Mevsimlik iş ile tam süreli işin birlikte bulunduğu durumlarda yıllık iz
Av. Cihan AVCI
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/39961 E. 2007/37561 K. ve 10.12.2007 tarihli kararında mevsimlik işi tanımlamış ve aynı işveren nezdinde geçen bir kısmı mevsimlik, bir kısmı belirsiz süreli iş ilişkisi ile görülen işlerde yıllık izin süresinin ne şekilde tespit edileceğini belirtmiştir. İncelediğimiz karar, özellikle mevsimlik ve belirsiz süreli iş ilişkilerinin aynı işveren nezdinde yaşandığı durumlarda yıllık izin süresinin neye göre tespit edileceğini ortaya koyması açısından önem taşımaktadır. İş Kanunu'nun açık hükmü gereğince mevsimlik işlerde yıllık izin söz konusu olmayacaktır. Ancak mevsimlik iş esasına göre başlayıp, tam zamanlı belirsiz süreli iş akdi ilişkisi halinde devam eden durumlarda işçinin yıllık izin hakkına sahip olup olmayacağı, olabilecekse ne zaman bu hakkı kazanacağı soruları önem arz etmektedir. İşte bu karar bu ve bunun gibi soruları kesin olarak cevaplandırmaktadır.
İncelememize konu kararda, davacı yan, çalıştığı süre içerisinde yıllık izinlerinin bir kısmını kullanmadığını belirterek yıllık izin ücreti talebinde bulunmuştur. Davalı ise cevabında, davacının bir dönem mevsimlik işçi olarak çalıştığını bu döneme ilişkin yıllık izin hakkının bulunmadığını savunmuştur. Mahkemece, davacının davalı kurumda başlangıçta belirsiz süreli akitlerle ve daha sonra sürekli olarak tütün işleme işinde çalıştığı, davacının çalışma sürelerine bakıldığında tütün işleme işinin yılın belli aylarında veya mevsiminde yapılmadığı, elde tütün bulunduğu sürece her zaman yapılabildiği, davacının çalıştığı sürelere bakıldığında da her yılın değişik aylarında çalıştığı bu nedenle tütün işleme işinin niteliği gereği mevsimlik iş ve davacının çalışmasının mevsimlik işçi statüsünde olduğunun mümkün olmadığına karar verilmiştir. Yerel mahkeme bu kabulünden hareketle, ortada belirsiz süreli akitlerle yapılan aralıklı çalışmadan söz edilebileceğine hükmetmiş ve isteğin kabulüne karar vermiştir.
Yargıtay önüne gelen kararda öncelikle, davacının tüm çalışma süresine bakmıştır. Buna göre, davacı bir dönem 6 ay civarında çalışmış, daha sonra ise bu çalışma süresi yıllık 11 ay ve üstüne çıkmıştır. Ayrıca Yargıtay yerel mahkemenin aksine tütün işleme işinin niteliği gereği mevsimlik iş mahiyetinde olduğunu ifade etmiştir. Netice olarak Yargıtay; yapılan işin niteliği gereği davacının ilk dönem çalışmasının mevsimlik iş olacağını ve izin ücreti hesabında nazar - ı dikkate alınamayacağını belirtmiştir. Yargıtay ancak ve ancak ikinci çalışma dönemindeki çalışmanın yıllık izine esas mevsimlik olmayan bir çalışma teşkil edebileceğini ifade etmiştir.
Görüldüğü üzere kararda mevsimlik işin tespiti üzerinde durulmuştur. Yerel mahkeme, tütün işleme işini tütün oldukça her zaman yapılabilecek iş olarak tanımlayıp, mevsimlik iş kavramının dışında tutmuştur. Öte yandan Yargıtay, tütün üretiminin hasada tabi ve dönemsel bir faaliyet olmasını dikkate alarak, tütün işleme işini de mevsimlik kabul etmiştir. Hiç şüphesiz tütün işleme işi için yapılan bu değerlendirme ve sonuç, tütün gibi hasada tabi tarım ürünlerinin tümü için de geçerli olacaktır.