Nisan belirleyici olacak
Mart ayı bittikten sonra herkes önünü biraz daha görebilir. Bu durum sadece Türkiye ekonomisi ve piyasaları için değil, dünya ekonomisi için de geçerlidir. Türkiye’de yerel seçimlere kadar siyasi tansiyon yüksek kalır. Hatta son on günde söylemlerin sertlik dozajı yükselebilir. Bu zaman diliminde; dış politikayla, ekonomiyle, faizler ve döviz kurlarıyla ilgili yapılan açıklamalara fazla takılmamak lazım. Seçimden sonra farklı bir dönem bizi bekliyor. Seçim sonuçlarından bağımsız olarak, ekonomide ve diğer alanlarda atılması gereken adımlar bellidir. Kısa vadeli önlemler tabii ki gereklidir. Ancak orta ve uzun vadeli reformlara ihtiyaç olduğu açıktır.
Dünya piyasalarında ve ekonomisinde bir belirsizlik hâkim. Aslında piyasalardaki risk alma iştahı fena değil. Vurgulamaya çalıştığım, bu iştahın devam etmesini sağlayacak faktörlerin öngörülememesidir. Kısa süre önce, ‘‘Dünya ekonomisi 2019’da yavaşlayacak’’ görüşü baskındı. Bugünkü olumlu piyasa ortamını, Fed’in faiz artırımları konusunda frene basmasının yanı sıra büyümenin ivme kazanacağı düşüncesi destekliyor. Dünya ekonomisinde büyümenin tekrar hızlanacağı hususunda kafamda soru işaretleri var. Tahvil piyasalarındaki fiyatlamalar, büyüme konusunda düşüncelerimle örtüşüyor. Faiz oranları ciddi biçimde düştü. Kısacası, tahvil piyasası ekonomik büyümenin zorlanacağını söylüyor. Sadece Amerikan tahvilleri değil, Avrupa tahvilleri de aynı mesajı veriyor. Tahviller ve hisse senetleri ayrı telden çalıyorlar. Avrupa’nın majör borsa endeksleri, yılbaşından beri deyim yerindeyse coştu. Öte yandan faiz oranları çakıldı. Hisse senetlerinin büyüme fiyatlaması doğruysa, faizlerin yükselmesi yani tahvil fiyatlarının düşmesi gerekir. Bu piyasalardan birisi sonunda havlu atacak.
Dünyada son haftalarda açıklanan ekonomik veriler genel olarak zayıf geliyor. Tabii bunlar şubat ayının verileridir. Önemli olan dibin görülüp görülmediğidir. Küresel ticaret için takip ettiğim indikatörlerden Harpex deniz taşımacılığı endeksi, ‘‘Ticarette en kötüsü geride kaldı’’ mesajını veriyor. Emtia fiyatlarında da belirgin yükselişler gözleniyor. Kritik emtia bakırın fiyatı son bir yılın, petrol fiyatı son dört ayın zirvesine çıktı. Bu göstergeler dünyada talebin toparlanacağını fiyatlıyor. Mart ayının ekonomik verileri yazdığım piyasa göstergelerinin verdiği iyimser mesajı teyit ederse, ekonomik toparlanma hikâyesinin yeni bölümleri olabilir. Mart ayının makro verileri, nisanın ilk günlerinde elimizde olacak. Özetle; nisan ayının ilk kısmı, hem dünya ekonomisi hem de Türkiye ekonomisi açısından bir rehber niteliğinde olacak.