Nihai kullanım uygulaması sanayicinin dikkatini çekiyor

İthalat Rejim Kararı ekinde (I), (II), (III), (IV), (V) ve (VI) sayılı listeler bulunuyor. Bu listelerde sınıfl andırılan eşyaları belirli özellikler taşıyor ve ona göre vergilendirmeleri yapılıyor. Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen amaçların gerçekleştirilmesine yönelik tespit edilen bir kısım eşyanın gümrük mevzuatında belirtilen nihai kullanım prosedürüne tabi tutulması mümkün bulunuyor. Bu prosedür kapsamında vergisel avantajlar tanınıyor. 

Nedir bu vergisel avantaj; Bazı eşyalar için sıfır gümrük vergisi şeklinde olabileceği gibi bazı eşyalar için belirlenen vergi oranından daha düşük bir gümrük vergisi oranı olarak uygulanabiliyor. Sistemin dayanaklarından biri olan Gümrük Kanunu’na göre, nihai kullanım esas itibari ile serbest dolaşıma giriş rejimi içerisinde yer alıyor. Zaman zaman bu sistemle ilgi düzenlemeler yapılıyor. Yeni duruma göre; gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanıyor ve gümrük vergileri açısından bir yönü ile tercihli tarife uygulaması olarak uygulanıyor. Bu anlamda nihai kullanım, İthalat Rejim Kararı ile önceden tespit edilmiş eşyaların, gümrük mevzuatına bağlı olarak indirimli ya da sıfır gümrük vergisi uygulaması olarak algılanıyor. 

Keza; nihai kullanımda tercihli tarife uygulaması ifadesi ise tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat vergilerinde bir indirim veya şartlı muafiyet uygulaması gerekiyor. İthalat Rejim Kararı ile de nihai kullanıma tabi tutulmasına imkan tanınan eşyaya, indirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasının olmazsa olmaz şartı eşyanın öngörülen amaçlarla kullanılması olarak belirtiliyor. Bu sistemden kimler yararlanabiliyor: Nihai kullanım kapsamı eşya da tıpkı gümrük kontrolüne tabi olan rejimler konusu eşyalar gibi muayene, beyanname verileri ile elektronik veya yazılı belgelerin varlığının ve gerçekliğinin doğrulanması, işletmelerin hesap ve diğer kayıtlarının incelenmesine tabi bulunuyor. 

Nihai kullanım izni verilebilecek kişiler, eşyayı serbest dolaşıma (nihai kullanıma) tabi tutacak olan ithalatçılardır. Bununla birlikte nihai kullanım kapsamı eşyanın gümrük idaresinin izniyle başka bir izin hak sahibine de devri mümkündür. Nihai kullanım nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanmasını talep eden ithalatçıların, eşyanın serbest dolaşıma gireceği yetkili gümrük idaresinden, beyannamenin tescil tarihinden önce yazılı olarak talepte bulunmaları öngörülüyor. Sadece bir kez kullanılabilecek olan eşya ile mükerrer olarak kullanılabilir olan eşya ayrımı gözetilmesi kaydıyla hangi hallerde eşyanın nihai kullanıma tahsis edilmiş sayılacağı Bakanlıkça zaman zaman belirleniyor. 

Büyük sorunların çıktığı alanlardan biri de nihai kullanım listesinde bulunan bir eşyanın aynı zamanda DİR çerçevesinde yurda getirilmesidir. Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi Abdullah Özgür’ün de makalelerinde altını çizdiği bu konuda, bence şirketlerimizi önemli mevzuat destekleri almaları gerekiyor. Kendi lehlerine olan ve çok kolay işletilebilecek bu sistemin inceliklerinin atlanması halinde büyük yaptırımlarla da karşılaşılacağını unutmamak gerekiyor.