Net rezervde iki ayda 21,5 milyar dolar büyüme

Başkan değişiminin ardından yeniden rezerv biriktirmeye başlayan Merkez Bankası’nın “net” rezervinde 2 Haziran sonrasındaki on haftada toplam artış 21,5 milyar dolara ulaştı. Merkez Bankası’nın geçen hafta açıkladığı 11 Ağustos bilanço verilerine göre Banka’nın brüt rezervi bu tarihte 41 milyar 217 milyon doları altın ve 75 milyar 101 milyon doları döviz olmak üzere toplam 116 milyar 319 milyon dolara ulaştı.

4-11 Ağustos haftasında altın rezervleri 145 milyon dolar azalırken, döviz rezervleri 873 milyon ve böylece toplam brüt rezerv 728 milyon dolar arttı. 11 Ağustos itibariyle brüt rezervden bankalara ait olup zorunlu karşılık olarak tutulan kısım ile bankaların Merkez Bankası’ndaki döviz mevduatları ve diğer döviz yükümlülükler düşüldüğünde Banka’nın (swap dahil) net rezervi 15 milyar 754 milyon dolar düzeyinde oluştu.

Eksi 5,7 milyar dolara düşmüştü

Merkez Bankası’nın net rezervi, döviz kurlarındaki yükselişi baskılamak için önceki dönemde açık-kapalı sürdürülen yoğun müdahale satışları sonucu yaşanan hızlı erime ile yüklü swap hacmine rağmen 2 Haziran itibarıyla eksi 5 milyar 697 milyon dolara kadar düşmüştü.

Yeni yönetimin politika değişikliği ile izleyen dönemde artışa geçen net rezerv 2-9 Haziran haftasında 2 milyar 527 milyon dolar artarak eksi 3 milyar 171 milyon dolara yükseldi. Artışını sürdüren net rezerv, 9-16 Haziran haftasında 3 milyar 644 milyon dolar artarak 473 milyon dolarla yeniden artıya geçti. Net rezerv bu süredeki en büyük haftalık artışını 8 milyar 717 milyon dolarla 16-23 Haziran arasında kaydetti ve 9 milyar 190 milyon dolara çıktı.

Kesintisiz artışla 21 Temmuz’da 13 milyar 682 milyon dolara kadar yükselen net rezerv, 21-28 Temmuz haftasında ise 2 milyar 788 milyon azaldıktan sonra yine artışını sürdürdü. 11 Ağustos itibarıyla 15 milyar 754 milyon dolar olan net rezervde, 2 Haziran’dan bu yana geçen on haftalık sürede kaydedilen toplam artış 21 milyar 451 milyon dolar oldu.

66,4 milyar dolarlık swap var

Öte yandan Merkez Bankası’nın brüt rezervinin önemli bir bölümünü, swap (takas) yoluyla edinilmiş dövizler oluşturuyor. Swap dövizler, Merkez Bankası kasasında bulunmakla birlikte gerçek anlamda elde edinilmiş bir rezerv niteliği taşımayıp, belli vadelerle takas edilmiş emanet dövizler anlamına geliyor. Yurt içi para karşılığında yapılan döviz forward ve future’ların toplam net pozisyonu olan swap hacmi, başka deyişle yerli para karşılığı geçici süreyle takas edilen söz konusu varlıkların stok değeri, 11 Ağustos itibarıyla 66 milyar 410 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.

Swap hariç net rezerv eksi 50,7 milyar dolar

Banka’nın söz konusu swap hacminin 22 milyar 202 milyon dolarlık bölümünün kalan vadesi 1 aya kadar, 19 milyar 137 milyon dolarının vadesi 2-3 ay arası, 25 milyar 71 milyon dolarlık bölümünün kalan vadesi ise 4 ay ile bir yıl arasında bulunuyor. Geçici süreler için yerli para ile takas edilen söz konusu tutar düşüldükten sonra ise Merkez Bankası’nın net rezervi eksi 50 milyar 656 milyon dolar. Swap hariç net rezerv 2 Haziran’da eksi 61 milyar 169 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. 2 Haziran-11 Ağustos arasında söz konusu hacim, 10 milyar 513 milyon dolar arttı. Merkez Bankası’nın döviz yükümlülükleri ve swaplar düşüldükten sonra ortaya çıkan net rezerv düzeyinin eksi değerde olması, önceki dönemde; zorunlu karşılıklar, bankalar mevduatı vb. şeklinde kasasında tutması gereken dövizler ile swap yoluyla edindiği emanet dövizleri de satarak, eksiye geçmiş olduğunu gösteriyor.