak hem de Şu­bat aylarında gözlenmesi muhte­meldir. Ayrıca, vergi artışına rağ­men yapılmayan sigara zammı da Şubat ayında devreye girebilir. Bu doğrultuda, Şubat enflasyonunun beklenenden biraz daha yüksek gerçekleşmesi olasıdır.

Aslında en sağlıklısı, ocak-şu­bat enflasyon toplamına bak­maktır. İki ayın toplamında %8 civarında bir enflasyon, TCMB tahminleri ile uyumlu görünmek­tedir. Bu arada, Ocak ayı gerçek­leşmesinin 3 Şubat'ta açıklan­masının hemen ardından, 7 Şu­bat'ta yeni Enflasyon Raporu ve tahminler yayımlanacaktır. Ön­ceki rapordan bu yana enflasyon gerçekleşmelerinin tahminlerle uyumlu olduğu dikkate alındığın­da, aylık tahmin patikasında ve yılsonu tahminlerinde önemli bir değişiklik beklemiyorum.

Faizlere etkisi

Aylık enflasyonlar bu sınırlar içerisinde kaldığı sürece, TCM­B'nin önümüzdeki PPK toplan­tılarında – ilk toplantı 6 Mart'ta – 250 baz puanlık adımlarla faiz indirimlerine devam etmesi muh­temeldir.

Yeni tahminlerle birlikte yeni­den değerlendirmek gerekse de, ikinci çeyrekten itibaren ve özel­likle yılın ikinci yarısında aylık enflasyon tahminlerini tuttur­mak daha zorlayıcı olacaktır. Or­talama olarak, ikinci çeyrekte aylık enflasyonlar %1,4-1,7 ara­lığında (mevsimsel düzeltilmiş %1,6-1,8), üçüncü çeyrekte ise %1,0-1,2 aralığında (mevsimsel düzeltilmiş %1,1-1,3) olmalıdır.

Bu tahmin aralığının dışında bir eğilim oluşması durumunda, faiz indirimlerinin boyutunun önce 100-150 baz puana düşürül­mesi, daha büyük sapma duru­munda ise indirime ara verilesi gündeme gelebilir.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
RENKK gelsin… 11 Aralık 2024