Muhasebe mesleği için uzun vadeli yeni vizyon
Yeni veriler, yeni akıllı sistemler fırsat mı, tehdit mi? Teknolojide yaşanan gelişmeler doğrultusunda görüyoruz ki, önümüzdeki yıllarda yapay zeka temelli akıllı sistemler karar verme görevini insanlardan daha fazla üstlenecek. Bu durum, nihai amacı iş ve yatırım kararlarının kalitesini geliştirmek ve iyileştirmek olan muhasebe mesleği için çok önemli fırsatlar sunuyor. Bu potansiyeli gerçekleştirmek için ise, mesleğin çözmeyi amaçladığı temel problemlere ve çözüm için yeni teknolojik yaklaşımlara odaklanmak şart. Yatırımcılar, kurumların finansal sonuçlarından emin olmak ve bu sonuçlara güvenmek isterken; kurumlar ve devlet, vergi oranlarının doğru belirlenmesini ve ödenmesini talep ediyor. Diğer yandan yönetimler kaynakların doğru kullanıldığından emin olmak istiyor. Bu çok boyutlu problemlerin çözümü, kurumların ve ekonomilerin başarılı olabilmesi için büyük önem taşımakla birlikte muhasebe mesleğinin odağını oluşturuyor.
Yeni veriler ve akıllı sistemler, muhasebe mesleği için önemli fırsatlar sunarken yeni sorunları da beraberinde getiriyor. Örneğin, dünyanın ve toplumun önümüzdeki yıllarda nasıl olmasını istediğimiz konusunda küresel bir fikir birliğini temsil eden Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne ulaşmak için kaynakların tahsisi konusunda bilinçli kararlar almaya yönelik etkili bir ölçüm aracına ve hesap verebilirliğe olan ihtiyaç artıyor.
Bu gelişmeler meslek odaları tarafindan da takip ediliyor. Geçtiğimiz hafta TURMOB tarafından düzenlenen ve konuşmacıları arasında yer aldığım, 20. Muhasebe Kongresi’nde 'Dijitalleşme Sürecinde Değişen İş Hayatı ve Muhasebe Mesleğinin Yeniden Yapılanması' konusu derinlemesine tartışıldı. Kongrede, yeni teknolojilerin gücünü etkin bir şekilde tanımanın ve kullanmanın önemine değinildi. Güçlü yeni teknolojilerin muhasebe alanında uygulanabilirliğini artırmak için iş birliği teşvik edilmeli.
Güçlü yeni teknolojilerden tam olarak yararlanmak için, benzersiz özellikleri ve gerçek sorunları çözmeye nasıl yardımcı olabilecekleri konusunda net olunmalı. İyi işleyen yeni bir teknolojinin geliştirilmesiyle bu teknolojiden maksimum değer elde edilmesi arasındaki zaman uzun oluyor. Bu noktada, daha uzun vadeli bir vizyon oluşturmak için başlangıç noktası olarak mesleğin daha iyi kararlar alma amacına odaklanmak ve daha iyi kararların çözeceği temel iş sorunlarını tanımlamak gerekiyor. Sonrasında yeni teknolojilerin yardımıyla temel iş sorunlarını çözme şeklimizi yeniden şekillendirmek için teknoloji uzmanları, iş dünyası ve meslek profesyonelleri arasında tartışma, etkileşim, öğrenme ve iş birliğini teşvik etmek önem taşıyor.
İnsan zekası yerini yapay zekaya mı bırakıyor?
Makine öğrenmesi, derin öğrenme ve yapay sinir ağları gibi yapay zeka tekniklerinin yeni olmamasına ve çok hızlı gelişim göstermesine karşın yapay zekanın muhasebe alanında yaygın bir şekilde benimsenmesi hala erken aşamada diyebiliriz. Geleceğe dair olumlu bir vizyon oluşturmak için, yapay zekanın muhasebe ve iş sorunlarını nasıl çözebileceğinin, pratik zorlukların ve muhasebe mesleği profesyonellerinin akıllı sistemlerle birlikte nasıl çalışabileceğinin derinlemesine tartışılması ve anlaşılması gerekiyor.
Veri analizlerindeki yeni imkanlarla birlikte muhasebedeki roller de değişiyor. Muhasebe meslek profesyonellerinin veriyle etkin bir şekilde çalışabilmesi için güçlü mesleki bilgi ve deneyimin yanı sıra yüksek analitik kabiliyetlerine sahip olması önem taşıyor. Bu eğilimlerin, yapay zekayla daha da hızlanacağı görülüyor. Bazı roller, zor ve yeni durumlarla başa çıkmak için teknik muhasebe uzmanlığını ve insan değerlendirmesini kaçınılmaz kılmaya devam ederken, diğer rollerin bölümler arası iş birliğini artırmaya veri ve modellerden doğru anlamı elde etmeye yardımcı olmak üzere genişlemesi ve böylelikle yeni iş tanımları ile yeni mesleklerin ortaya çıkması bekleniyor.
Bu evrim, muhasebe mesleğinin gerektirdiği becerilere de yansıyacak. Eğitim modelleri gibi bazı roller yapay zeka teknikleri hakkında derin bilgi gerektirirken, bazı rollerde diğer bölümlerle iş birliği yapabilmek için daha yüzeysel bir bilgi düzeyi yeterli olacak. Yapay zeka teknik becerisine ek olarak yapay zeka araçlarından en iyi şekilde yararlanabilmek için yeni düşünme ve davranış biçimlerin kaçınılmaz olarak benimsenecek.