Muvazaalı taşeronluk - belediye ile yapılan taşeronluk sözleşmeleri kaps

Av. Cihan AVCI

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2005/ 36851 E. ve 2006/ 5432 K. sayılı 06.03.2006 tarihli kararında, belediyeler nezdinde yapılan taşeronluk sözleşmeleri kapsamında çalıştırılan işçilerin, sözleşme bittikten sonra bir başka hizmet alım sözleşmesi kapsamında belediye nezdinde çalışmaya devam

etmesi ihtimalinde ne gibi sonuçların doğacağı tarif edilmiştir. Buradan varılan sonuç özellikle bu durumdaki işçinin iş güvencesi yasası içerisinde asıl işvereni ve alt işvereninin kim olduğunun tespiti noktasında belirleyici olmaktadır. Genel olarak kararda tartışılan mesele hizmet alım sözleşmesi ile aynı işyerinde çalıştırılmaya devam ettirilen işçilerin varlığı halinde yapılan akdin sıhhatini ortaya koymaktır.

İncelemeye konu Yargıtay kararında davacı yan; davalılar arasında muvazaalı ihale sözleşmesi olduğunu, işe girdiği tarihten bu yana E. Genel Müdürlüğü işyerinde çalıştığını, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan ve sendikal nedenle feshedildiğini iddia ederek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı B. vekili, davacının sözleşmesinin haklı nedenle sona erdirildiğini, kıdem tazminatının ödendiğini, diğer davalı vekili ise davacının işçileri olmadığını savunmuştur.

Mahkemece, daha önce daire tarafından onanmış olan işçilik hakları ile ilgili dava dosyasında mahkemenin verdiği iki davalı arasında m.1/ son kapsamında ilişki bulunmadığına dair karara dayanılarak, bu davada da davalılar arasında asıl işverenalt işveren ilişkisinin bulunmadığı, bu nedenle EGO’nun sorumlu olamayacağı gerekçesiyle fesih işleminin geçersizliğinin tespiti ile davalı EGO hakkındaki davanın husumetten reddine, B. hakkında ise feshin geçersizliğine ve işe iadeye karar verilmiştir.

Davalı B., EGO’ya ait toplu ulaşım ve taşıma hizmetlerini üstlenen ve davacıyı bu işte çalıştırılan firmadır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi yerel mahkeme kararının temyiz edilmesi üzerine dosyayı incelemiş ve şu değerlendirmelerde bulunmuştur :

‘’4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesinin 6. fıkrasında asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerin alt işverene verilebileceği, 7. fıkrasında ise asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle haklarının kısıtlanamayacağı veya daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamayacağı, aksi halde ve genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçilerinin başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak işlem göreceği belirtilmiştir.’’

‘’Toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri belediyenin asli işi olup, bu işlerin alt işverene gördürülmesi için İş Kanunu’nun 2. maddesinin 6. fıkrasında belirtilen koşulların mevcut olması gerekir.

Somut olayda, ihale sözleşmesinin yapıldığı tarih itibariyle yasada belirtilen koşullar gerçekleşmiş değildir. Her ne kadar 24.12.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5272 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 67. maddesi ile bu kanunun Anayasa Mahkemesi’nce iptali üzerine yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediyeler Kanunu’nun 67. maddesi bu işlerin taşerona verilmesine imkân tanımakta ise de, davalı şirket ile dava dışı genel müdürlük arasında hizmet alım sözleşmesi anılan kanunların yürürlüğe girmesinden önce yapılmış olup, kurulduğu sırada muvazaalı olan asıl işveren-alt işveren ilişkisi nedeni ile dava dışı EGO işçisi olan davacının, hizmet alım sözleşmesinin tarafı olan davalı şirket tarafından Belediyeler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra çalıştırılmaya devam ettirilmesi durumunda da İş Kanunu’nun 2/7. maddesi uyarınca asıl işveren-alt işveren ilişkisinin muvazaaya dayandığını kabul etmek gerekir. Zira bu durumda, asıl işverenin işçisinin alt işveren tarafından işe alınarak çalıştırılması suretiyle haklarının kısıtlanması söz konusudur. Buna göre davacı dava dışı EGO işçisidir.”

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi bu değerlendirmelerinin sonucu olarak davacının EGO işçisi olduğuna ve EGO’daki işine iade edilmesine karar vermiştir.