Nobel değil Oscar Akademisi
Geçen hafta Jennifer Aniston Kamala Harris’e, Buzz Aldrin ise Donald Trump’a destek verdiğini açıkladı.
Aynı hafta 23 tanesi Alfred Nobel anısına Riksbank Ekonomi Ödüllü toplam 87 (Nobel) ödüllü kişi, bilim ve teknolojiyi riske edecek diye Trump karşıtı mektup imzaladı. Buzz Aldrin, aya ikinci ayak basan astronot. Jennifer Aniston, Friends dizisi ile ünlenen Hollywood yıldızı. Elon Musk ise meydanlarda Trump’a açık destek veren SpaceX, Tesla ve X’in sahibi.
Taylor Swift, Beyoncé, Jennifer Lopez demokratlara desteğini açıklarken, Biden Trump taraftarlarına çöp deyince Trump’ı bir anda çöp kamyonu koltuğunda gördük, McDonald’s arabaya servis penceresinden sonra. Bidenomics dönemindeki yüzde 22 enflasyon ile satın alma gücü kaybolan ABD hane halkı iki işte çalışarak ancak geçiniyor esprileri yapıldı.
The Economist Harris’e destek verdiğini, Trump’ın başkan olması halinde oy verenlerin ekonomiyi ve uluslararası barışı riske edeceklerini X hesabından paylaştı. Geçen sene altı bankanın batması, İsviçre Merkez Bankası’nın Fed ile 60 milyar dolar repo yapması ve buna rağmen UBS ile Credit Suisse’in bir hafta sonu yatırımcı hakları göz edilmeden birleştirilmesi ve 50 yıl ticari sır yasağı konması bir Hollywood filmi değil.
Birleşmiş Milletler’de ABD’nin Küba ambargosunun kınanmasında ABD ve İsrail ret oyu verirken 187 ülke tersi yönde oy kullandı. Güvenlik Konseyi olsaydı bu karar geçmezdi. Neoliberal Milei, Arjantin’e karşı oy kullandı diye dışişleri bakanını görevden aldı. Rusya Ukrayna Savaşı ve İsrail’in Gazze’de ve bölgede yaptıkları, Üçüncü Dünya Savaşı’nın konuşulduğu bir dönemde, dünyanın aslında nasıl ikiye bölündüğünün bir göstergesi belki de bunlar.
ABD seçimlerinde kimliksiz oy kullanımı, oy makinelerinde ve seçimle ilgili görülen sorunlar sosyal medyada yer bulurken, bizde ana akımda Çin’in demokratik olmayan kurumları ile kalkınmış bir ekonomi olmadığı söyleniyordu. Son olarak Riksbank Ekonomi Ödülü, Batı’nın kalkınmış ekonomilerinin kurumlarının önemi konusuna verildi.
What is Matrix?
Piyasalar bu dengesizliklerin, tezatların farkında. ABD (ülke) tahvil faizleri ile Bitcoin, altının onsu rekorlar kırdı geçtiğimiz süreçte. ABD borsalarının büyüklüğü neredeyse dünya borsalarının yarısına ulaştı. Warren Buffet ise uzun zamandır nakde dönüyor haberleri var. ABD hazinesi tahvillerde geri alıma başladı. Bu arada bütçede rekor açık ve faiz ödemeleri hızla yoluna devam ediyor.
Trump seçilirse Elon Musk’ı kamuda optimizasyon, verimlilik, maliyet çalışmaları için kuracağı ekibin başına getirecek. Arjantin’de Milei’nin yaptığına benzer bir çalışma düşünüyorlar. Milei, Elon Musk ile iki kere buluşmuştu. Trump aynı zamanda ticarette dolardan kaçan ülkelere yaptırım uygulayacağını da söyledi. Çin uzun zamandır ABD tahvillerini satıyor, BRICS altın topluyor. Fed 2 trilyon dolar bilanço daraltmasına rağmen yüzde 95 ABD kağıdı pozisyonundan hala 1 trilyon 75 milyar dolar zararda. Bütçe açığı bu yüzden daha da kritik. Kim borç verecek. Ticari bankaların yarısına yakın tahvil zararı taşıması da cabası.
Morpheus rolündeki Trump bu nedenlerle Neo rolündeki Musk ile çalışmak istiyor. Çünkü dolar, rezerv para statüsünü kaybettiği anda yılların birikmiş faturası başta Çin’e rekor dış ticaret açığı verirken bizzat kendilerine çıkacak. 2016 seçiminde Çin’i kampanya sitesinde hedefe koyması bu yüzdendi. Biden ise 2020 kampanya sitesinde Soğuk Savaşı ve Rusya’yı yazmıştı.
Bizim akademi
S&P not artırdı, ‘çalışanların ücret beklentilerini yönetme’ atıfıyla görünümü durağana çevirdi. “Asgari ücrete zam yapmak isteriz ama enflasyona neden oluyor” diyen iş dünyasına karşılık “asgari ücret gerçekleşen enflasyona göre yapılmalı” diye (acı reçete şart diyenler dahil) akademiden imzalar geldi.
Geçen hafta yazdım. En emek yoğun sektörde işçilik gideri yüzde 30. Kısa dönemde asgari ücretin geçişkenliği yüzde 31. Yani enflasyona en fazla etkisi yüzde 10 kadar olur. Enflasyonumuz yüzde 50. Kalan 40 puanı geçen 18 aylık süreçteki yüksek faize rağmen ana akım hala talep olarak açıklarken, bütçedeki faiz giderinde ABD ile Nascar’da yarışır hale geldik.
Cumartesi saat 18.00’de Kitap Fuarında ‘COVID-19 Döneminde Ekonomik, Finansal, Sektörel Gelişmeler’ kitabımız için Scala Yayıncılık standındayım.