New York’a gigabit hız
New York’un Baş Teknoloji Yetkilisi (Chief Technology Off icer-CTO) Minerva Tantoco, şehri oluşturan 5 bölgeyi kapsayacak yaygınlıkta, gigabit hızında bedava kablosuz internet (WiFi) hizmeti vermek üzere harekete geçti. Bu konuda epeydir arka plan çalışması yapılıyordu. Telekomcular, fiberciler, belediye, vilayet, STK’lar, diğer paydaşlar arasındaki hesaplar ardından, şehre gigabit WiFi sağlanacak. LinkNYC adlı bir kamu- özel sektör konsorsiyum şirketi kuruldu.
Gigabit derken kastedilen, çok çok “acaip hızlı” internet. Göz aç kapa, o kadar yani.
3Mb boyutunda bir e-kitabı 56 Kb hızda “indirmeye” çalışırsanız, en uygun koşullarda, 9 dakika 45 saniye sürer. Yani, internete o sırada büyük bir hücum yoksa, teknik koşullar uygunsa... Ama 1.5 Mb hızınız varsa, süre sadece 21 saniye 3 salise’dir. 6 Mb hızınız varsa 5 saniye 3 salisede kitap ekranda! Gigabit hızda bu, tıkla, hop, indi...
10 Mb boyutunda bir paketi, 56 Kb hızda indirmek 32 dakika 30 saniye 4 salise sürer (yine en ideal koşullarda tabii). 1.5 Mb hızınız varsa 1 dakika 11 saniye 1 salise’de paket, ekranda hazır. Gigabit hızda bu, yine o an ekranda!
Megabit, saniyede 1 milyon bit hız anlamına. Gigabit, saniyede 1 milyar bit hız anlamına. Yani, sanki 24 şeritli otoyol gibi bir şey.
2 saatlik bir HD film, işte bu hızlı indirme sayesinde 30 saniyede ekrana çıkacak.
ABD’nin, ilan edilmiş genişbant hedefi 2020’ye kadar en az 100 milyon haneye, en az 100 Mb indirme, 50 Mb yükleme hızını “uygun fiyatla” sağlamak. Bu hedefin gerekçesi şu: “ABD, diğer ülkelerle kıyaslandığında hem en kapsamlı, hem en hızlı kablosuz ağ, hem mobil inovasyon konusunda dünya lideri olmalıdır.” (Türkiye’nin hedefi: 2018’e kadar hanelerin en az yarısında en az 70 Mb, hanelerin tümünde en az 20 Mb hız sağlamak).
Şu açıkça görülüyor: İnternete erişim hızınız (indirme - yükleme) ne kadar hızlı ise, veri / bilgiye o kadar hızlı ulaşırsınız. Zamandan ve enerjiden o kadar kâr edersiniz. İnternet bandınız ne kadar genişse, yüksek hacimli veriye (video, film, oyun..) o genişliğe uygun hızda erişirsiniz. Veri / bilgi temelli yenilikçi bir ekonomi için bu, olmazsa olmaz bir teknik koşul.
New York’ta, on yıl önce sayıları 35 binken, azala azala 9 bine inen telefon kulübesi; 10 bin WiFi noktasına dönüştürülecek. Kulübelerin yerini, dikdörtgen prizma vericiler alacak. Yüzeyi dijital reklam panosu olacak. Reklam gelirinin, 12 yılda 500 milyon dolara ulaşacağı hesaplandı. Prizmadaki klavyeyi kullanarak internete girilecek. Görme engelliler için Braille alfabesi olacak. Telefon için bedava şarj prizi... Kurulum faturasını reklam geliri karşılayacak. Halkın cebinden para çıkmayacak.
1.214 kilometrekare şehirde her WiFi noktası 840 kişiye gigabit hizmeti bedava verecek.
New York, bütün pırıltısına, start-up şirketlerin yoğun ilgisine, önemli BİT markalarının (Twitter, Facebook LinkedIn, Google, Yahoo, vb) merkezi olmasına rağmen, genişbantta sorunlu: Yavaş internete yüksek ücret. Biz, bu “sorunu” bir yerlerden tanıyoruz değil mi?
ABD telekom şirketi Verizon, 500 Mb için 365 dolar alıyor. Time Warner, beş yıllık bir sözleşmeyle 100 Mb için 270 dolar istiyor. Cablevision, en fazla 100 Mb’e kadar 79.95 dolara fit.
New York’un en tanınmış merkez bölgesi Manhattan’daki durumu için Huffington Post, “Genişbant için Açlık Oyunları” benzetmesi yaptı. Yer altının fazla dolu olması yüzünden yeni fiber hatların çekilmesi pahalı ve zor. Kaldırım taşlarının aralıklarından hat geçirmeyi bile düşünüyorlar. Yeter ki hızlı iletişime “aç” insanların bu ihtiyacı giderilsin. WiFi, fiziksel sorunları aşacak.