Milli gelir rakamları beklenenden düşük çıktı

Dün açıklanan 2008 yılının 2'nci 3 aylık dönemine ait milli gelir rakamları beklenenden düşük çıktı.

İyimser bekleyişler:

(1) Tarımsal üretimin iyi olduğunu gösteren haberlere,

(2) Sanayi üretim endeksleri ve kapasite kulanım göstergelerinin olumlu sonuşlarına dayanıyordu.

Fakat görüldü ki 2008  yılının 2 'nci 3 aylık döneminde milli gelir (GSYİH) sadece yüzde 1.9 oranında büyümüş.

Bu büyüme oranı çok düşük bir üretim artışını  gösteriyor. Hele gele daha önceki büyüme oranlarının gerisinde kalması, (1) Ekonomide büyümeniz hızla yavaşlamaya dönüştüğünü,(2) İstikrarsızlığın boyutunun arttığını ortaya koyuyor.

2008 yılının ilk 3 aylık döneminde milli gelir (GSYİH)  yüzde 6.7 oranında artmıştı. 2007 yılının  3'er aylık dört döneminde sırasıyla  6.1-4.1-3.3 ve  3.6'lık  büyüme rakamlarından sonra gerçekleşen bu  6.7 lik büyüme oranı, ekonomide büyümenin tekrar hızlanmaya başladığının göstergesi olarak kabul edilmişti.

Geliniz görünüz ki, 2008 yılının 2'nci 3 aylık döneminde büyüme 1.9 oranında gerçekleşti. İlk 3 ayda  yüzde  6.7 olan büyümenin (üretim ve gelir artışının) 2'nci 3 ayda  yüzde 1.9 oranına düşmesi "istikrarsızlığın" büyüklüğünü ortaya koyuyor.

Bizim ekonomimizde büyümeyi büyük ölçüde imalat sanayiinin üretimi belirler. İmalat sanayiinde  üretim artışı birinci 3 aylık dönemde yüzde 7.0 oranında iken 2'nci 3 ayda 2.5'e düştü. İkinci üç ayda tarım gelirinde yüzde 3.5 oranında gerileme belirlendi. İnşaattaki büyüme önceki 3 aylık dönemde yüzde 3.1 iken son 3 aylık dönemde yüzde 0.9 oldu.

Toptan ve perakende ticarette büyüme yüzde 9.1'den yüzde 3.3'e, ulaştırma ve haberleşmede yüzde 7.8'den  yüzde 3.2'ye  düştü.

Ve de sonuç olarak 2'nci 3 aylık dönemde milli gelir artışı yüzde 1.9 olarak gerçekleşti.

Gelir artışı düşük çıkınca, bunun sonucu olarak harcamalar da  geriledi.

İlk 3 aylık dönemde yerleşik hanehalkının tüketim harcamaları yüzde 7.6 oranında artmışken ,2'nci 3 ayda artış yüzde 2.8'e düştü. (Hanehalkının tüketim artış hızında gerileme var ama, dikkat buyurulur ise , artışın yüzde 1.9 olan  2'nci 3 aylık dönemdeki milli gelir artışının üzerinde olduğu görülür.)

Yatırımlarda da büyük gerileme var. Birinci 3 aylık dönemde yüzde 11.9 artan toplam yatırım harcamaları 2'nci 3 ayda  yüzde 1.5 geriledi.

Özel sektörün birinci 3 aylık dönemde  yüzde 14.1 artan  yatırımları 2'nci 3 aylık dönemde yüzde 0.6 oranında arttı. Makine ve teçhizat yatırımlarındaki yüzde 18.1'lik artış, yüzde 2.7'lik gerilemeye (eksiye) dönüştü.

Biz döviz fiyatı,faiz fiyatı ve borsa endeksleri ile o kadar meşgulüz ki, ekonominin büyüme sorununa vakit ayıramıyoruz.

Son aylarda Batı dünyasında önde gelen ekonomiler   büyümenin yavaşlaması sorununu ciddi olarak tartışırken biz bu konuya  ilgi göstermedik.

Batı dünyasındaki  büyüme sorunlarını biz sadece ihracatımıza etkisi  açısından değerlendirdik. Fakat görülüyor ki, bizim ekonomimizde de  büyümede ciddi bir yavaşlama var.

Acaba biz bu yavaşlamayı, "Ohh… Ohhh… Ne güzel… Talep düştü… Büyüme yavaşladı… Enflasyon artık kontrol altına alınacak" diyerek sevinçle mi karşılayacağız? Acaba Merkez Bankası'nın enflasyonu aşağıya çekme politikasının hedefi bu mu idi ?"

Önümüzdeki günlerde bu sorulara cevap aramak zorundayız.