Ocak ayı enflasyon rakamları...
ARKA PLAN / Mehmet Uğur Civelek Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Ocak 2008 enflasyon rakamları piyasa beklentilerinin altında gerçekleşmiş olsa da, yüzde 4'lük yıl sonu hedefinden olası sapmanın azalacağı yönünde bir görüntü oluşturamadı. Detaylara ilişkin belirsizlik arttığı, çelişkilerin büyüdüğü kanaati güçlendi. Tüketici fiyatları ocak ayında yüzde 0.80 oranında yükselirken son on iki aylık rakam 8.17'ye geriledi. En büyük sürpriz ise üretici fiyatlarında gerçekleşti; genel oran söz konusu dönemde yüzde 0.42 oranında artarken, imalat sanayii fiyatlarındaki artış yüzde 0.01 ile sınırlı kaldı. Elektrik, doğalgaz ve asgari ücret ayarlamalarına bağlı maliyet artışına rağmen imalat sanayii fiyatlarının nasıl olup da değişmediği anlaşılamadı! Özel kapsamlı tüketici fiyat göstergelerinin son iki yılın en düşük düzeylerinde gerçekleşmesi, genel durumun iyiye mi yoksa kötüye mi gittiği konusunda kafa karışıklığına yol açtı. Ocak ayı tüketici fiyat artışının piyasa beklentisinin altında kalması, büyük ölçüde giyim ve ayakkabı grubundaki fiyat gerilemesinin yüzde 10.22'ye ulaşmasından kaynaklandı. Eğer söz konusu grupta fiyat değişikliği yaşanmasa idi tüketici fiyatlarındaki aylık artış yüzde 1.5 düzeyini aşacaktı. Bu sebeple ocak ayı rakamına bakarak yıl sonu hedefinden sapmanın da sınırlı kalacağı iyimserliğine kapılmamak gerekiyor. Giyecek ve ayakkabı grubunda yüksek oranlı indirimler aralık ayında devreye girdiği ve ocak ayında önemli bir değişiklik yaşanmadığı gözleminden hareket eder isek, ortada açıklanması gereken tuhaf bir durum var. Üretici fiyatlarındaki ilginçlik çok daha büyük; elektrik, doğalgaz ve asgari ücret ayarlaması sonrasında imalat sanayii fiyatlarında bir hareketlilik yaşanması beklenirdi; oysa ciddi bir değişiklik yaşanmadı; imalat sanayii fiyatları değişmedi! Bu durum nasıl açıklanabilir? Bir mucize oldu da çok büyük bir verimlilik artışı mı yaşandı yoksa tasfiye süreci mi yaşanıyor? Veya hareket gecikmeli olarak mı yaşanacak? Belli değil. Örneğin yüzde 12 düzeyinde elektrik, yüzde 6.4'lük doğalgaz zamları ve asgari ücret ayarlamasına rağmen giyim konusundaki üretici fiyatları ocak ayında yüzde 6.86 oranında gerilemiş. Bu garip görüntü nasıl açıklanabilir. Çekirdek enflasyon olarak bilinen, özel kapsamlı tüketici fiyat göstergeleri ise tüketici fiyatlarından daha farklı bir görüntü sergiliyor; sanki hayat belirtisi kayboluyor. Tüm rakamları birlikte değerlendirmeye çalıştığımızda ekonomideki dengesizliklerin büyümüş, istikrarsızlık potansiyelinin artmış olduğu düşünülebilir. Üretici fiyatları durgunluk ve olumsuz rekabet koşullarından etkilenirken, gıda ve tarım ürünlerindeki sıkıntılar tüketici fiyatlarını ters yönde farklılaştırmış olabilir. Ayrıca Türk Lirası'ndaki aşırı değerliliğin rekor düzeylere ulaşmış olmasının üretici ve tüketici fiyatları üzerindeki etkisinin de hesaba katılması gerekiyor. Özetle ifade etmek gerekir ise rakamlar piyasa beklentilerinin altında kaldı, ancak genel belirsizlik yükselmeye devam ediyor: İyimserliğe kapılmayın, hesabınızı sağlam yaparak tedbirli olmaktan vazgeçmeyin...