Ne IŞİD ne küresel ısınma, Türkiye’nin en büyük sorunu işsizlik
Çevre, aslında hepimizin sorunu ama Türk seçmeni nezdinde bu sorunun bizimle ilgisi yok. Hemen sınırımızdaki IŞİD de Türkiye için pek büyük bir sorun olarak görülmüyor. Seçmene göre Türkiye’nin en önemli sorunu işsizlik, ekonomik istikrarsızlık ve kriz.
Koç Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, Sabancı Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu ve Ohio Eyalet Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erik Nisbet, “Türkiye’de Siyaset, Medya ve İnternette Özgürlükler” konulu araştırma kapsamında, siyaseti etkileyen ana tartışma konularının ülke ve dünya perspektifinden görünümünü ortaya koyuyorlar.
“Cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki oy tercihleri” ve “medya kullanımı-siyaset ilişkisi” ana başlıkları altında toplanan araştırma kapsamında, 20 Aralık 2014-02 Şubat 2015 tarihleri arasında, kır ve kentsel bölgelerde oy verme yaşındaki nüfusu temsil eden 2 bin 356 kişiyle anket çalışması yürütülmüş. Araştırma sonuçları, seçmenin siyaset gündemindeki konulara bakışı, sağ-sol ideolojik düzlemdeki konumu, Twitter ve Youtube yasaklarına bakışı, internette sansür, sosyal medya-siyaset ilişkisi gibi konuları da kapsıyor.
Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, araştırmayı Türkiye’de ilk kez doğrudan halkoyu ile gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçiminde, karar mekanizmalarında hangi dinamiklerin etkili olduğunu görmek için gerçekleştirdiklerini belirtiyor. Prof. Dr. Çarkoğlu, seçmenin basın yayın organları üzerindeki sansürle ilgili düşüncelerini de belirlemeye çalıştıklarını söylüyor.
Araştırma kapsamında, katılımcıların yüzde 52’si Türkiye’nin en önemli sorununu, “işsizlik, gelir eksikliği, ekonomik istikrarsızlık, kriz” olarak tanımlamış. İkinci sırada Güneydoğu, Kürt sorunu, terör, ulusal güvenlik geliyor. Üçüncü sırada ise çok daha düşük oranla Suriye, IŞİD gibi konuları kapsayan dış politika yer alıyor.
Halk en temel global sorunlar hakkında kanaat oluşturamıyor
Bu arada Prof. Dr. Çarkoğlu’nun dikkat çektiği önemli bir konu var. O da, çevre konusu. Ankette katılımcıların Türkiye için hiç gündeme getirmediği çevre sorunu, dünyanın en önemli sorunu olarak görülüyor. Çarkoğlu, şunları söylüyor:
“Global olması nedeniyle hepimizin sorunu ama araştırma sonuçlarına göre, seçmen nezdinde bu sorunun Türkiye’yle ilgisi yok. Ya da en azından dünya için önemli olsa da ülkenin en önemli iki sorunu arasına çevre sorununu koymadıklarını söyleyebiliriz. Böyle olduğu zaman, Türkiye’de seçmenin, kamuoyundaki tartışmalarla ilgili kanaatini, kendisi gibi düşünen fikirdaşlarıyla paylaşarak, çok içe kapalı, dış dünyayla ilgilenmeyen bir şekilde oluşturduğunu anlıyoruz. Örneğin, araştırma sonuçlarında seçmenin hemen sınırımızdaki IŞİD’i Türkiye için pek büyük bir sorun olarak görmediğini anlıyoruz. Buna rağmen, aynı konuyu dünyanın en önemli ikinci sorunu olarak dile getiriyor. Açıkçası bu pek öyle gerçekçi bir bakış açısı değil. Bu durum, doğrudan basının Türk halkını bilgilendirmesi konusunda bir eksiklik olup olmadığı sorununu gündeme getiriyor. Bu yüzden halk en temel global sorunlar hakkında dahi anlamlı bir kanaat oluşturamıyor.”
Medya özgürlüğü destekleniyor
Araştırmadaki en önemli bulgulardan biri de medya özgürlüğü konusu ve halkın konuya yaklaşımı. Prof. Dr. Çarkoğlu’nun bu konuda paylaştıkları şöyle: “Öncelikle, Türkiye’de çoğunluğun medya özgürlüğüne destek verdiğini söylemeliyim. Ancak, anlamlı bir grup da var ki onlar kısıtlamaları da destekliyor. Farklı türde kısıtlamalara verilen destek de farklılaşıyor. Örneğin; siyasi liderlerin itibarlarını zedeleyecek içeriğin sansürlenmesine verilen destek sadece yüzde 33 oranında. Yani, bu bir taraftan baktığınızda çok yüksek görülebilir ama diğer taraftan baktığınızda da beklentilerin oldukça altında diye düşünüyorum.
Örneğin, İslam’ı eleştiren içeriğin sansürlenmesine katılanlar yüzde 59-60 civarında.
Öte yandan, Türk milli değerlerini ve tarihini eleştiren içeriğin sansürlenmesi konusu var ki bu pek çok şekilde gündemde olan bir konu. Buna destek verenler “sadece” yüzde 32’lik bir oran. Azınlık haklarını savunan içeriğin sansürlenmesine ise destek sadece yüzde 19 civarında.”
Türkiye sansürde dünya lideri Rusya’yı mı izleyecek?
Türkiye’de gerçekleştirilen araştırmanın bir benzeri de Doç. Dr. Erik Nisbet tarafından Rusya’da yapılmış. Bunun nedeni, Rusya’nın internet sansüründe bir dünya lideri olmasından kaynaklanıyor. Prof. Dr. Çarkoğlu, iki ülkedeki araştırma sonuçlarını karşılaştırdıklarında, Türkiye’deki sansür karşıtı muhalif kesimin çok daha kuvvetli olduğunun ortaya çıktığını söylüyor.
Çarkoğlu şu bilgileri veriyor: “Tabii bu sonuçlar gelişmiş batı demokrasileriyle karşılaştırıldığında maalesef o kadar anlamlı bir kuvvet değil. Ama Rusya’yla karşılaştırıldığında biz hala epey bir mesafeyle öndeyiz gibi gözüküyor. Fakat buradaki kritik noktayı, Türkiye’nin medya sansürü konusunda dünya lideri bir rejimi taklit edip etmeyeceği, ya da özgürlükçü bir demokrasinin gereği olan bir çizgide ilerleyip ilerlemeyeceği oluşturuyor.”