Napolyon’un mirası

Biz onu “para, para, para” sloganıyla özdeşleştirsek de o bizim hayatımızın akışını aslında bundan 250 yıl önce düzenleyen bir asker, bir devlet adamı…

Her gün her yerde onun etkisini hayatımızda görebiliyor, hissedebiliyoruz ve onun getirdiği toplumsal düzende yaşıyoruz. Günümüz toplum düzeninin temelini atan kişi Napolyon Bonapart.

İlk yazılı anayasa, nüfus kayıtları, soy isimlerin kullanılması, ölçü ve ağırlık birimleri, sokak isimleri, otoyolların ve evlerin numaralandırılması, trafiğin sağdan akması, Fransa’da başladı ve bütün Avrupa daha sonra da dünyaya yayıldı. Napolyon, Avrupa’da sadece Büyük Britanya’yı işgal edemediği için İngiltere ve İngiltere’nin işgal ettiği diğer ülkelerin dışında kalan bütün ülkeler Napolyon Bonapart’ın koyduğu kurallara göre yaşıyoruz.

Fransa’da “1789 İhtilali”nden sonra iktidara gelen Napolyon, günümüze kadar uzanan yeni toplum düzeninin de temellerini attı.

“Liberté, Egalité, Fraternité” (özgürlük, eşitlik, kardeşlik) sloganındaki “eşitlik” ilkesi gereği yolda herkes sağdan gitmek zorunda bıraktı. Lakin, Fransa’da daha önce köylüler öküz arabaları ile sağdan, soylular ise atları veya faytonlarıyla soldan gidiyorlardı.

Soldan ve sağdan trafik

Napolyon, Avrupa’da sadece İngiltere’yi işgal edemediği için İngiltere’de trafik hala soldan akıyor.

Avrupa’da başlayan ve daha sonra bütün dünyada kullanılan anayolların ve tali yolların ayrımını Napolyon getirdi, oto yollara numara verilmesini de.

Fransa’da “code civil” veya “Code Napoléon” diye anılan bu uygulamadan günümüz toplum ve aile yasaları ortaya çıktı. Batı’da yasalarındaki maddelerin numaraları bile çoğu hala Napolyon’un bizzat kendi verdiği madde numaraları kullanılır.

İlk defa ulusal kimlik numaraları verilmeye başlandı Napolyon döneminde, nüfus kayıtları ilk defa o zaman kullanıldı.

Vergi toplamak için ikametgâh belirlenmesi de soyadının kullanılması da Napolyon tarafından dayatıldı. Buna karşı çıkan Hollandalılar, çoğu saçma bir o kadarı da komik olan soy isimler kullanıyor günümüz de bile.

Sokaklara isimlerin verilmesi ve evlerin numaralandırılması da, dolayışla adres bilgileri de zorunlu hale getirildi. Böylece, insanları askere alma ve vergi toplama işi kolaylaştı, emlak vergisi ortaya çıktı.

Anayasayı da hazırlayan bir Fransız

Ölçü birimlerini metre, kilo, litre (yine İngiltere’de farklı kullanılıyor) bizzat Napolyon isimlendirdi.

“Braille Alfabesi”nin ilk kullanılması da Napolyon’a dayanır. Napolyon, Charles Barbier adlı komutanından emirlerin gece de okunabilmesi için çare aramasını ister. Kelimeleri noktalar halinde kodlayan ve kağıtları arkadan delerek emirler yazılmaya başlanır. Günümüzde ise 12 yaşındayken okullarını ziyaret eden Subay Barbier’den etkilenen Louis Braille tarafından geliştirilen alfabeyi körler için kullanıyoruz.

Napolyon, askeri düzene verdiği önem nedeniyle toplumsal düzeni de kurallar silsilesi getirdi…

Napolyon’un koyduğu kurallara uygun yaşam ve yönetim tarzı aradan geçen iki yüzyıldan sonra bir barış ve iş birliği projesi olarak “Avrupa Birliği” adıyla hayatımızı yönetiyor.

Avrupa Birliği’nin 29 Ekim 2004 tarihinde Roma’da düzenlenen törenle, Türkiye’nin de imzaladığı, ilk “Anayasası”nı hazırlayan komisyonun başında da yine bir Fransız devlet başkanı eski Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing vardı.

Hayat, çoğu zaman fena halde matematik…