Muhtemel vergi inceleme ve kayıp kaçak konuları

Sürekli gök gürler an­cak yağmur yağmazsa kimse kulak asmaz. Ma­li İdarenin devletin gücü­nü, farkındalığını, bunca yıldır piyasadan, çeşit­li kanallardan toplanan bilgilerin değerlendirile­ceğini piyasaya hissettir­mesi gerekir ki gök gür­lemesinin caydırıcılığı olsun.

Tespit edilen ko­nularda nokta atışı-spesifik-ko­nu bazlı-hızlı incelemeler ya­pılmalı. İlle dipli bucaklı, uzun süreli incelemelerin sonuçları beklenmemeli.

1- Her türlü( belirlenecek bü­yüklükler çerçevesinde) para hareketleri, varlık transfer araç­ları kara para yönüyle ve vergi dışı kazançlar açısından izlen­melidir. Para ve servet unsurları göstergelerinden hareketle ince­leme yapılmalıdır.

Gayrimenkul(yurt içi dışı),­mevduat, hisse, her türlü men­kul mal zenginlerinin gelir geti­rici faaliyetlerinin incelenmesi gerekir.

2- Mali İdare incelemeye seçim konusunda sadece (kayıtlı) mükellef beyanlarından hareket etmeyi bırakmalı. En az içerideki göstergeler kadar dışarıdaki gös­tergelerden hareketle kayıp ve kaçağın peşine düşmelidir ki ba­sına yansıyan haberlerden anla­şıldığı kadarıyla bu konuda çalış­malar yapılmaktadır.

3-azanılan para hele de vergisiz ise çok kolay harcanabilmek­tedir. Harcama yerleri de çok da fazla değildir. Lüks konut satış­ları, ultra lüks tatil harcamaları, araçlar, yatlar, uçaklar, helikop­terler(sahiplik veya kiralama) harcamaları bir başlangıç olabi­lir. Türk karasularında zaman ge­çiren tüm lüks yatların kolayca sahipleri belirlenebilir. Yabancı bandıralı olsa bil( Daleware vb),­bunların çoğunun sahipleri Türk vatandaşlarıdır. Bu kişilerin var­lıklarının gelir kaynakları üzeri­ne gidilmelidir.

Yaban kazlarının üzerine gidilmeli

4- Yurt dışından vergisiz veya düşük vergili olarak yurda so­kulan bir kısım ürünler yurt dışı edilmiş gibi gösterilmekte, yurt içinde satılabilmektedir. Öteden beri en fazla sorun yaşanan sek­törlerden hareketle (petrol, tü­tün, şeker şurubu ve şeker üreti­mi…),önce mekanizma çözülme­li, daha sonra bu alandaki yaban kazlarının üstüne gidilmelidir.

Mali İdare anladığımız kada­rıyla bu konularda bilgi ve veri­ye sahip. Ancak doğrudan sorun­lu alanlara parmak basmak yeri­ne olayı çok fazla genelleştirince, yapılacak düzenlemelerden canı yanacakların haklı feryatları sa­yesinde konuya dokunulamıyor. Dahilde işleme rejimi tartışma­larında tam da bu yaşandı.

Sektörler de kayıt dışı oyuncu­ları adları gibi iyi biliyorlar. Artık susmaya hakları yok. Kötü oyun­cuların kullandıkları mekaniz­malar ve kimlikleri konusunda Devlete yardımcı olunması gere­kiyor.

5- Dokunulmazlık, dokunula­maz hissinin kırılması şart. Kim olursa olsun mali konularda dokunulabildiği gösterilmeli.

6- Mali istihbarat çok önemli. Bu konuda özel önem veril­meli ve bir birim kurulmalı. Vergi konusu kara para aktiviteleri ve yolsuzlukla iç içe büyümektedir.

7- Yolsuzlukların üzerine gi­dilmedikçe, yolsuzlukla edi­nilen servetler üzerinden bu ko­nuda bir bedel ödettirilmedikçe, cezasızlık algısı arttıkça herkes kendince kanunlara uyumsuz­luğu hak görecektir. Vergi konu­sunda kayıt dışılıkla mücadele­nin yolsuzlukla mücadeleden ayrı yürütülebilmesi mümkün değildir.

8- Keyfi, gereksiz harcamala­ra radikal tavır ve sembolik göstergelerle son verildiği orta­ya konmalıdır. Halen bu konuda gerekli adımlar atılmadı. Kimse dibi delik torbayı doldurmaya gö­nüllü olmaz.

9- 2022 yılı için matrah artırı­mı yapan mükelleflerin çok iyimser bir ihtimalle en azından hatırı sayılır kısmında kurumlar vergisi beyanları ile defter, kayıt ve belgeleri ve geçici vergi beyan­ları arasında uyumsuzluklar var. Geçici vergi beyanlarından, KDV beyanlarından hareketle muhte­mel sorunlu şirketler tespit edil­miş olmalı.

Mali İdare 2022’de matrah ar­tırımında bulunanlara kurum­lar vergisi tarhiyatı yapamasa bi­le, matrah artırımı tutarlarını ve kapsamında olmayan 2022 Ek Vergi beyanları incelenebilecek. Matrah artırırken bile vergi ka­çırılan bir dönem yaşamış olduk.

10-Hizmet Türkiye’den ve­rildiği halde faturasının yurt dışından(düşük vergili ülke ve bölgelerden: Dubai, Kıbrıs vb) gönderilmesi-gelmesi yaygınla­şıyor gibi.

Yurt dışından alınan hizmet fa­turaları mukimlik belgeleri, ger­çek lehdar, stopaj, transfer fiyat­laması, fiili yönetim merkezi, KDV ve gider olarak dikkate alı­nabilme yönleriyle incelenebi­lecektir.

11- Daha önceki varlık ba­rışlarında beyan edilen yurt dışı varlıkların, af dönemi­ni izleyen daha sonraki yıllarda oluşan gelirlerinin beyan edilip edilmediği yönünde inceleme­ler yapılmalıdır. Şahısların yurt dışı menkul mallardan elde etti­ği(hisse senedi alım satımı vb.) kazançları konusunda envanter çalışması yapılabilir.

12- Sahte belge düzenleme konusunda polisiye yak­laşımlara ağırlık verilmeli. Bu konuda özel birimler oluşturul­malı, özellikle büyük veri anali­zi ve akıllı programlar vasıtasıy­la, personel desteği ile özel mü­cadele birimleri oluşturulmalı, vergi müfettişleri sahte belge in­celemeleri ile adeta boğulmama­lıdır.

Türkiye'de kurulu şirketlerin yurtdışı iştirak haritası yok

13-Türkiye, Türk vatan­daşlarının yurt dışında kurduğu şirketlerin envanteri­ni çıkarmalıdır. Türkiye’de ku­rulu şirketlerin yurt dışı iştirak haritalarından dahi tam olarak haberdar olmadığımız gibi, bu konuda bilgi de istemiyoruz.

14- Bilgi paylaşımı kapsa­mında diğer ülkeler vergi idarelerinden gelecek bilgilerin kontrolü incelemeleri başlayabi­lir.

15- Yabancı işverenden alı­nan bir kısım ödemelerin yurt dışı banka hesaplarına alın­ması ve beyan dışı bırakılması söz konusu olabilir.

16- Türkiye’deki şirketler için yapılan alımlarda satıcı­nın sağladığı ciro primi, iskonto vb. ödemelerin ortak veya yöne­ticilerin kişisel hesaplarına alın­ması ve beyan dışı bırakılması geçmişte yaygın karşılaşılan bir durumdu.

17- Yurt dışına mal/hizmet satarken veya yurt dışın­dan mal/hizmet alırken ilişki­si gizlenen düşük vergili bir ülke (vergi cenneti) şirketinin araya sokularak bir kısım karın beyan dışı bırakılması çok yaygın kulla­nılmaktaydı.

18- Turistik amaçlı yurt içi ve dışı özel gezi ve tatillerin, yemek, hediye vb. şahsi harcama­ların işletmelerde gider olarak dikkate alınması halen çok yaygın.

19- Stok affı başvurularının doğruyu yansıtıp yansıt­madığı incelendi mi?

20- Ortaklar cari ve kasa af­fından yararlanan şirket­lerde af sonrası durum nedir, ba­kıldı mı?