Nisanın yol-köprü gündemi
Nisan ayı gündeminde 2 köprü, 7 otoyol ve 2 çevre yolunun 25 yıl işletme hakkı devrini tek paket içersinde ihalesini içeren bir büyük proje ile, Üçüncü Köprü ve 90 kilometrelik bağlantı yollarını içeren Yap-İşlet-Devret modelli projenin ihaleleri yer alıyor.
Üçüncü köprü ihalesi daha önce 430 kilometrelik yollarla birlikte 6 milyar dolarlık bir paket içersinde ihaleye çıkarılmış ve 20’ye yakın firmanın ilgilendiği söylenmesine karşın, 23 Ağustos 2011 tarihli ihale tarihinde şirketler süre yetersizliğini öne sürerek “süre uzatımı” istediler. 2012 yılı Ocak ayına ertelenen ihalede teklif veren olmayınca, Ulaştırma Bakanlığı bir kez daha ertelemeye giderek ihalenin yapısını değiştirdiğini açıkladı.
Yeni ihalede Üçüncü Köprü ile 90 kilometrelik bağlantı yolları yeni bir paket içersinde ihaleye sunulurken, Kuzey Marmara Otoyolu bu ihalenin dışına alındı. Bakan Yıldırım, projenin bu bölümüne istekli çıkmaması halinde Kuzey Marmara Otoyolu’nu, Üçüncü Köprü ve çevre yolları ile uyumlu şekilde
kamu imkanlarıyla gerçekleştirebileceklerini açıkladı. Yıldırım, 29 Mart’ta teklif almaya başlayacakları ve 5 Nisan’da Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirecekleri ihaleye yerli ve yabancı firma konsorsiyumlarının katılmasını beklediklerini söylüyor. Arkadaşımız İbrahim Ekinci’nin araştırma haberinde de ihalenin bu yeni şekli alması ve daralması ile 10 kadar firmanın katılıp kapalı zarf ile teklif vermesi bekleniyor.
7 otoyol, 2 çevre yolu ve 2 köprünün 25 yıllık bakım işletmesini içeren özelleştirme ihalesine ise ilginin yüksek olabileceği bilgisi Business Week’in haberinde yer alıyor. Dergi dünyanın önemli Asya-Avrupa ve Amerikalı şirketlerinin projeyle yakından ilgilendikleri bilgisine yer vererek, en az üçdört grubun bankalara konu ile ilgili 3 milyar dolara varan kredi başvurusu yaptıklarını öne sürüyor. Ekinci, ise haberinde birçoğunun ismini de belirterek bu özelleştirme ihalesiyle 20 kadar yerli-yabancı grubun ve konsorsiyumun ilgi duyduklarını belirtiyor.
2 bin 236 kilometreye varan 7 otoyol, iki çevre yolu ve iki köprüden 750 milyon liraya varan yıllık gelir elde ediliyor. Bakım ve personel gideri olarak yıllık 250 milyon liralık bir gideri olması beklenen bu paket içersinde yer alan otoyol ve köprülerden yıllık 500 milyon civarında bir gelir
elde edilebileceği ve 25 yıllık gelirin 12.5 milyar liraya varabileceği tahminini yapan uzmanlar, bu nedenle hem katılımın yüksek olacağını, hem de özelleştirme ihalesine katılanların milyar dolarlık teklifler sunacağına inandıklarını belirtiyorlar.
Firmalar 5 Nisan’da köprüler ve otoyolların bakım ve işletmesini içeren özelleştirme ihalesi için ön yeterlik başvurularını yapacaklar.
Nisan ayının bu iki önemli ihalesi bir yandan ülkemizdeki ihalelere yabancıların ilgilerinin arttığını gösteriyor. Bir yandan da yerli firmaların artık milyar dolarlık ihalelere yerli ve yabancı ortaklarla konsorsiyum içersinde katılma kararında olduklarını ortaya koyuyor.
1994 yılında 18 yıl önce 150 milyon dolarlık bir ihaleyi hatırlıyorum. “Hiçbir yerli firma bu büyüklükte bir ihalede yer alamaz” diye haberler yazılmış ve gerçekten de hiçbir yerli firma ihaleye başvurmamıştı. O günden bu yana hızlı gelişmeyi Üçüncü Köprü, köprü ve otoyollar ihalalerinde görüyoruz. Milyar dolarlık bu ihalelerde arkadaşımız Ekinci’nin haberine göre yerli ve yabancı konsorsiyumlar içersinde en az on kadar yerli firmamız yer alacak. Bu da son 10-20 yılda yerli kuruluşların imkanlarının ve iş yapma kapasitelerinin ne denli büyüdüğünü ortaya koyuyor. Bir başka ortaya çıkan durum yerli firmalarımızın milyar dolarlık ihale büyüklüklerinde yer almaları da artık şaşırtıcı gelmiyor…