NFT'ler: Dijital sahiplik ve orijinalliğin yeniden tanımı

Pandemide gazetelerdeki "Beeple, bir NFT'yi 69 milyon dolara sattı" haberi ile NFT'ler herkesin radarına girmişti.

Mart 2021'de Beeple adıyla tanınan dijital sanatçı Mike Winkelmann'ın daha önce 100 dolara satılan çalışmalarının Christie's'de, türünün ilk örneği olan bir açık arttırmada 69 milyon dolara satılması hem sanat dünyası, hem de blokzinciri teknolojileri için bir ilk olmuştu. Bu satış, sanatçıyı yaşayan en değerli üç sanatçı arasına soktu. İşte bu hafta "Non-Fungible Tokens" (Değiştirilemez Tokenler), blokzinciri teknolojisinin bir ürünü NFT'lerin ne olduğunu anlatacağım. Açılımı "Non-Fungible Token" olan NFT'nin Türkçesi tam karşılığı "Değiştirilemez Token"dir.

"Değiştirilemez" kavramı, her NFT'nin benzersiz, biricik olduğu ve başka bir şey ile değiştirilemeyeceği anlamına gelir. Örneğin, bir arkadaşınızla 10 TL'lik bir banknotu takas ettiğinizde, elinizde yine 10 TL olur; çünkü para "değiştirilebilir" bir varlıktır. Ancak bir NFT, dijital bir sanat eseri, bir müzik parçası ya da bir koleksiyon objesi gibi benzersiz bir varlık olduğundan, başka bir NFT ile değiştirilemez. NFT'ler, blokzinciri teknolojisi üzerinde çalışır.

Blokzinciri, tüm dünyada milyonlarca bilgisayarda dağıtılmış bir veri kaydı sistemidir ve her bir blok işlemlerin kayıtlarını içerir. Bu teknoloji sayesinde bir NFT'nin sahipliği kolayca transfer edilebilir ve doğrulanabilir. Yani, bir NFT satın aldığınızda, o sanat eserinin ya da dijital objenin tek sahibi siz olursunuz ve bu sahiplik blokzinciri üzerinde kaydedilir. NFT alışverişi, kripto paralarla yapılır.

NFT'ler büyük çoğunlukla Ethereum token standartlarıyla üretilirler ancak kripto para birimlerinin aksine Ethereum’un ERC-20 standardında değil; ERC-721 ve ERC-1155 standartlarında işlem görürler. NFT alışverişinin büyük çoğunluğu bu yüzden lider altcoin Ethereum ile gerçekleşir. NFT ile bir dijital eser satın alabilmek için bir cüzdan edinmeniz, satın almayı yapabilmek için bu cüzdana yeteri kadar dijital varlık aktarmalısınız, ancak bununla pazar yerinden NFT’yi satın alabilirsiniz.

NFT'ler, özellikle yine pandemi döneminde dijtal üretim yapan sanatçılara ve üreticilere eserlerini koleksiyonerlerle buluşturma olanağı yarattığı için alternatif bir sanat üretim türü olmuştu. Blokzinciri teknolojisinin sunduğu şeffaflık, güven ve koruma gibi unsurlar, özellikle büyük bedeller ödenerek sahip olunan eserlerde kayıt, kopya ve sahteciliğin önüne geçerek koleksiyonerleri de korumaktadır.

Düzenlemeler olanak tanıdığı takdirde NFT'ler, sanat üretimi dışında özellikle noter onaylı alım-satımları dijitalleştirilebilir. Bu teknolojinin sunduğu alt yapı, uzun süre alan birçok resmi sürecin kısaltılmasına ve de blokzinciri üzerine kaydedilerek güvenli ve değiştirilemez yapısı sayesinde, herhangi bir hile ya da usulsüzlüğe karşı tam bir koruma sağlayabilir.

Uluslararası alt yapı oluştuğunda NFT'ler uluslararası işlemlerde, belgelerin ve imzaların doğrulanması sürecini hızlandırabilir ve basitleştirebilir. NFT'lerin kullanım alanları sanat ve koleksiyon objelerinden çok daha öteye gidiyor. Birçok marka, oyunların içinde açtıkları sanal satış yerlerinde NFT ile giyilebilir teknolojiyi kullanıcılarına sunmuş, sosyal medya platformları NFT teknolojilerini platformlarına adapte etmek için alt yapı çalışmalarına başlamış durumda.

Resmi belgeler ve noter onaylı işlemler gibi ciddi ve önemli işlemlerin dijitalleştirilmesi, NFT teknolojisinin nasıl geniş bir etki alanına sahip olabileceğinin sadece bir örneği ve bu alandaki örnekler gün geçtikçe çoğalıyor. Dijital sanatla tanıştığımız NFT'ler, doğru kullanıldığı ve geliştirildiğinde; sunduğu güvenlik, hız ve koruma ile birçok alanda hayatımızı kolaylaştırmaya aday.