“Nec sine te, ne tecum, vivere possum” (Sensiz de, seninle de yaşanmaz)
Başlıktaki latince cümle, Abdülhak Hamit’in 1932 yılında yazdığı “Lettres a Abdülhak Haamit” adlı eserinin kapağında yer almış. Bu ibareyi endi tercümesiyle şöyle ifade etmiş: “Sensiz de, seninle de yaşanmaz”. Bu alıntıyı, asırlık çınar ve maliyenin yaşayan en yaşlı üstadı Eski Hesap Uzmanı Prof. Dr. Selahattin Tuncer’in 2012 yılında yayımladığı Sevdiğim 12 Şair adlı Şairler Antolojisi'nden aldım. Bu sözü aynı zamanda geçmişte birkaç kez merhum maliye hocası Prof. Dr. Halil Nadaroğlu hocamızdan da dinlemiştim.
Bu ifade, kelimenin tam anlamıyla vergi için kullanılıyor veya kullanılabilir.
Vergi öyle bir menem bir şey ki; “vergiyle de olmuyor, vergisiz de olmuyor” yorumunu söyletiyor. Bumerang silahı gibi tersine etkisi olabilen tehlikeli bir vazgeçilmez.
Gerçekten de vergi bir ülkenin vazgeçilmezi. Tarihin ilk çağlarından bugüne kadar gelmiş geçmiş tüm devlet yapılanmalarında vergi var. Milattan önceki toplumlarda da vergi var. Bugün günümüzün en gelişmiş ülkelerinden en az gelişmiş kabile toplumu niteliğindeki yapılara kadar hemen hepsinde vergi gerçeği var. Zira; vergi en büyük ve en önemli bir kamu geliri kaynağı.
Ancak; son yıllarda ülkemizde vergi hiç gündemde yok gibiydi. Verginin gündemde olmaması, böyle bir sorunun olmadığı anlamına da gelmiyor. Aksine Türkiye’de çok ciddi vergi sorunları var. Çarpık, adaletsiz, etkinsiz, ekonomik karar ve uygulamalara karşı duyarsız bir vergi yapısı söz konusu.
Artık son günlerde vergi konusu gündeme gelmeye başladı…Galiba bunda en önemli etken de yeni Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın tavrı.
Maliye Bakanı Naci Ağbal, Maliye kökenli ve maliye bürokrasisinde müsteşarlığa kadar gelen bir maliyeci. Konunun önemini çok iyi biliyor. Dolayısıyla ciddi, kararlı ve net üslup kullanıyor. Katıldığı çeşitli toplantılarda veya bulunduğu zeminlerde popülist davranmadan bir teknokrat gibi davranıyor. Açıkçası sözünü esirgemiyor.
İşte bu davranışlarından bir kaçı…
1. Finans sektöründe eşit vergileme mesajını veriyor
Vergilemede eşitsizlikleri ortadan kaldırmak adına bankalarda banka dışı finans sektörü ve katılım bankaları için uygulanan vergi farklılıklarının giderilmesini amaçlıyor. Gerekçe olarak da aktörler arasında rekabet yapılırken vergi üzerinden bir eşitsizlik olmamasını gösteriyor.
2. Gıdada KDV indirimine hayır diyor
İstanbul’daki önemli sektör temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda bazı gıda maddelerinde KDV oranının düşürülmesi yönündeki taleplere kesin bir dille karşı çıkıyor ve eşitleme olacaksa üst oranda olacak diyebiliyor.
3. Genel vergi indirimine sıcak bakmıyor
Vergiye ilişkin olarak oran indirimi, muafiyet veya istisna gibi vergi erozyonu yaratan ve bir yandan da adaletsizliğe yol açan vergi indirimlerini reddediyor.
4. Vergi affının gündemde olmadığının mesajını veriyor
Geçmişten bugüne çok defa gündeme gelen ve sayıları galiba 27’yi bulan vergi afları konusunda çok olumsuz tavır takınıyor. Özellikle AKP iktidarları döneminde birkaç kez tekrarlanan vergi affı için kimsenin böyle bir şey beklememesini söylüyor.
5. Gelir ve kurumlar vergisinin birleştirilmiş halini Meclis’e sunuyor
Bundan önceki Maliye Bakanı Şimşek döneminde hazırlanan ve çok kapsamlı olan yeni gelir vergisi tasarısını 2016 Ocak ayının içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk ediyor. Tasarı, Başbakan’ın Anayasa düzenlemelerine ilişkin moda deyimi ile Alt Komisyon'da demleniyor.
Bu söylemlere ve tavırlara bakınca, verginin, önümüzdeki yakın süreçte gündeme geleceği anlaşılıyor.
Zaten de buna çok ihtiyaç var. Vergiyi unutarak veya unutturarak bir ekonomide sağlıklı yapıyı oluşturamazsınız. Özellikle aşırı ve hatta zararlı vergi rekabetinin acımasızca işlediği günümüzde vergiye ilişkin sorunları çözmeden yol alamazsınız. Gerçekten Türkiye’nin yapısal sorunlarının başında yer alan vergi konusunda etkin düzenlemeler yapmazsanız kalıcı bir yapı oluşturamazsınız.
Vergi konusunda yeni düzenlemelere ihtiyaç olduğu yönünde siyasi irade var gibi. Bu irade yoksa bu kadar net konuşma olmaz. İnşallah bu iradenin hayata geçirileceği fırsatlar olur da önemli bir konu olarak vergide bazı iyileştirmeler yapma fırsatı doğar.
Bize de genç maliyeci meslektaşımıza başarılar dilemek düşer…