Ne kadar üretim, o kadar GSYH ne kadar GSYH, o kadar refah

Üreteceğiz ki gelirimiz olsun. İnsanlar iş bulabilsin. Bir ülke ne kadar üretir ise, o kadar geliri olur. Ülke halkının cebine o kadar para girer. Refah o kadar artar.

Bizim derdimiz üretememek. Zaten üretimimiz yetersiz. Bir de kriz rüzgarı esti. Üretim artacak yerde geriledi. Eski çizgiye ulaşmak zaman alacak.

GSMH (milli gelir) rakamı ülke ekonomisinde üretimin büyüklüğünü gösterir. 2009 yılında dolar olarak üretim değeri 617 milyar dolar. Bu üretimi 72 milyon insan gerçekleştirdi. Bu üretimden elde edilen geliri bu kadar insan paylaştı.

Demek ki 2009 yılında kişi başına yaratılan katma değer ve bu yaratılan gelirden kişi başına düşen pay 8.590 dolar olmuş.

Batı ülkelerinde ise kişi başına yaratılan katma değer/kişi başına elde edilen GSYH rakamı 30 bin dolar dolayında.

Başkaları bizden 3 kat daha fazla üretebildikleri için kişi başı gelirler/refahları bizden çok daha yüksek.

GSMH'deki değişim, sabit fiyatlara dönüştürülmüş rakamlardan izlenir.

Sabit fiyat (1998 yılı fiyatı) ile 2009 yılında GSYH 97.0 Milyar TL oldu.

Bu rakam 2008 yılı rakamı olan 101.9 Milyar TL'nin yüzde -4.7 oranında altında.

İşte bu orana bakarak, Türk ekonomisi 2009 yılında yüzde -4.7 küçüldü diyoruz.

Sabit fiyatlar ile GSYH 2006 yılında 96.7 milyar TL idi. 2007 yılında yüzde 4.7 büyüme ile 101.0 milyar TL olmuştu. 2008 yılında krizin etkisi ile büyüme yüzde 0.7'ye düşmüştü.

Nüfus artarken ekonomi büyüyemeyince aynı pastayı daha çok kimse paylaşıyor. Nüfus artarken büyüme gerileyince, büyümenin neden olduğu fakirlik ekonominin küçülmesinden daha acı hissediliyor.

Sanayi % 7.2 küçüldü

2009 yılında GSMH'nin oluşumunda tarımın payı yüzde 8.0 oranında, imalat sanayinin payı yüzde 15.0 oranında, ulaşım-haberleşme sektörünün payı yüzde 13.3 oranında, toptan ve perakende ticaretin payı yüzde 16.7 oranında, mali aracı kurumlar kesiminin payı 4.6, inşaat kesiminin payı 3.8 oranında.

Bu sektörlerin her birinin krizden farklı etkilendiği görülüyor. Büyümenin lokomotifi olan imalat sanayinde üretim yüzde 7.2 oranında gerileyince, imalat sanayi üretimine dayalı olarak büyüyen küçülen sektörlerden ulaştırma-haberleşme yüzde 7.1 oranında, toptan ve perakende ticaret yüzde 10.4 oranında küçüldü. İnşatdaki küçülme yüzde 3.8 oranını buldu.

Tarımın 3.3 oranında artış göstermesi. Mali aracı hizmetler kesiminin (bankalar ve diğer mali aracı kuruluşlar) her şeye rağmen yüzde 8.5 büyümesi, küçülmenin daha ciddi boyuta ulaşmasını engellemiş.

2009 yılının gelirinin en büyük bölümünü (yüzde 70.6'sını) hane halkı tüketti. Hane halkının 2008 yılındaki tüketim harcamaları sabit fiyat ile 70.1 milyar TL iken, 2009 yılında 68.5 Milyar TL oldu. Krizde hane halkının tüketim harcamaları yüzde -2.3 oranında daraldı. Toplam GSYH yüzde -4.7 oranında küçülürken, hane halkının tüketim harcamasının yüzde -2.3 oranında küçülmesi dikkat çekiyor.

2009 yılında devletin tüketim harcamaları 7.8 oranında arttı. Yatırım harcamaları yüzde -2.2 oranında azaldı. Özel sektörün yatırım harcamalarındaki daralma yüzde -22.3 oranında oldu.

2010 yılında üretim giderek artsa bile, bu yıl krizde düştüğümüz kuyudan çıkamayacağız. 2008 yılındaki GSYH rakamını yakalama ümidini 2011 yılına erteleyeceğiz.