Moskova Pokrovsky hali kapanınca

Türkiye’nin sebze meyve ihracatının en önemli pazarı son Sovyetler irliğinin dağılmasından sonra, 20 yıldır Rusya pazarıdır. Ve biz bu önemli pazarda sürekli sorunlar  yaşarız. Ama buna rağmen her seferinde sorunları aşarak ihracatımızı artırırız.

Son yaşanan sorun doğrudan bizim gönderdiğimiz ürünlerle ilgili değil. Sorun  ihracatçı birliklerimizin söylediığine göre ihraç mallarımızın yüzde 80’inin indiği Moskova’daki Pokrovsky halinde. Hal açıklanan nedene göre hijyenik olmadığı gerekçesiyle “süresiz olarak” kapatılmış. Bunda bir de gizli neden olduğu belirtiliyor. O da bu hale hakim olan çoğu Dağıstan bölgesi kabzımallarından Moskova yönetiminin kurtulmak istemesi. Bu  nedenle hijyen sorunu öne sürülerek kapatılmış olması.

Peki, bundan bize ne diyebilir miyiz? Hayır diyemeyiz. Çünkü, geçen yılın  ilk dokuz ayındaki toplam 1 milyar 412 milyon dolarlık sebze meyve ihracatımızın 489 milyon dolarlık yüzde 34.6’lık bölümünü Rusya ihracatımız oluşturuyor. Bu yılın aynı döneminde gerçekleştirdiğimiz 1 milyar 435 milyon dolarlık  ihracatımızın 527 milyon dolarlık yüzde 36.7’lik bölümünü de Rusya ihracatımız oluşturuyor.

İhracatçı birliklerimizin Rusya ihracatımızın yüzde 80’inin indiği halin Pokrovsky hali olduğunu belirtmelerini gözönüne alırsak, geçen yıl da bu yılda bu hal üzerinden yaptığımız ilk dokuz aylık dönemleirdeki sebze meyve ihracatının ihracatın 400 milyon doları aşan bölümü bu hal üzerinden gerçekleşmiş durumda.

Şimdi limon ve narenciye ihracatına başlamak üzere olan Akdenizli ihracatçılar iki günde boşaltılan Pokrovsky hal konusunda yeni bir çözüm üretilmezse sebze meyve üretiminin ihracatı yanında limon ve narenciye ihracatçılarının da önemli zarara uğrayacağını belirtiyorlar.

Bu olumsuzluk karşısında cözüm konusunda harekete geçen Akdeniz Yaş Meyve ve Sebze İhracatçı Birliği iki aşamalı birçözüm planı hazırlamış. Birlik Başkanı Ali Kavak’ın verdiği bilgiye göre bu planlarını Ekonomi Bakanlığı koordinatörlüğünde bir heyetle hemen Moskova’ya giderek görüşme kararındalar. 

Planlarının ilk aşamasında Pokrovsky hali yerine 2-3 ay süreli geçici bir yer gösterilerek o sürede ihracatın oradan sürmesinin sağlanması istenecek. Bu sürede Pokrovsky halinin hijyen sorunu çözülemeyecek gibi ise o zaman Rus yetkililerin talep ettikleri hijyen şartlarına sahip uluslararası standartlardaki bir yeni halin yap işlet devret  modeliyle Türk ihracatçılar tarafından yapılmasına izin verilmesini talep edecekler.

Pokrovsky halinin kapatılmasından sadece Türk ihracatçıları zarar görmüyor. Onlarla birlikte bu hale ürün indiren İspanyol, Yunanlı, Pakistan ve Hindistanlı ihracatçılar  da zarara uğruyorlar.

Bu tablo hiç  vakit kaybetmeden Akdeniz İhracatçı Birliklerinin önerisi paralelinde gerekirse diğer ihracatçı ülkelerle birlikte hemen harekete geçilmesini zorunlu hale getiriyor. Doğaldır  ki bu girişimin bir yanında yeterli sebze meyveden yoksun kalacak Moskova halkının ve Rusya medyasının yer almasının sağlanması da büyük  önem taşıyacaktır. Ne Moskovalılar ithal edilen sebze meyveden vaz geçmek isterler. Ne de Türk sebze meyve ihracatçıları toplam ihracatları içersinde yüzde 30  üstünde paya sahip Rusya pazarını kaybetmek isterler.

Bu nedenlerle mutlaka geçmiş dönemlerdeki sorunların çözümlerinde olduğu gibi bir çare bulunacaktır. Önemli olan bu çarenin en kısa zamanda bulunmasıdır. Bu yolda çalışanlara başarılar dilerim.