Mevduat faizi yönünü aşağı çevirdi

Son veri 28 Haziran-5 Temmuz haftasına ait ve bankaların mevduat faizini tüm vadelerde aşağı çektikleri gözleniyor. Tablomuzda da izlenebileceği gibi 5 Temmuz itibarıyla tüm vadelerde oranlar faizde gerilemeyi gösteren maviye dönmüş durumda.

Tablomuzu bankaların Merkez Bankası’na ilettikleri oranlarla oluşturduk. Kuşkusuz bu oranlardan daha yüksek ve daha düşük uygulanan faiz vardır. Zaten bu oranlar ağırlıklı ortalamayı gösteriyor. Tablomuzun dipnotunda da belirttiğimiz gibi aylara ilişkin oranlar o ayın en yüksek faiz uygulanan haftasındaki orana işaret ediyor.

Yılın ilk üç ayında bir yıl ve daha uzun vadeli dışında tüm vadelerde gerileme görülmüş, daha sonra nisan ve mayıs aylarında artış yaşanmıştı.

Haziran dalgalı geçti. İlk hafta biraz gerileyen faizler daha sonra yükseldi ve yılın en yüksek oranları haziran ayında oluştu. Temmuz ayıyla birlikte ise belirgin bir düşüş yaşandı. Peki ilk haftadaki bu düşüş geçici bir durum mu, yoksa bir eğilimin işareti mi?

Merkez Bankası’nın faiz indirimi de destek verecek

Merkez Bankası’nın 25 Temmuz’daki Para Politikası Kurulu toplantısından yüklü bir faiz indirimi kararı çıkmaması herhalde yılın sürprizi olur. Hem zaten Merkez Bankası’ndaki başkanlık operasyonu niye yapıldı ki!

Merkez Bankası’nın bu toplantıda faizi yüzde 20 dolayına düşürmesi şaşırtıcı olur mu, pek sanmıyoruz.

Dolayısıyla Merkez Bankası’ndan bu faizle kaynak kullanabilecek bankalar mevduata çok yüksek faiz öder mi?

Bankaların temmuzun ilk haftasında en yüklü faiz indirimini bir yıl ve daha uzun vadeli mevduatta yapmaları tesadüf olabilir mi?

Düşüşe devam edecek

Mevduat faizi niye düşüyor? Ve belki bundan daha önemli soru bu düşüşün nereye kadar devam edeceği...

Mevduat faizi düşüyor, çünkü yıllık TÜFE haziran sonunda mayıs sonuna göre 3 puanlık bir gerilemeyle yüzde 15.7’ye indi. Temmuzda aylık fiyat artışı vergi avantajlarının sona erdirilmesi ve 23 Haziran dolayısıyla biriktirilen zamların yapılmasıyla yüksek gelecek ve yıllık oran yeniden artarak yüzde 18’e, belki yüzde 19’a çıkacak.

Ama bu geçici bir durum. Yıllık TÜFE, ağustos ve eylül aylarında, özellikle de eylülde hızla gerileyecek. Bu konuya daha önce defalarca değindik, matematik gibi bir gerçek var; eylüldeki aylık fiyat artışı geçen yılki yüzde 6.3’ün çok çok altında kalacağı için yıllık oran özel bir çabaya gerek duyulmaksızın yüzde 10 dolayına, belki de tek haneye düşecek.

Bu gerçeği bankalar görmüyor olabilir mi! Onlar da şimdiden hazırlık yapıyor.

Vatandaş ne yapmalı?

Faizin düşeceği açık. Bu yüzden belki de şu aşamada atılacak en doğru adım mevduatta vadeyi uzatmak olacaktır.

Bankalardaki vadeli mevduatın tam üçte ikisi üç aya kadar vadeli. Üç aya kadar vadelilerin toplamdaki payı yüzde 67. Bir aya kadar vadeli mevduat toplamda yüzde 19, altı aya kadar vadeli yüzde 7, bir yıla kadar vadeli ise yüzde 6 pay alıyor.

Yani vatandaş üç aya kadar vadeyi tercih ediyor. Bu hesapların vadesi genellikle 32 gün.

Bugün açılacak bir hesap, 32 gün sonra vadesi dolduğunda çok muhtemeldir ki bugünkünden çok düşük bir faizle yenilenecek.

Bugün için görünen o ki, iç siyasette olağanüstü gelişmeler yaşanmazsa, dış ilişkilerde çok büyük bir bozulma olmazsa faiz yıl sonuna kadar gerileyen bir eğri çizecek. 2020 ise meçhul! Dolayısıyla neredeyse her ay düşük faizle hesap yenilemek yerine bu dönemin görece yüksek faizinden vadeyi biraz uzatmak daha gerçekçi bir adım gibi görünüyor.