Mevduat yapısında değişim yaşanıyor
Merkez Bankası ve BDDK tarafından art arda alınan kararların bankaların maliyetlerini artırması mevduatta iki yeni değişime neden olan gelişmelere yol açtı. Bunlardan biri bankaların müşterilerini vade uzatmalarına yönlendirmek için vadeye göre kredi yapısında ortaya koydukları farklılaşma. Diğeri de operasyonel maliyetlerini düşüren internet bankacılığına yönelmelerini sağlamak için müşterilerinin e-mevduat hesaplarına normal mevduattan daha yüksek faiz vermeleri. Bankacılar hem vadelerin artması, hem de e-mevduat hesaplarının sayısal olarak yükseldiğini belirtiyorlar.
Bankaların mevduat yapılarında Merkez Bankası ve BDDK'nın kararlarının ardından iki önemli değişim yaşanıyor. Bunun sebebi alınan kararların bankaların maliyetlerini artırması. Bu değişimlerden biri mevduatın vade yapısının uzun vadeye doğru kayması. Bankacılar bunun nedeninin zorunlu karşılık oranlarının arttırılmasına paralel olarak, karşılık oranların vadeye göre kademelendirilmesinden kaynaklandığını belirtiyorlar. Bir diğer değişim de bankaların şubesiz mevduata e-hesaplara, mevduat faizlerinin üzerinde faiz vermeleri ile e-mevduata yönelişin artması.
Arkadaşlarımız Ece Ceyhun ve Jülide Gürdamar'ın banka yöneticilerinden derledikleri bilgiler e-mevduata bankalar tarafından daha yüksek faiz verilmesi ile bankasına göre e-mevdiuat miktarlarının toplam içersindeki payı yüzde 1.5 ile yüzde 10'lar seviyesine ulaşmış durumda. Bazı bankalar müşterilerini e-mevduata yöneltmek için normal mevduat faizlerini düşük tutuyorlar. Bunun sonucunda e-mevduat faizleri yıllık bazda şubeden verilen faiz oranlarının yüzde 4.75 üzerinde ve 10 puanın üstüne yükseliyor.
Ayrıca, bankasına ve mevduat büyüklüğüne ve vadesine göre değişen şekilde her bankanın e-mevduat müşterileri yüzde yarım ile yüzde 4.75 oranında normal mevduattan daha yüksek getiri elde ediyorlar. Bunun sebebinin internet üzerinden açılan hesapların operasyonel maliyetlerinin düşük olmasından kaynaklandığı belirtiliyor. Bu nedenle bankaların, müşterilerini bu yöne yönlendirerek hem kendi operasyonael maliyetlerini düşürmeyi , hem de müşterilerine daha çekici gelecek daha yüksek faiz vererek çift yönlü avantaj sağladıkları söyleniyor. Son dönemde e-mevduata yönelişin artması da bunu ortaya koyuyor.
Bankalar e-mevduat hesaplarını sadece TL hesaplarında değil 3-4 yabancı para hesaplarında da uyguluyorlar. Hesapların alt limitleri 500-1000 TL, 500-1000 dolar ve 500-1000 eurodan uyumlu olarak başlıyor. Üst limitlerde yine aynı uyum içersinde 100.000 TL, 100.000 dolar ve 100.000 euro şeklinde gelişiyor.
Haberde yer alan BDDK verilerinden edindiğimiz bir başka bilgi ise yıl başından 15 Temmuz'a kadar 42.7 milyar liralık mevduat artışı olmuş ve toplam mevduat 687,3 milyar liraya yükselmiş durumda. Ocak'tan Temmuz 15'e kadar kredilerde ise 93,9 milyar liralık bir artış kaydedilmiş. BDDK verilerine göre Türkiye'de yerleşiklerin banka hesap sayıları 53 milyon 170 bin 200 düzeyine yükselmiş durumda. Bunlar içersinde milyonun üzerinde mevduata sahip mudi sayısı ile 38 bin 117 adet.
Bu konuda bankacıların değerlendirmelerinden de görüyoruz ki, Merkez Bankası ve BDDK'nın aldığı son kararlar sonrasında bankalar operasyonel maliyetlerini düşürme ve vadeleri uzatma yolunda müşterilerine daha çekici seçenekler sunarak mevduat yapısında değişikliğe gitmeye çalışıyorlar. Bu yeni gelişmenin birçok bankanın şube sayılarını artırma konusunda yılbaşında yaptıkları açıklamaları da gözden geçirmelerine sebep olabilecektir. Yeni şube açmanın yüksek maliyeti yerine internet bankacılığını daha cazip kılarak müşteri çekmenin yollarını arayacaklardır.