Musk, Tesla’yı sağa çekti

Elon Musk denildiğinde akla gelen ilk şey kuşkusuz elektrikli otomobil markası Tesla. Yıllardır sektörde çığır açan, elektrikli araçları lüks ve prestijle birleştiren bu marka, artık bambaşka bir nedenle gündemde:

Politik tercihler ve tartışmalı hamleler.

Son zamanlarda Tesla satışlarının dünya genelinde hızla düştüğünü görüyoruz. Bunun sebebi sadece rekabetin artması ya da ekonomik faktörler değil. Elon Musk’ın eski ABD Başkanı Donald Trump ile olan yakınlığı ve aşırı sağcı söylemleri, Tesla’yı bir otomobil markası olmaktan çıkarıp siyasi bir sembol haline getirdi. Bu da doğal olarak alıcı kitlesini etkiliyor.

Avrupa ve ABD’de Çöküş

Özellikle Avrupa'da Tesla'nın çöküşü dikkat çekici. Elektrikli otomobil sektörünü domine eden Almanya’da Tesla’nın satışları geçen yıla oranla yüzde 76 düştü. Avrupa’nın en büyük elektrikli araç pazarında böyle bir gerileme yaşamak, markanın geleceği için ciddi bir tehdit. Peki, bu sadece Avrupa ile mi sınırlı? Kesinlikle hayır.

Avustralya’da da benzer bir durum söz konusu. Tesla satışları geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 72 azaldı. ABD’de, özellikle Kaliforniya gibi elektrikli araçların en çok tercih edildiği eyaletlerde de düşüş yaşanıyor. Kaliforniya Yeni Araç Bayileri Birliği'nin verilerine göre, Tesla'nın eyaletteki kayıtlı araç sayısı 2024 yılı boyunca her çeyrekte düşüş gösterdi. Son çeyrekte yüzde 8, yıl boyunca ise yüzde 12’lik bir kayıp yaşandı.

Türkiye’de olur muydu?

Türkiye'de de benzer bir senaryo yaşanabilir miydi? Elbette! Bugün birçok marka, tüketici gözünde sadece ürünleriyle değil, aynı zamanda yöneticilerinin söylemleri ve politik duruşlarıyla da değerlendiriliyor. Örneğin, geçmişte bazı yerli ve yabancı markalar, politik çıkışları nedeniyle büyük tepki çekmiş ve tüketici boykotlarıyla karşı karşıya kalmıştı. Türk halkı da zaman zaman belirli markalara yönelik protestolar yapmış, sosyal medya üzerinden güçlü kampanyalar düzenlemişti. Musk’ın Tesla’sı da benzer bir kaderi yaşıyor.

Tesla’nın geleceği belirsiz

Tüm bunlar bir tesadüf mü? Pek değil. Geçmişte Tesla sahibi olmanın bir statü sembolü olduğu, çevreci ve yenilikçi bir duruşun göstergesi sayıldığı günler çok da uzak değil. Ancak şimdi Tesla sahibi olmak, Musk’ın politik duruşuna destek vermek gibi algılanıyor. Bunun en büyük göstergesi ise New York Times’ın yaptığı bir araştırma. Birçok eski Tesla sahibi, Musk’ın söylemleri ve politik tercihlerinden ötürü araçlarını satmaya başladı.

Artık Tesla kullanmanın sosyal bir bedeli var.

Bu noktada kritik soru şu: Tesla bu düşüşü durdurabilir mi? Musk, Trump ile olan ilişkisini sürdürdükçe bu pek mümkün görünmüyor. Zira elektrikli araç tüketicileri, genellikle çevreci ve liberal görüşlere sahip bireyler. Onlar için Tesla bir teknoloji harikası olmanın ötesine geçti, politik bir kimlik kazandı ve bu kimlik pek de cazip görünmüyor.

Musk, politik hamlelerini gözden geçirip markasını yeniden tarafsız bir çizgiye çekmezse, Tesla’nın düşüşü devam edecek gibi görünüyor. Üstelik Trump-Musk ortaklığının sona ermesi bile, Tesla’nın itibarını geri kazanmaya yetmeyebilir. Zira güven kaybı yaşandığında, geri dönüş her zaman çok daha zor olur.

Tesla bir teknoloji şirketi mi, yoksa bir siyasi duruş mu? Bugün bu sorunun cevabı, otomotiv dünyasında büyük yankı uyandırıyor.